1
 
AKARYAKIT TÜKETİM VERGİSİ KANUNU

Konu :

Madde 1 – Rafineri şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşlarca yapılan normal ve süper benzin, likit petrol gazı, gazyağı, motorin ve fuel-oil satışları Akaryakıt Tüketim Vergisine tabidir.

Mükellef:

Madde 2 – Akaryakıt Tüketim Vergisinin mükellefi; bu verginin konusuna giren akaryakıtların satışını yapan rafineri şirketleri ile ithalatı gerçekleştiren kuruluşlardır.

Matrah:

Madde 3 – (4503 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle kaldırılmıştır. Yürürlük; 1.2.2000)(*)

 (*) (4503 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle kaldırılmadan önceki madde) Akaryakıt Tüketim Vergisinin matrahı vergiye tabi maddelerin satış bedelidir.
Satış bedeli tabiri, teslim edilen maddeler karşılığında, Katma Değer Vergisi hariç olmak üzere her ne adla olursa olsun müşteriden alınan veya müşterinin borçlandığı para veya diğer değerlerin toplamını ifade eder.
 (3571 sayılı Kanunun 11'inci maddesiyle eklenen fıkra) Rafineri şirketleri için verginin matrahı, kendi tüketimleri için kullandıkları da dahil olmak üzere, verginin konusuna giren petrol ürünlerinin gümrüklü rafineri satış fiyatlarıdır.

 Matrah ve Vergi Tutarı(*):

Madde 4 – (4503 sayılı Kanunun 6' ncı maddesiyle değişen madde Yürürlük: 01.02.2000)Akaryakıt tüketim vergisi, verginin konusuna giren malların satışı sırasında satış miktarı üzerinden aşağıda yazılı tutarlarda hesaplanır.

Kurşunsuz benzin 287.650 TL/Litre
Süper benzin 291.955 TL/Litre
Normal benzin 277.939 TL/Litre
Gazyağı 199.069 TL/Litre
Motorin 192.192 TL/Litre
Marine diesel 192.192 TL/Litre
Kalorifer yakıtı 53.547 TL/Kilogram
Fuel oil çeşitleri 7.620 TL/Kilogram
Sıvılaştırılmış petrol gazı çeşitleri 1.581 TL/Kilogram
(LPG, butan, propan)
(4736 sayılı Kanunun 7/C maddesiyle eklenen ibare Yürürlük; 1.5.2002)Doğalgaz 5.000TL/m3

Maktu vergi tutarları her ay, bir önceki ayda uygulanan vergi tutarları esas alınmak suretiyle Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık olarak ilan edilen toptan eşya fiyatları indeksinde bir önceki aya göre meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanını izleyen günden itibaren değişir.

Bakanlar Kurulu, maktu vergi tutarlarını Avrupa Para Birimi (Euro) veya yabancı para birimleri karşılığı Türk Lirası olarak uygulatmaya ve uygulama dönemlerini gün veya ay olarak belirlemeye yetkilidir. Bakanlar Kurulu, yukarıdaki fıkralara göre uygulanan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibariyle ayrı ayrı topluca en yüksek vergi tutarının iki katına kadar artırmaya veya sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içerisinde ürün türleri, çeşitleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar belirlemeye, maktu vergi uygulanacak birimleri kilogram, litre, metreküp, kilokalori veya bunların alt ve üst birimleri olarak değiştirmeye yetkilidir. Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.(**)
 (*) (4503 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişmeden önceki başlık) Nispet
 (**) (4503 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişmeden önceki madde)(3571 sayılı Kanunun 12'nci maddesiyle değişen madde) (3571 sayılı Kanunun 12'nci maddesiyle değişen madde) Verginin nispeti;
a) Süper ve normal benzin ile gazyağı ve motorin için % 70.
b) Kalorifer yakıtı ve fuel-oil çeşitleri ile likit petrol gazı için % 40'tır.
 (2000/5 sayılı B.K.K. ile Yürürlük; 21.1.2000)
 a) Kurşunsuz benzin için % 230,
 b) Süper ve Normal Benzin için % 240,
 c) Gazyağı için % 155,
 d) Motorin ve marine diesel için % 170,
 e) Kalorifer yakıtı için % 55,
 f) Fuel-Oil çeşitleri için % 10,
 g) Likit petrol gazı, bütan ve propan için % 1 dir.)
Bakanlar Kurulu, bu nispetleri, verginin konusuna giren ürünler itibariyle ayrı ayrı veya topluca (4481 sayılı Kanunun 13'üncü maddesiyle değişen ibare Yürürlük: 26.11.1999) % 500 (yüzde beşyüz)'e(1) kadar artırmaya veya sıfır'a (0) kadar indirmeye yetkilidir.(2)(3)

 (1) (4481 sayılı Kanunun 13'üncü maddesiyle değişmeden önceki ifade) %300 (yüzde üçyüz)'e
 (2) (3986 sayılı Kanunun 13'üncü maddesiyle değişmeden önceki ifade) 15 puana kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir.
 (3) (Değişmeden önceki şekli) Madde 4 –(3418 sayılı Kanunun 9'uncu maddesiyle değişen madde) Verginin nispeti % 21'dir. (88/13356 Sayılı B.K.K. ile % 31,5'dur)
 Beyan ve ödeme:

Madde 5 – (4503 sayılı Kanunun 7'inci maddesiyle değişen madde Yürürlük; 1.2.2000) Her ayın ilk onbeş günlük birinci ve kalan günlerinden oluşan ikinci dönemlerinde yapılan satışlara ait Akaryakıt Tüketim Vergisi, bu dönemleri izleyen 10 uncu günün akşamına kadar, rafineri şirketleri, (4736 sayılı Kanunun 7. maddesinin D fıkrasıyla eklenen ibare) doğalgaz üretim şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşların merkezlerinin bağlı olduğu vergi dairesine, şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca tespit edilecek beyanname ile beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir. Bakanlar Kurulu, vergilendirme dönemini gün veya ay olarak belirlemeye; beyanname verme ve ödeme süresini kısaltmaya; ithalatın şekline göre vergilendirmeyi ithal aşamasında gümrük idaresine yaptırtmaya yetkilidir. Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.(*)
(*) (4503 sayılı kanunun 7'inci maddesiyle değişmeden önceki madde) Madde 5 – Rafineri şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşlar bir aylık dönemde yaptıkları satışlarını, takibeden ayın 20 nci günü akşamına kadar merkezlerinin bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve muhtevası Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı süre içinde ödemeye mecburdurlar.
 Mükerrer Madde 5 –(3571 sayılı Kanunun 13'üncü maddesiyle eklenen madde) Akaryakıt tüketim vergisine tabi petrol ürünlerini ithal eden gerçek veya tüzelkişiler, ileride ödeyecekleri akaryakıt tüketim vergisi için, gerektiğinde, esasları ve ürünler itibariyle tutarları Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek banka teminat mektubunu ilgili gümrük idaresine vermedikleri sürece gümrükleme yapılmaz. (4503 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle kaldırılmıştır Yürürlük; 1.2.2000)(*)

Gerçek veya tüzelkişiler tarafından ithal edilen hampetrolün Türkiye'deki rafinerilere fason olarak rafine ettirilmesi sonucu elde edilen petrol ürünlerinin satışı dolayısıyla doğacak akaryakıt tüketim vergisinin ödenmesinden, hampetrol ithalini gerçekleştirenlerle birlikte, ilgili rafineri şirketi müteselsilen sorumludur.

(4503 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 1.2.2000)Akaryakıt tüketim vergisine tabi malları satın alanların, bu malları daha yüksek tutarda vergiye tabi bir mal olarak kullanmak veya üçüncü kişilere satmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet vermeleri halinde, ziyaa uğratılan vergi bunlar adına tarh olunur ve tarhiyata 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344 üncü maddesine göre vergi ziyaı cezası uygulanır.

(*) (4503 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle kaldırılan cümle)Bu şekilde verilecek teminat mektubunun tutarı, ithal edilen ürünün gümrüklü değerinin bir katından fazla olamaz.
 Vergi Hasılatının Dağılımı:

Madde 6 – (4503 sayılı Kanunun 8'inci maddesiyle kaldırılmıştır. Yürürlük; 1.2.2000)(*)

 (*)(3986 sayılı Kanunun 13'üncü maddesiyle değişen fıkra) Vergi dairelerince tahsil edilen akaryakıt tüketim vergisi hâsılatının (95/7688 sayılı B.K.K. ile % 0,70) % 5'i Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme Fonuna, % 5'i ise Bakanlar Kurulunca tespit edilecek nispetlere göre tahsil edildiği ayı takip eden bir ay içinde, Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslar dahilinde ilgili hesaplara yatırılır.
 (98/11803 sayılı B.K.K. ile belirlenen nispetler siyah ile yazılmıştır.)
 

a) Toplu Konut Fonuna
% 0
b) Kamu Ortaklığı Fonuna
% 0
c) Belediyeler Fonuna
% 0
d) Belediyelere
% 0
e) Karayolları Genel Müdürlüğüne
% 0
f) Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne (1)
% 0
g) Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne
% 0
h) Türk Sporunu Teşvik Fonuna
% 0
ı) Savunma Sanayii Destekleme Fonuna
% 0
i) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanişmayı Teşvik Fonuna
% 0
j) Vakıflar Genel Müdürlüğüne
% 0
k) Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlığındaki Hesaba
% 0
l) Özel İdarelere
% 0
m) Bitkisel ve hayvansal hastalıkv e zararlılarla mücadelede sarf olunmak üzere Tarım ve Köyişleri Bakanlığına
% 0
n) Turizmi Geliştirme Fonuna (Tanıtım)
% 0

Akaryakıt tüketim vergisi hasılatından belediyelere ayrılan payın tahsisi, esasları Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca müştereken hazırlanacak yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılır. Karayolları Genel Müdürlüğü ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü payı altyapı hizmetlerinde; Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü payı ise, gençlere ve çocuklara hitabeden spor tesislerinin kurulmasında kullanılır.(2)
 (3986 sayılı Kanunun 13'üncü maddesiyle değişen fıkra) Bakanlar Kurulu, akaryakıt tüketim vergisi hâsılatının dağıtıma tabi olacak % 10 oranını sıfıra (0) kadar indirmeye ve indirilmiş oranı kanunî oranına kadar yeniden yükselmeye ve dağılımı Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme Fonu ile yukarıda belirtilen hesaplar arasında değişik nispetlere göre yeniden belirlemeye yetkilidir. Akaryakıt tüketim vergisi hâsılatının genel bütçeye gelir kaydedilen kısmından 2.2.1981 tarihli ve 2380 sayılı Kanun ile 27.6.1984 tarihli ve 3030 sayılı Kanuna göre mahallî idarelere pay verilmez.(3)(4)

 (1) (25.6.1994 gün ve 21971 sayılı Resmi Gazete ile düzeltildi.)
 (2) (Değişmeden önceki şekli) (3571 sayılı Kanunun 14'üncü maddesiyle değişen madde) Vergi dairelerine yatırılan akaryakıt tüketim vergisi hasılatı aşağıdaki nispetlere göre ayrılarak, tahsil edildiği ayı takip eden bir ay içinde, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek esaslar dahilinde ilgili hesaplara yatırılır.
 (92/3664 sayılı B.K.K. ile belirlenen nispetler parantez içinde siyah ile yazılmıştır.)
 

) Toplu Konut Fonuna % 20 (% 9)
b) Kamu Ortaklığı Fonuna % 22 (% 9)
c) Belediyeler Fonuna % 1,20 (% 1,20)
d) Belediyelere % 1,20 (% 1,20)
e) Karayolları Genel Müdürlüğüne % 3 (% 3)
f) Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne % 3 (% 2,4)
g) Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne % 0,50 (% 0,4)
h) Türk Sporunu Teşvik Fonuna % 0,20 (% 0,20)
ı) Savunma Sanayii Destekleme Fonuna % 10 (% 7,9)
i) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanişmayı Teşvik Fonuna % 2 (% 1,5)
j) Vakıflar Genel Müdürlüğüne % 0,50 (% 0,4)
k) Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlığındaki Hesaba % 13 (% 8,5)
l) Özel İdarelere % 0,10 (% 0,10)

(3) (Değişmeden önceki şekli) Bakanlar Kurulu, akaryakıt tüketim vergisi hasılatının dağılımını, yukarıda belirtilen yerler arasında, değişik nispetlere göre yeniden belirlemeye yetkilidir.
 Verginin dağılımı:
 (4) Madde 6 – (Değişmeden önceki şekli) (3418 sayılı Kanunun 10'uncu maddesiyle değişen madde) (88/13356 sayılı B.K.K. ile belirlenen oranlar Kanundaki oranlardan sonra parantez içinde siyah ile yazılmıştır.) Vergi daireleri, akaryakıt tüketim vergisi hâsılatının % 21.30'unu (% 27) Kamu Ortaklığı Fonuna; % 23.10'unu (% 18,90) T.C. Merkez Bankasındaki Akaryakıt Tüketim Fonu hesabına; % 28,60'ını (% 20) Maliye ve Gümrük Bakanlığı Merkez Saymanlığında ayrı bir hesaba, bu Bakanlıkça belirlenecek esaslar dahilinde, tahsil edildiği ayı takip eden bir ay içinde yatırırlar.
Akaryakıt Tüketim Fonu hesabında toplanan meblağın, akaryakıt tüketim vergisi hâsılatının % 2.60'ına (% 3) tekabül eden kısmı, belediyelerin hizmetlerini görebilmeleri için esasları Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca müştereken hazırlanacak yönetmelik hükümleri çerçevesinde bu belediyelere; % 4.50'sine (1,80) tekabül eden kısmı, 2380 sayılı Kanuna göre Bayındırlık ve İskân Bakanlığı emrinde bulunan İller Bankasındaki "Belediyeler Fonu" hesabına: % 9,40'ına (6,30) tekabül eden kısmı, altyapı tesislerinde kullanılmak üzere Karayolları Genel Müdürlüğüne; % 4,70'ine (6,40) tekabül eden kısmı, altyapı hizmetlerinde kullanılmak üzere Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne; % 1,50'sine (% 1,10) tekabül eden kısmı, gençlere ve çocuklara hitabeden spor tesisleri kurulması için Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğüne; % 0,40'ına (% 0,30) tekabül eden kısmı ise 3040 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca kurulan Türk Sporunu Teşvik Fonuna ödenir.
 Geçici Madde 1 – (3571 sayılı Kanunun 16/d'inci maddesiyle kaldırılmıştır.)(*)

(*) Geçici Madde 1 – (Kaldırılmadan önceki şekli) (3418 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesiyle eklenen madde) Bakanlar Kurulu, bu Kanunun yürürlüğe giriş tarihinden itibaren on yıl süreyle verginin nispetini, kanuni nispetinin yarısına kadar artırmaya; yarısına kadar indirmeye; artırılan veya indirilen verginin dağılımını, "verginin dağılımı" başlıklı 6 ncı maddede belirtilen yerler arasında değişik nispetlere göre belirlemeye yetkilidir.

 Usul hükümleri:

Madde 7 – Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanuna göre alınacak Akaryakıt Tüketim Vergisi hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır.

Kaldırılan hükümler:

Madde 8 – 26.5.1981 gün ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 23, 24, 25, 26, 27 ve 28 inci maddeleri ile 96 ncı maddesinin (A) fıkrasının 1 inci bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük:

Madde 9 – Bu Kanun yayımını takip eden aybaşından itibaren yürürlüğe girer.

Yürütme:

Madde 10 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

www.muhasebenet.net