İhale yoluna başvurulmasının temel
nedeni, rekabet koşullarından yararlanarak kaliteli
mal veya hizmetin düşük maliyetle sağlanması.
Görünürde son derece mantıklı olan bu yaklaşım, çoğu
zaman tam tersi sonuçlar ortaya çıkarabiliyor. Bunun
en önemli nedenlerinden birisi de ihaleye fesat
karıştırılması.
CEZASI AĞIR
İhaleye fesat karıştırılması suçunu işleyenlere,
yapılan yargılama sonunda 5 yıldan 12 yıla kadar
hapis cezası verilebiliyor. İhaleye fesat
karıştırılması nedeniyle kamu kurum veya kuruluşu
açısından zarar meydana gelmiş olması halinde bu
ceza yarım misli artırılıyor.
İhaleye fesat karıştırılması suçunu oluşturan
fiiller Türk Ceza Kanunu'nun 235. maddesinde
düzenlenmiş durumda. Suç sayılan fiillerden ikisi
vergi açısından da önemli. Bunlar;
'Cebir veya tehdit kullanmak suretiyle ya da hukuka
aykırı diğer davranışlarla, ihaleye katılma
yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin
ihaleye, ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını
engellemek.'
'İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin
ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için
aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları.'
VERGİYE TABİ
Gelir Vergisi Kanunu'nun 'Arızi Kazançlar' başlıklı
82. maddesinin birinci fıkrasının 2 numaralı
bendinde; '.....İhale, artırma ve eksiltmelere
iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen hasılat'
gelir vergisine tabi 'arızi kazanç' olarak
belirtilmiş.
Yasa hükmüne göre, arızi kazanç olarak belirtilen
'ihaleden çekilme karşılığı' alınan paranın,
müteahhitler arasındaki deyimle 'çıkmaların', elde
edildiği tarihi izleyen yılın 1-25 Mart tarihinde
yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek suretiyle,
beyan edilmesi gerekiyor.
Ayrıca, bu işlere aracılık edildiğinde de aracılık
yapan kişi açısından elde ettiği hasılat aynı
maddenin birinci bendine göre arızi kazanç
sayılıyor.
VERGİYİ ÖDEYEN YOK
İhaleden çekilme, yani ihaleye fesat karıştırma
karşılığı sağlanan kazançlar üzerinden alınması
gereken 'fesatlık vergisini' beyan edip ödeyene
şimdiye dek rastlayamadık. Anlayacağınız, kanundaki
bu düzenleme 'dekor' olarak duruyor.
Beyan edilmeyişinin en önemli nedeni, yapılan
işlemin suç oluşturması. İhaleye fesat karıştırma
suçu ile ilgili olarak Türk Ceza Kanunu'nda 'etkin
pişmanlık' konusunda bir düzenleme yer almıyor.
Yani, böyle bir bildirimde bulunulduğunda kişi
kendini ihbar etmiş oluyor.
İhaleye fesat karıştırılması suçu ve karşılığında
verilecek ceza, hem alan hem de veren açısından söz
konusu.
Ayrıca, ihalenin iptali veya sözleşme yapılması
halinde sözleşmenin feshi ile karşı karşıya
kalınabiliyor.
Yolsuz ve hukuksuz tapu tescili
Yolsuz olarak oluşturulan tapu sicil kaydı hiçbir
zaman mülkiyet hakkı kazandırmaz. Başlangıcından
beri yolsuz ve geçersiz olan tapu kaydının iptaline
ilişkin mahkeme kararı yenilik doğuran değil; mevcut
durumu saptayan nitelik taşır. Bu yoldaki hüküm tapu
sicili kaydının geçersiz ve yolsuz olduğunu
belirleyen bir hüküm olup, bu tür kayıtlarda
iyiniyetle edinme kuralı uygulanamaz.
Metin Taş-Sezgin Özcan
Kaynak.
http://www.aksam.com.tr/fesatlik-vergisi-2410y.html
|
