2000'li yıllara yaklaşınca mali
müşavirler gibi meslek mensupları vergi levhasını
tasdik etmeye yetkili kılındı. Günümüzde gelinen son
aşamada artık vergi levhasının tasdik işleminden
geçirilmesine ve alınan levhanın herkesçe görülecek
biçimde asılmasına gerek kalmadı. Vergi levhası
halen alınması gereken bir belge olmakla beraber
artık bu levhayı Gelir İdaresi bilgi işlemi otomatik
olarak hazırlayacak, mükellefler elektronik ortamda
şifrelerini girerek bu belgeyi yazdırabilecek.
Bundan sonra geçerli
olacak uygulamada Gelir Vergisi mükellefleri
(kazancı basit usulde tespit edilenler dâhil) ile
sermaye şirketleri her yıl mayısın son gününe kadar
vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara
isabet eden vergi miktarlarını gösteren levhayı
almak zorunda. Mükellefler Gelir/Kurumlar Vergisi
beyannamelerini verdikten sonra vergi levhası, Gelir
İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından
beyannamelerde yer alan bilgilere göre oluşturulacak
ve mükellefin internet vergi dairesi hesabına
aktarılacak. Daha sonra, internet vergi dairesinden
bizzat mükellefler tarafından veya 3568 sayılı Kanun
uyarınca yetki almış bağımsız çalışan serbest
muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya
yeminli mali müşavirler (meslek mensupları)
tarafından alınabilecek. Gelir Vergisi mükellefleri
(kazancı basit usulde tespit edilenler dâhil) 1
Nisan'dan itibaren, Kurumlar Vergisi mükellefleri 1
Mayıs'tan itibaren, vergi levhalarını 31 Mayıs'a
kadar yazdırılabilecek. Bu şekilde alınan vergi
levhaları ayrıca vergi dairesine veya meslek
mensuplarına imzalattırılmayacak veya tasdik
ettirilmeyecek. Bu arada meslek mensupları da vergi
levhalarının tasdikine dair herhangi bir bildirimde
bulunmayacak.
Gelir/Kurumlar Vergisi mükellefi olup yıl içinde işe
yeni başlayan mükelleflerin vergi levhalarında
matrah kısmında 'Yeni İşe Başlama' ifadesi yer
alacak. Bu mükelleflerin vergi levhaları,
mükellefiyet tesisinin ardından sistem tarafından
internet vergi dairesi hesaplarına aktarılacak. Bu
mükelleflerin vergi levhalarını mükellefiyet
tesisinden itibaren 1 ay içinde internet vergi
dairesinden yazdırmak suretiyle veya bağlı oldukları
vergi dairesi aracılığıyla almaları gerekiyor.
Asılma zorunluluğu bulunmamakla beraber isteyen
mükellefler kendilerine ait vergi levhalarını
işyerlerine asabilir veya web sitelerinde
yayımlayabilir.
ASMA YOK, BULUNDURMA MECBURİYETİ VAR
Vergi levhası almak mecburiyetinde olan mükellefler
levhaları işyerlerinin merkezlerinde, şubelerinde,
satış mağazalarında, çiftçilerin doğrudan doğruya
zirai faaliyetleriyle ilgili alım satım işlerinin
tedviri için açtıkları yazıhanelerinde, taşıt
işletmeleri ayrıca taşıtlarında (taşıt işletmesi
ifadesi, ücret karşılığında yolcu veya eşya
taşımacılığını ifade ettiğinden, diğer işkollarında
faaliyet gösteren mükelleflerin taşıtlarında vergi
levhası bulundurma mecburiyetleri bulunmuyor)
yetkililerce istenildiğinde ibraz etmek üzere
bulundurmaları gerekiyor. İşyerinde birden fazla kat
veya reyon olması halinde her kat veya reyon için
ayrı birer levha alma ve bulundurmak gerekmiyor.
Birden fazla yerde vergi levhası bulundurmak
mecburiyetinde olan mükellefler ile levhalarını
başka kurumlara ibraz edecekler vergi levhalarını
internet vergi dairesinden ihtiyaç duydukları adet
kadar çıktı alabilecek. Vergi levhası almak ve
bulundurmak mecburiyetinde olan mükelleflerin,
yapılan denetimlerde buna uyulmadığı tespit edilmesi
halinde her bir tespit için 170 lira özel usulsüzlük
cezası kesilecek.
e-vergi levhası, sahte faturayla mücadeleyi de
kolaylaştırıyor
Gelir İdaresi Bilgi İşlem Merkezi'nin gelişmesi,
mükelleflerin ve mali yapının en büyük sorunlarından
biri olan sahte fatura ile mücadelede de etkili
olacak. Çünkü bazen mükelleflere, gerçekten
aldıkları mal ve hizmetler için mükellefiyeti bile
bulunmayan kişilerin faturası verilebiliyor.
Sorgulama imkânı sayesinde mükellefler kendilerine
verilen belgenin gerçekliğini, mükellefiyetin
varlığını ve işlem kapasitesini kısmen de olsa
tahkik etme şansı bulacak. Çünkü mükellefler
internet vergi dairesini kullanarak e-vergi levhası
sorgulaması yapabilecek. Münferit sorgulamalar için
hizmet verecek bu uygulamayla bir mükellefin vergi
levhasında yer alan bilgilerine ulaşılabilecek.
Ayrıca Maliye Bakanlığı, özel ve kamu kuruluşlarına
bilgi paylaşım servisleri aracılığıyla vergi kimlik
numarası doğrulama hizmeti sunacak. Bu hizmetle
fatura düzenleme veya diğer işlemlerinde
muhataplarının vergi kimlik numarasına ihtiyaç duyan
kuruluşlar, mükellefin vergi kimlik numarası veya TC
kimlik numarası anahtar alan olmak kaydıyla
sorgulanan mükellefin, vergi kimlik numarasının
doğruluğunu, faal mükellef olup olmadığını ve
unvanını inceleyebilecek. Tıpkı bunun gibi özel ve
kamu kuruluşları, bu hizmeti kullanarak kendilerine
sunulan vergi levhasının onay kodu ile vergi
levhasının doğruluğunu ve güncelliğini
sorgulayabilecek. Bu hizmetten faydalanan
kuruluşlara, sorgulama yaptıkları vergi levhası
güncel değilse 'Bu mükellefin yeni vergi levhası
bulunduğu' kendilerine mesajla bildirilecek. Arzu
edilmesi halinde güncel vergi levhası gösterilecek.
Vergi levhası doğrulaması yapılan mükellefin
sorgulama anı itibarıyla işi terk etmiş olması
halinde, bu hizmetten faydalananlara sorgulama
yapılan vergi levhası ile birlikte mükellefin işi
terk ettiği hususu, terk tarihi de belirtilerek
sorgulama sonucunda gösterilecek.
Ahmet Yavuz
ZAMAN |