|
|
|
|
|
Vergi düzenini
değiştirmekten söz eden yok |
|
|
|
2010 yılında
devlet 210 milyar TL vergi topladı. Bunun yüzde
70'i, KDV ve ÖTV gibi zenginin ve fakirin de
aynı oranda ödediği dolaylı vergiler.
Doğrudan ödenen 2 büyük vergi kalemi var. 1)
Kurumlar Vergisi, 2) Gelirler Vergisi.
2010 yılında 210 milyar TL'lik toplam vergi
gelirine Kurumlar Vergisi'nin katkısı 20 milyar
TL gelir vergisinin katkısı 40 milyar TL.
Türkiye'deki şirketler kurumlar vergisi ödüyor.
Şirketlerden gelir payı alanlar (şirket kârını
paylaşanlar) , kendi hesabına çalışanlar, kamuda
ve özel sektörde çalışanlar ya beyanname vererek
ya da |
|
|
gelirleri ödenirken kaynakta vergi
kesintisi (stopaj) yapılarak gelir vergisi ödüyor.
2010 yılında ödenen 40 milyar TL'lik toplam gelir
vergisinin yüzde 92'si stopaj yoluyla kesilen vergi
. Beyanname ile beyan edilen vergi toplam verginin
yüzde 5'ini oluşturuyor. Kalan vergi ise geçici
vergi ile basit usulde ödenen vergi tahsilatından
oluşuyor. Stopaj yoluyla kaynakta kesilen vergiler
örneğin; maaş, ücret, yevmiye, telif hakkı alanların
gelirlerinden kesilen vergilerdir.Bankadaki mevduat
hesabının faizinden vergi kaynakta kesilir açık
anlatımıyla stopaj yoluyla kesilen vergi kaçırılması
mümkün olmayan vergidir.
Vergi beyannamesi verenlerin beyannamede yer alan
vergi miktarlarının bir bölümü daha önce stopaj yolu
ile kesilmiştir. Onlar stopaja tabi vergi
düşüldükten sonra kalan bölümü ödeyecekler. Her yıl
açıklanan vergi şampiyonları listesinde yer
alanların isimlerinin karşısında yazılı rakamları
değerlendirirken buna dikkat etmek gerekir.
Gelirler İdaresi'nden yapılan açıklamaya göre, 2011
yılının Mart ayında 1 milyon 706 bin 705 mükellef
tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesi verildi.
Mükellef kişi başı ortalama vergi matrahı beyanı
(vergiye tabi gelir) 13 bin 257 lira. Demek ki gelir
vergisi beyannamesi verenlerin vergiye tabi aylık
gelirleri ortalama 1.104 TL. Buna göre mükellef
başına yıllık ortalama 3.347 TL vergisi tahakkuk
ettirildi.
Demek ki, beyanname verenler ayda ortalama 279 TL
vergi ödeyecekler. Türkiye'nin bugünkü vergi yapısı
budur. Bu vergi yapısına dayalı olarak da
hükümetlerin yapabilecekleri icraatın sınırı
bellidir. Hükümetlerin daha fazla iş yapabilmesi
için daha fazla vergi toplayabilmeleri gerekir. Daha
fazla vergi toplayabilmenin yolu da bellidir.
1) Mevcut vergi düzeni değiştirilecek. İnsanlardan
elde ettikleri gelir ile ilişkili biçimde vergi
toplanacak. Bunun için gelir vergisi tabana
yayılacak.
2) İnsanların daha fazla vergi verebilmeleri için
gelirleri artırılacak.İnsanların gelirinin
artırılabilmesi için ekonominin büyümesinin, daha
fazla yatırım,üretim ve istihdamın önü açılacak.
Ülkenin yönetimine soyunan siyasi partilerin,
politikacıların önce bu kaynak sorununu ortaya
koymaları, kaynağın sınırını belirlemeleri sonra da
kaynağa uygun biçimde hizmet vaadinde bulunmaları
gerekir. Ne yazık ki önümüzdeki seçim dönemi için
bol keseden harcama vaadinde bulunanlar, kaynağın
nasıl bulunacağı konusuna hiç değinmiyorlar. Para
harcamak kolaydır kazanmak zordur. Kazanılmamış
para, harcayanı da ülkeyi de rahatsız eder.
Tevfik GÜNGÖR / Dünya
gungoruras@superonline.com |
| |
|
