Vergi ve Prim Affı Kanunu'nun diğer vergi düzenlemeleri

Kamuoyu tarafından Vergi ve Sigorta Prim Affı Kanunu olarak bilinen "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 13 Şubat 2011 tarihinde TBMM'de kabul edilerek 6111 sayı ile yasalaşmıştır.

Kanun yürütme ve yürürlük maddeleriyle birlikte, 18'i geçici madde olmak üzere toplam 234 maddeden oluşmaktadır.

Kanun'da, kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması ve vergi/prim affı ile ilgili düzenlemeler yanında, çok sayıda başka düzenlemeyle birlikte, çeşitli vergi kanununda değişiklik yapan madde bulunmaktadır.

Kanun'un kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması maddeleri dışındaki vergi düzenlemeleri aşağıda özetlenmiştir.

1. Gelir Vergisi Kanunu'nda yapılan düzenlemeler

a) Jokey, jokey yamağı ve antrenör ücretlerinin vergilendirilmesi

Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 68'inci maddesinde yapılan değişiklikle, Türkiye Jokey Kulübü'nce organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden %20 oranında gelir vergisi stopajı yapılmasına ve bu gelirler için beyanname verilmemesine ilişkin düzenlemenin uygulama süresi 31.12.2015 tarihine kadar uzatılmıştır.

b) Varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler

Gelir Vergisi Kanunu'nun 75'inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yapılan değişiklikle, varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirler menkul sermaye iradı olarak tanımlanmıştır.

c) Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan kazançlar

Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 67'nci maddesinin (7) numaralı fıkrasında yapılan değişiklikle, tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlerden sağlanan kazanç ve iratlar için münferit veya özel beyanname verilmemesi öngörülmüştür. Kazanç üzerinden bu madde kapsamında stopaj yapılıp yapılmamasının uygulamaya etkisi yoktur.

2. Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan düzenlemeler

a) Varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirlerde stopaj

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 15'inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yapılan değişiklikle, varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirlerin, bu bentte yer alan tahvil faizleri gibi stopaja tabi tutulması öngörülmüştür.

b) Taşınmazların varlık kiralama şirketlerine veya varlık kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışında kurumlar vergisi istisnası

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5'inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yapılan değişiklikle;

· Taşınmazların kaynak kuruluşlarca kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine,

· Söz konusu varlıkların, varlık kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma,

satışından doğan kazançların tamamının, elde tutma süresine bakılmaksızın kurumlar vergisinden istisna tutulması öngörülmüştür.

c) İndirimli kurumlar vergisi teşvikinde Bakanlar Kurulu yetkilerinin genişletilme
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde yapılan değişiklikle, indirimli kurumlar vergisi teşvikinde Bakanlar Kurulunun yetkileri genişletilmiştir.

Yapılan değişiklikle, yatırıma katkı oranı ile ilgili yetki sınırı;

· Bölgesel/Sektörel yatırımlarda %25'den %55'e

· Büyük ölçekli yatırımlarda %45'den %65'e

çıkartılmıştır.

Bakanlar Kurulunun kısa zamanda yeni yetkiyi kullanacağı ve teşvik oranını (yatırıma katkı oranını) yeniden belirleyeceği beklenmektedir.

3. Katma Değer Vergisi Kanunu'nda yapılan düzenlemeler

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun, 13 ve 17'nci maddelerinde yapılan değişikliklerle;

· Faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler,

· Menkul, gayrimenkul ve maddi olmayan varlıkların, varlık kiralama şirketlerine devri ile bu varlıkların varlık kiralama şirketlerince kiralanması ve devralınan kuruma devri,

katma değer vergisinden istisna edilmiş, geçici 17 ve geçici 23. maddelerde yapılan değişikliklerle de;

· İhraç edilecek malların üretiminde kullanılacak girdilerin tecil-terkin uygulaması kapsamında yurt içinden temin edilebilmesine olanak veren düzenlemenin ve

· Milli Eğitim Bakanlığına bilgisayar, donanımları ve yazılımlarının bağışı ile bağışı yapacak olanların bunları temininde katma değer vergisi istisnası uygulanmasına yönelik düzenlemenin,

yürürlük süresi, 31.12.2010 tarihinden geçerli olmak üzere, 31.12.2015 tarihine kadar uzatılmıştır.

4. Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda yapılan düzenlemeler

Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda yapılan değişikliklerle;

· Kanun'a ekli listeler güncellenmiş, bazı vergi oran ve tutarları da değiştirilmiştir.

· Sadece elektrik motorlu araçların diğer araçlardan farklı oranlarda vergilendirilebilmesine olanak sağlamak üzere, bu araçlar diğerlerinden ayrılmıştır.

Kanunla bazı oran ve tutarlar değişmekle birlikte, bu oranların fiilen uygulanmayacağı, uygulanacak oran ve tutarların, yasal değişiklikten sonra Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceği beklenmektedir.

5. Damga Vergisi Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
Damga Vergisi Kanunu'na ekli (2) sayılı tabloya eklenen iki ayrı fıkra hükmüyle;

· Menkul, gayrimenkul ve maddi olmayan varlıkların, varlık kiralama şirketlerine devri, bunların varlık kiralama şirketlerince devralınan kuruma devri, bu devre bağlı olarak yapılan ipotek işlemleri ile bunların varlık kiralama şirketlerince kiralanması nedeniyle düzenlenen kağıtlar ve kira sertifikaları,

· Kamu kurum ve kuruluşları için, sözleşmeli personel ile kurumları tarafından imzalanan hizmet sözleşmeleri,

damga vergisinden istisna tutulmuştur.

6. Harçlar Kanunu'nda yapılan düzenlemeler

Harçlar Kanunu'nun 123. maddesinde yapılan değişiklikle; menkul, gayrimenkul ve maddi olmayan varlıkların, varlık kiralama şirketlerine devri ile bunların varlık kiralama şirketlerince devralınan kuruma devri ve bu devirlere bağlı olarak yapılan ipotek işlemleri harçtan istisna tutulmuştur.

7. Vergi Usul Kanunu'nda yapılan düzenlemeler

Kanunun 85'inci maddesiyle Vergi Usul Kanunu'nun 5'inci maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle, vergi levhası asma zorunluluğu kaldırılmıştır.

Yapılan değişiklik sonrasında da daha önce olduğu gibi, her yıl Mayıs ayının son gününe kadar vergi levhası alınacak, ancak işyerlerine asılmayacaktır.

8. Gümrük Vergisinde uzlaşma düzenlemesi

Kanunun 141'inci maddesiyle Gümrük Kanunu'nun mülga 244'üncü maddesi yeniden düzenlenerek Vergi Usul Kanunu'nda yer alan uzlaşma müessesesinin benzeri düzenlemeye Gümrük Kanunu'nda da yer verilmiştir.

Uzlaşmanın kapsamına; gümrük vergisi ve cezaları girmektedir. Ancak 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun 3'üncü maddesinde sayılan kaçakçılık suçlarına ve kabahatlerine ilişkin vergi ve cezalar uzlaşma konusu olmamaktadır.

9. 6183 Sayılı Kanunu'nda yapılan düzenleme

Anayasanın değişmesiyle birlikte zımnen ilga olduğu kabul edilen 6183 Sayılı Kanun'un yurt dışı çıkış yasağına ilişkin 36/A maddesin yürürlükten kaldırılmıştır.

10. Diğer düzenlemeler

Kanunla vergi dışı birçok konuda da düzenleme yapılmış olup, aşağıda vergi benzeri bazı düzenlemelere yer verilmiştir.

a) Sigorta primi alt sınırı

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 82'nci maddesinde yapılan düzenlemeyle, 18 yaşından küçük sigortalılar için prime esas aylık kazanç alt sınırı değiştirilmiştir.

Yapılan düzenlemeyle, 18 yaşından küçük sigortalılar için sigorta primi alt sınırı, yaşlarına uygun asgari ücret tutarına çekilmektedir. Böylece bu sigortalılar yönünden, asgari ücret ile sigorta primine esas kazanç arasındaki farklılık ortadan kaldırılmakta ve dolayısıyla işverenler üzerindeki prim yükü az da olsa hafifletilmektedir.

Bugün itibariyle, 18 yaşından küçük sigortalılar için prime esas aylık kazanç alt sınırı 750.50 TL, bu tutara göre hesaplanan sigorta primi işveren katkısı ise 148.30 TL'dir. Kanunla yapılan düzenleme sonucunda; prime esas aylık kazanç alt sınırı 648.00 TL, hesaplanan sigorta primi işveren katkısı ise 126.36 TL olacaktır. Bu tutarlara göre yapılan değişikliğin işverene katkısı, istihdam edilen 18 yaşından küçük her bir çalışan için ayda 21.94 TL olmaktadır.

b) Ek istihdam desteği

İşsizlik Sigortası Kanunu'na eklenen geçici 10'uncu maddeyle, daha önce geçici 7 ve 9'uncu maddeler kapsamında uygulanan istihdam desteği benzeri bir destek düzenlemesi yapılmıştır.

Düzenlemeyle ayrıca; İşsizlik Sigortası Kanunu'nun geçici 7. ve 9'uncu maddelerinde yer alan, kadınlar ile 18-29 yaş arası genç erkeklere yönelik uygulanan sigorta prim teşviklerinin, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 81'inci maddesinde yer alan 5 puanlık indirim ile birlikte uygulanabilmesi sağlanmaktadır.

Recep BIYIK / Dünya
recep.biyik@tr.pwc.com