Buna yönelik ön
hazırlık süreci Kayıt Dışıyla Mücadeleye dönük 1.
Eylem Planında yer almıştı. 2008-2010 yılını
kapsayan 1. Eylem Planında, "POS cihazlarının yazar
kasa niteliğine kavuşturulmasına yönelik fizibilite,
teknik gereksinimler, yeterlilik ve
uygulanabilirlilik incelemelerinin
gerçekleştirilmesi, sonuçlara göre de yasal
düzenlemeler yapılması" hükme bağlanmıştı.
Gelir İdaresi Başkanlığı, bu çerçevede Bankacılık
Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Bankalar Birliği
ile görüşmeler yapmıştı.
İkinci Eylem Planı döneminde uygulamaya dönük hukuki
düzenlemeler ve teknik alt yapı hayata geçirilecek.
Gelir İdaresi Başkanlığının yeterlilik ve
uygulanabilirlik incelemelerinde buna yönelik iki
alternatif gündeme geldi. İlk alternatifi, kredi
kartlarıyla alışverişi de ihtiva eden yazarkasalar
oluşturdu. POS cihazlarının yazarkasalara monte
edilmesini içeren bu alternatife pek sıcak
bakılmadığı, işletmelerin de POS cihazlarına öncelik
verdiği belirlendi.
İdarenin ağırlıklı olarak üzerinde durduğu ikinci
alternatifte ise POS cihazından biraz daha büyük
cihazlar kullanılıyor. Çekmecesi olmayan bu cihazlar
yine kredi kartlı alışverişlerin POS cihazı özelliği
taşıyor. Ancak cihazın formatı değiştirilerek, halen
sadece ticari bilgilerin yer aldığı bu cihazlarda
mali bilgilere de yer veriliyor.
İdarenin uygulamaya koymayı düşündüğü bu
alternatifte kredi kartı kullanıldığında da, nakit
alışverişlerde de aynı cihaz kullanılacak.
Bütün alışverişler izlenecek
Bu modelde, yazar kasalar devre dışı kalacak. Kredi
kartıyla alışverişlerde POS cihazı slibi, fatura
veya fiş yerine geçecek. Vergi mevzuatında da
slipler, geçerli belge kabul edilecek. Kredi
kartında olduğu gibi nakit alışverişlerde de,
bilgiler POS cihazına işlenecek. Bu şekilde bütün
alışveriş bilgileri bankacılık sistemine girecek.
Alışveriş bilgileri, buradan da kredi kartı
alışverişlerinde olduğu gibi, Gelir İdaresi
Başkanlığı Bilgi İşlem Merkezine aktarılacak.
Böylece Başkanlık, her türlü alışverişi bankalar
kanalıyla takip edebilecek. Ticari işletmelerin
sadece kredi kartlı alışverişleri değil, nakit
alışverişlerinin de KDV beyannamelerinde yer alıp
yer almadığı sistem üzerinde görülebilecek. Bu
bilgiler, gelir ve kurumlar vergisi
beyannamelerindeki kişi ya da kurum kazançlarının
takibine de imkan verecek.
Gelir İdaresi, bu bilgiler kanalıyla kişi ve
kuruluşların harcamalarına da ulaşacak ve bunlar
gelir ve harcamaların karşılaştırıldığı çapraz
kontrollerde kullanacak.
İdare, oluşturulacak sistemi, kademeli olarak
devreye sokmayı planlıyor.
Bu arada Gelir İdaresi Başkanlığı, kayıt dışı
ekonominin kayda alınmasına dönük önlemler
çerçevesinde yeni cihazlar için Avrupa ülkelerindeki
uygulamalara da baktı. POS cihazlarının yazar kasa
olarak da kullanıldığı Norveç'te bu alanda çok iyi
işleyen bir sistem oluşturulduğunu belirledi.
Yetkililer, Türkiye'de de aynı tür bir altyapı
kurulmasının planlandığını bildirdi.
DÜNYA
|