|
Kasada olmayan
paraya düzeltme imkânı geliyor
Kasada olmayan para olur mu?
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen torba kanunda
kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan
kasa mevcudu ile ilgili düzenleme var. Kasada olmayan
para nasıl olur? Ticari işletmeler faaliyetlerini
sürdürebilmek için mal ve hizmet alımı yapmak durumunda.
Mal ve hizmet alımlarının karşılığı nakit varlıklarından
ödeyerek banka ve kasa hesabına kaydedilir. Ancak kayıt
dışılığın bulunduğu yerlerden yapılan mal ve hizmet
alımlarında fatura veya belge temin edilemediği için
fiilen bedeli ödenmesine rağmen kayıt üzerinden herhangi
bir ödeme görünmez. Bu durumda fiilen ödenen para
kayıtlarda varmış gibi durmaya devam eder. Bu işlemlerin
yıllar itibarıyla biriktiğini düşünürseniz fiilen
olmayan ancak kayıtlarda varmış gibi görünen para yani
kasa hesabındaki şişkinlik işletmeyi yönetenlere sorun
olur. Hatta zaman zaman fiilen kasada mevcut olmayan
paranın işletmeyi yönetenlerce özel ihtiyaçlarında
kullandıkları ve işletmeden çektikleri iddiasıyla
üzerinden faiz hesaplanıp işletmenin geliri olarak
üzerinden cezalı olarak vergi isteniyor. Yetmedi bir de
hesaplanan faiz üzerinden ayrıca yüzde 18 oranında Katma
Değer Vergisi isteniyor. Kısaca mal ve hizmet alımını
belgeleyemediği için gider yazamayarak mağdur olan ve
fazla kurumlar vergisi ödeyen firmanın mağduriyeti bir
de kasada mevcut olmayan ancak kayıtlarda görünen para
için devam eder.
Torba kanun bu sorunu çözüyor!
Önümüzdeki günlere Resmi Gazete'de yayımlanması beklenen
ve ismi uzun olduğu için kısaca torba kanun olarak
adlandırılan düzenlemelerde mevcut olmamasına rağmen
kayıtlarda görünen kasa ve ortaklardan alacak olayını
çözüyor. Ancak bu düzenleme sadece bilanço esasına göre
defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamakta.
Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi
mükellefleri, 31/12/2010 tarihi itibarıyla
düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte
işletmelerinde bulunmayan
- Kasa mevcutlarını ve
- İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri
dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya
çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile
ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net
alacak tutarlarını bu kanunun yayımlandığı tarihi
izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan
etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecekler.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin 31.12.2010 tarihli
bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde mevcut
bulunmayan kasa ve ortaklardan alacaklar tutarlarını
düzeltmek için beyan edilen tutarlar üzerinden %3
oranında vergi hesaplayacak ve hesaplanan vergiyi
beyanname verme süresi içinde ödeyecekler.
Şirketler kasa ve diğer ortaklardan alacaklar hesabında
mevcut olmayan tutarlara ilişkin yapacakları muhasebe
düzeltme kayıtlarının karşılığını kanunen kabul
edilmeyen gider olarak dikkate alacaklar. Yani beyan
edilen tutarlar ile ödenen vergiler, kurumlar vergisi
matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecek.
Mevcut olmayan tutarların 31.12.2010 Bilançosu'nda
görünme zorunluluğu
Kanun metnine göre bu kapsamda işletmede mevcut olmayan
kasa ve ortaklardan alacakların kayıtlarının 31.12.2010
tarihli bilançoda yer alması gerekir. Aksi halde
işletmede bulunmayan kasa mevcutları ile ortaklardan
alacakların bu kapsamdan faydalanması mümkün değil.
Kanuna ilişkin ilk tasarıda bu tarih 31.12.2009 olarak
belirlenmişti ancak bu durum 31.12.2009 tarihine kadar
olan problemleri çözecekti. Yapılan değişiklik ile
tarihin 31.12.2010 olarak düzeltilmesi birçok firmanın
durumunu yeniden gözden geçirmesine ve fiili duruma
uymasını sağlayacak.
2010 yılı için gerçekte olmayan kasa ve ortaklardan
alacaklara adatlandırma (faiz hesaplaması) yapılacak mı?
31.12.2010 tarihli bilançoda yer alan ve işletmede
gerçekte mevcut olmayan kasa ve ortaklardan alacaklar
üzerinden bu paraların işletme tarafından borç para
olarak ortaklara veya yöneticilere borç verildiği
gerekçesi ile üzerinden faiz hesaplanıp ayrıca 2010 yılı
için vergilendirme yapılabilir mi? Bu kapsamdan
faydalanan şirketlere ileride bu kanun 31.12.2010
tarihinde bilançoda yer alan kasa ve ortaklardan
alacaklar hesabını düzeltiyor, öncesi için cezalı bir
durumla karşılaşılabilir mi? Bu sorular bu kapsamdan
faydalanmak isteyen birçok firmanın tereddüdü olarak
karşımızda duruyor. Ayrıca geçmiş yıllarda fiilen mevcut
olmadığı halde kasa ve ortaklardan alacaklar hesabında
yer alan yüksek tutarlar nedeniyle cezalı duruma düşen
şirketler bu kapsamdan faydalanmaları halinde devam eden
davaları varsa vergi davaları nasıl etkilenecek?
Muhtemelen kanunun yayımından kısa bir süre sonra kanuna
ilişkin usul ve esaslara yönelik genel tebliğ
yayımlanacak. Bu tebliğde söz konusu kapsamda yapılan
beyanla ilgili olarak fiilen olmayan kasa ve ortaklardan
alacaklarda görülen tutarların kâr dağıtımına bağlı
vergi tevkifatı dahil olmak üzere geçmişe yönelik ilave
herhangi bir tarhiyat yapılmayacağına ilişkin
açıklamanın bu kapsamdan faydalanmak isteyen birçok
şirketi rahatlatacağı bir gerçek. Bu nedenle kanunun
yayımlanmasından sonra bu durumda olan birçok firmayı
rahatlatma için 31.12.2010 tarihinde gerçekte olmamasına
rağmen kayıtlarda yer alan kasa ve ortaklardan
alacaklarda yer alan tutarlara ilişkin ileride geçmişe
ilişkin herhangi bir işlemin yapılmayacağının açıkça
belirtilmesinde fayda var.
İsmail KÖKBULUT
ikokbulut@bugun.com.tr
Bugün |
