|
|
|
|
|
Sosyal
güvenlikte mali müşavirlerin denetim ve teftiş
yetkisi |
|
|
|
5510 Sayılı
Kanun'un uygulanmasına ilişkin işlemlerin
denetimi, asıl olarak SGK müfettişleri ve SGK
denetmenleri eliyle yürütülmektedir. SGK'da
sosyal güvenlik kontrol memurluğu kadrosu Torba
Kanun'la denetmen kadrosuna dönüştürülmüş,
yeterlik sınavında başarılı olacak kontrol
memurları da bu kadrolara atanacaktır. Askerî
işyerlerine ait sigorta işlemlerinin denetim ve
kontrolü, askerî iş müfettişleri tarafından da
yapılabilir. |
|
|
İhaleli işler ile özel bina
inşaatı işyerleri işverenlerinde SMMM ve YMM'lerin
de rapor yazma yetkisi vardır. Kamu idarelerinin
denetim elemanları da işyerlerinde yapacakları
soruşturma, denetim ve incelemeler sırasında,
çalıştırılanların sigortalı olup olmadığını da
tespit edebilmektedir.
İşsizlik sigortası ödeneğinden faydalanırken aynı
zamanda gelir getirici bir işte çalışan
sigortalıların tespitinin yapılmasında, sosyal
güvenlik denetmenleri ve sosyal güvenlik kontrol
memurları da görevlendirilebilecektir.
Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş
memurlarının görevleri sırasında tespit ettikleri
kurum alacağını doğuran olay ve bu olaya ilişkin
işlemler, yemin hariç her türlü delile
dayandırılabilir. SGK müfettişleri ve SGK
denetmenleri tarafından düzenlenen tutanaklar aksi
sabit oluncaya kadar geçerlidir.
İşverenler ve sigortalılar ile işyeri sahipleri,
tasfiye ve iflâs idaresinin memurları, işle ilgili
gerçek ve tüzel kişiler, Kurumun denetim ve kontrol
ile görevlendirilmiş memurlarına bilgi verilmek
üzere çağrıldıkları zaman gelmek, gerekli olan
defter, belge ve delilleri getirip göstermek ve
vermek, görevlerini yapmak için her türlü kolaylığı
sağlamak ve bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin
yerine getirmekle yükümlüdürler. Kurumun denetim ve
kontrol ile görevlendirilmiş memurları görevlerini
yaparken, tüm kamu görevlileri gerekli kolaylığı
gösterir ve yardımcı olurlar.
Bu kanunun uygulanması bakımından, kurumun denetim
ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları, 4857
Sayılı İş Kanunu'nda belirtilen denetim, teftiş ve
kontrol yetkisini de haizdir.
İhaleli işler ile özel bina inşaatı işyerleri
işverenlerine, kuruma prim borçlarının bulunmadığını
gösteren ilişiksizlik belgesinin verilmesinde, 3568
Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik Kanunu'na
göre yetki verilmiş serbest muhasebeci malî
müşavirler ile yeminli malî müşavirler tarafından
işyeri kayıtlarının incelenmesi sonucunda kuruma
bildirildiği tespit edilen işçilik tutarlarının
uygunluğu, kurumun denetim yetkisi saklı kalmak
kaydıyla, esas alınabilir.
Usûl ve esasları kurumca belirlenmiş hesaplama
yöntemine uygun olarak serbest muhasebeci malî
müşavirler ile yeminli malî müşavirlerce düzenlenen
rapor ile kuruma yeterli işçilik bildirilmediği
anlaşılan işyeri ve işverenlerinin, tespit edilen
fark işçilik tutarı üzerinden hesaplanacak prim,
gecikme cezası ve gecikme zammı tutarını idarî para
cezaları ile birlikte ödemeleri kaydıyla
ilişiksizlik belgesi verilebilir.
Kurumca belirlenen usûl ve esaslara aykırı hareket
ederek kurum zararına sebebiyet verdiği anlaşılan
serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî
müşavirler tarafından düzenlenen raporlar dikkate
alınmaz ve bunların daha sonra düzenleyecekleri
raporlar Kurumca işleme konulmaz. Gerçeğe aykırı
rapor düzenleyen serbest muhasebeci malî müşavirler
ile yeminli malî müşavirler, kurumun bu nedenle
uğradığı zarardan işverenle birlikte müştereken ve
müteselsilen sorumlu olup, bunlar hakkında, genel
hükümlere göre Kurumun takip hakkı saklıdır. Meslek
mensupları, işverenlerin devamlı işyerlerinin
sigortalıları ile yaptıkları işler ile kurumda
tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla
birlikte işçilik bildiriminde bulunulmamış olan
işler hakkında inceleme yapamazlar.
İşverenin veya alt işverenin defter ve belgelerini
düzenleyen meslek mensupları, aynı işveren ve alt
işveren için veya kendilerinin, boşanmış dahi olsa
eşinin usul ve füruundan birinin veya üçüncü
dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve ikinci
dereceye kadar (bu derece dâhil) kayın hısımlarının
ya da bunların yönetici oldukları veya yönetimde
görev alarak ortak oldukları işyerleri hakkında
rapor düzenleyemez.
Raporların, "Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler İle
Yeminli Malî Müşavirlerce İşyeri Kayıtlarının
İncelenmesi Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre
yürütülmesi gerekmektedir.
İbrahim IŞIKLI / SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU/Dünya |
| |
|
