|
Kısmi yaşlılık
aylığıyla emeklilik Yaşlı
sigortalılarımızın sosyal sigorta primi ödenme
yetersizliği nedeniyle normal şartlarda yaşlılık
aylığını hak edebilecek durumdan oldukça uzak olmaları,
yani sosyal sigorta primi ödeme veya ödenme
yetersizliğini giderebilecek güçte olmamaları hali için
yasakoyucu tarafından tanınmış bir haktır, kısmi
yaşlılık aylığıyla emeklilik. Evvelce de pek çok defa
konu hakkında sorulan soruları cevaplamak ya da hak
ediliş şartlarını anlatmak amacıyla yazılar yazdığımız
bir konu bu. Ve bilhassa çalışma hayatındaki kayıtdışı
istihdamdan mağdur olan sigortalılar için de bir çıkış
kapısı, kısmi yaşlılık aylığıyla emeklilik. Ve 4447
sayılı Yasa ile halen mülga 506 sayılı SSK'na getirilmiş
olan kademeli emekliliğinin önemli bir rüknü olan bu
uygulama, yaşlı ve primi yetersiz sigortalılarımıza
emekli aylığı kazandıran bir mekanizma olmayı
sürdürüyor. Şimdi aşağıdaki sorular bağlamında konuyu
inceleyelim.
Askerliğimi borçlanırsam erken emekli olabilir miyim?
Mahfuz BEDİR: Değerli hocam, toplum olarak eksik ve
yanlış bilgilerin çok olduğu ve bilgi edinilmesi güç bir
alanda bizleri bilgilendiriyor, aydınlatıyorsunuz. Doğum
tarihim, 03.03.1959. SSK sigorta başlama tarihim,
03.07.1978. Daha sonra askere gittim. Askerliğimi 1978
yılında 20 ay olarak yaptım. Şu anda toplam gün sayım:
1600. Halen çalışıyorum. Bu şartlar da kısmi yaşlılık
aylığıyla kaç yaşında ve kaç günle ne zaman emekli
olurum? Askerliğimi borçlanırsam erken emekli olabilir
miyim?
C: Okuyucumun verdiği bilgilere göre, SGK'ndan kısmî
yaşlılık aylığını talep edebilmesi için birlikte yerine
getirilmesi gerekli üç temel şart itibariyle durumunun
analiz edilmesi gerekmektedir. İlk şart, 15 yıllık
sigortalılık süresinin yerine getirilmesi. Sigortalılık
başlangıcı, 03.07.1978 olduğundan, okuyucumun bu yönden
bir sorunu bulunmamaktadır. İkinci şart olan en az 3600
prim ödeme gününü doldurabilmesi için 3600 – 1600 = 2000
prim ödeme günü eksiği vardır. Eğer okuyucum 20 aylık
askerlik süresinin tamamını borçlanıp öderse, 20*30 =
600 prim ödeme günü daha kazanmış olacak ve prim ödeme
günündeki eksiklik, 2000 – 600 = 1400 prim ödeme gününe
düşecektir. Halen çalıştığına göre, bu 1400 günü de 4/a
zorunlu sigortalığına tabi çalışmasıyla -3 yıl 10 ay 20
gün- tamamlamalıdır. Üçüncü şart ise erkeklerde 55 yaşın
doldurulmasıdır. Okuyucum, 55 yaşını 03.03.2014
tarihinde yani (03.03.2014 – 01.02.2011 =) 3 yıl 1 ay 2
gün sonra tamamlayabilecektir. Bu durumda sözkonusu 3
temel şartın yerine getirilmesi, 24.05.2014 tarihi
sonrasında gerçekleşebileceği için, okuyucum 60 yaşında,
yani 2019 yılında SGK'ndan kısmî yaşlılık aylığını
isteyebilecektir.
İŞKUR Açıklaması
Okuyucularımdan Cüneyt ÇAKMAK hakkında 17.01.2011
tarihli Yeni Şafak'ta yazdığım "Bir İş Arama Hikâyesi"
başlıklı yazıma ilişkin olarak Türkiye İş Kurumu (İŞKUR)
İstihdam Dairesi Başkanı Faruk ŞAHİN tarafından
Eskişehir İl Müdürlüğümüzce yapılan işlemler hakkında
gönderilen açıklamanın özeti aşağıda sunulmuştur:
"09.08.2009 tarih ve 27314 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan ve 01.09.2009 tarihinde yürürlüğe giren "Kamu
Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul
ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" gereği, terörle
mücadelede üstün başarılarından dolayı komutanlarınca
takdire layık görülen yedek subay, erbaş ve erler,
Türkiye İş Kurumu'na öncelikli olarak kayıt
yaptırabilmektedir.
Mevzuat gereği, terörle mücadele amacıyla yürütülen
operasyonlarda emsallerine göre üstün başarı
gösterenlerden Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri
Komutanlıklarına bağlı birliklerde görev yapanların
asgari Tugay Komutanlıklarınca, Jandarma Genel
Komutanlığına bağlı birliklerde görev yapanların asgari
Alay Komutanlıklarınca düzenlenen "Üstün Başarı
Belgesi", "Takdir Belgesi" ile belgelemeleri
gerekmektedir.
Belgelerin geçerli olabilmesi için Kara, Deniz ve Hava
Kuvvetleri Komutanlıklarına bağlı birliklerde görev
yapan yedek subay, erbaş ve erler için asgari Tugay
Komutanlıklarınca düzenlenmeleri ve Tugay Komutanı,
Tugay Komutanı Vekili veya Kurmay Başkanı tarafından
imzalanmış olması, Jandarma Genel Komutanlığına bağlı
birliklerde görev yapan yedek subay, erbaş ve erler için
düzenlenen belgelerin asgari Alay Komutanlıklarınca
düzenlenmesi ve Alay Komutanınca imzalanması
gerekmektedir. Yetkili Komutanlıklardan alınan ve
yetkili kişilerce imzalanan "Üstün Başarı Belgesi",
"Takdir Belgesi" ile kayıt yaptırmaları gerekmektedir.
Ast birliklerce düzenlenen ya da daha sonra Tugay ya da
Alay Komutanınca onaylanan belgeler kabul edilmemekte,
ayrıca söz konusu belgede terörle mücadele amacıyla
yürütülen operasyonlarda üstün başarı gösterdiği
vurgulanmış olması gerekmektedir. (...) Köşe yazınızdan
2000 yılında terhis olduğu ve ast birlikçe düzenlenen
belgeyi aradan 10 yıl geçtikten sonra 2010 yılında Tugay
Komutanına onaylattığını belirmektedir. Cüneyt ÇAKMAK'ın
elinde yukarıda belirtilen öncelikli belgelerinden
herhangi biri var ise İstihdam Dairesi Başkanlığına
göndermesi halinde incelenerek mevzuat doğrultusunda
işlemleri yapılacaktır."
Türkiye İş Kurumu yetkililerine açıklamaları için
teşekkür ediyorum.
Kıdem tazminatımı işverenden istesem alabilir miyim?
Ergün YÜKSEL: Tahsin Bey, Merhaba. 15 yıllık
sigortalılık süresi ve 3600 gün prim şartını yerine
getirenler ile ilgili yazınızı okudum Bizi
bilgilendirdiğiniz için teşekkür ederim. Ancak kafama
takılan bir kaç nokta var.
* 15 yıllık süre ve 3600 günün aynı işyerinde
doldurulmuş olması mı gerekir?
* "Yaş dışında diğer şartları yerine getirenler" derken
emekliliği için önünde sadece yaş engeli olanlar mı bu
kanundan yararlanıyor?
Kendimden örnek verirsem 19 yıllık sigorta sürem ve 4500
gün ile (bildiğim kadarı ile 5450 gün ve 53 yaş ile
emekli olabiliyorum) bugün kıdem tazminatımı işverenden
istesem alabilir miyim? Yoksa bunun için 5450 günün
dolacağı tarihi mi beklemem gerekiyor?
C: Okuyucum, 19 yıllık sigorta süresi ve 4500 prim ödeme
günüyle bugün kıdem tazminatını işvereninden istese
alabilir. Ancak bu hususun SGK'ndan kıdem tazminatı
talebi ve ödenmesi amacıyla belgelenmesi gerekmektedir.
Bunun dışında bir şart öngörülmemiştir, kıdem tazminatı
hak edişi ve talebi için. Okuyucumun 5450 prim ödeme
günün dolacağı tarihi beklemesi gerekmemektedir.
Tahsin Sınav
tsinav@yenisafak.com.tr
Y.Şafak Kaynak: http://www.yenisafak.com.tr/Yazarlar/?t=31.01.2011&y=TahsinSinav |
