|
|
|
|
|
Alt işverenlik
(Taşeronluk) işlerinde muvazaaya dikkat |
|
|
|
Ülkemizde son 20
yılda hızla birçok işin alt işverene verilmesi
uygulamasına gidildiği görülmektedir. İş
Kanunu'nda, alt işverenlerle ilgili ciddi
önlemler ve sıkı bir düzenleme getirilmiştir.
Özellikle
27.09.2008 Tarih ve 27010 Sayılı Resmi Gazete'
de yayımlanan Alt İşverenlik Yönetmeliği ile
asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulma
şartlarını, alt işverene ait işyerinin
bildirimini, tescilini, alt işverenlik
sözleşmesinde bulunması gereken hususları
düzenlenmiştir. |
|
|
Bir işverenden, işyerinde yürütülen
mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde
veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin
gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren
işlerde iş alan, bu iş için görevlendirdiği
işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte
çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel
kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları alt işveren
olarak adlandırılmaktadır.
Asıl işveren ile alt işveren arasında yazılı olarak
yapılan ve aşağıda belirtilen hususları ihtiva
etmelidir;
a) Asıl işveren ile alt işverenin işyeri unvanı ve
adresi,
b) Asıl işveren ile alt işverenin tüzel kişiliği ya
da tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluş olması
hâlinde işveren vekillerinin adı soyadı ve adresi,
c) İşyerinde yürütülen asıl işin ne olduğu,
ç) Alt işverene verilen işin ne olduğu,
d) Alt işverene asıl işin bir bölümü veriliyor ise;
verilen işin işletmenin ve işin gereği ile
teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirme koşuluna
ilişkin teknik açıklama,
e) Taraflarca öngörülmüş ise işin başlama ve bitiş
tarihleri,
f) Alt işverenin faaliyetlerini işyerinin hangi
bölümünde gerçekleştireceği,
g) Kanunun 2'nci maddesinde yer alan; asıl
işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o
işyeriyle ilgili olarak kanundan, iş sözleşmesinden
veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş
sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden, alt işveren
ile birlikte sorumlu olacağı,
ğ) Alt işverenlik sözleşmesinin yapılmasından önce
asıl işveren tarafından çalıştırılan işçilerin alt
işveren tarafından işe alınması hâlinde, bu
işçilerin haklarının kısıtlanamayacağı,
h) Alt işverene verilen işin taraflar açısından
yürütülme esasları,
ı) Asıl işveren veya vekili ile alt işveren veya
vekilinin imzası,
hususlarına yer verilir.
Alt İşverenlik Yönetmeliği'ne göre;
1) İşyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine
ilişkin asıl işin bir bölümünde uzmanlık
gerektirmeyen işlerin alt işverene verilmesi,
2) Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile
kurulan alt işverenlik ilişkisi,
3) Asıl işveren işçilerinin alt işveren tarafından
işe alınarak hakları kısıtlanmak suretiyle
çalıştırılmaya devam ettirilmesi,
4) Kamusal yükümlülüklerden kaçınmak veya işçilerin
iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut çalışma
mevzuatından kaynaklanan haklarını kısıtlamak ya da
ortadan kaldırmak gibi tarafların gerçek iradelerini
gizlemeye yönelik işlemleri,
İhtiva eden sözleşmelerde muvazaa olduğu kabul
edilmektedir. Asıl işin bir bölümünün işletmenin ve
işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık
gerektirmeyecek şekilde alt işverene verilmesi 4857
Sayılı İş Kanunu'nun 2'nci maddesine ve buna
dayanılarak çıkarılmış bulunan Alt İşverenlik
Yönetmeliğine aykırı olacaktır. Bu durumda anılan
madde gereğince bu işte çalışan işçiler baştan
itibaren asıl işveren işçisi olarak işlem
göreceklerdir.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin iş
müfettişlerince incelenmesi sonucunda muvazaanın
tespitine ilişkin gerekçeli müfettiş raporu bölge
müdürlüğünce işverenlere tebliğ edilmektedir. Tebliğ
tarihinden itibaren 6 işgünü içinde işverenlerce
yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz
üzerine verilen kararlar kesindir.
Müfettiş raporuna 6 işgünü içinde itiraz edilmemiş
veya mahkeme muvazaanın tespitini onamış ise tescil
işlemi bölge müdürlüğünce iptal edilir ve alt
işveren işçileri başlangıçtan itibaren asıl
işverenin işçileri sayılmaktadır.
İş müfettişinin muvazaalı işlemi tespit etmesi
durumunda; itiraz süresinin geçmesi ya da mahkeme
kararı ile muvazaanın onanması hâlinde asıl işveren
ve alt işveren veya vekillerine 2011 yılında idari
para cezası uygulanır. Bu durumun İş Müfettişi
tarafından tespiti halinde 2011 yılı için hem asıl
işverene hem de alt işverene 12.327.00 TL idari para
cezası verilebilecektir.
İbrahim IŞIKLI / SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU/Dünya |
| |
|
