|
|
|
|
|
Fuzulen
yapılan borçlanmalar iade edilebilir mi? |
|
|
|
Y. Kiraz isimli
okurumuzun sorusu şu şekilde: 25.12.1964
doğumluyum.İlk tescil tarihim 01.12.1979. Ben bu
tarihi baz aldığım için emeklik müracaatı
yaptım. 450 gün askerlik borçlandım. SGK ilk
tescil tarihi değil ilk pirim ödenen tarihi baz
alıyor o tarih ise 08.05.1990. Buna göre benim
emekliğim 52 yaş ve 5525 gün prim ile
gerçekleşecek. Bu ödediğim 450 gün primi iade
alabilir miyim? 52 yaşımda emekli olursam 6.231
pirim günüm oluyor, kurum alamayacağımı söyledi,
alamıyorsam hangi kanun ve maddesine göre
alamıyorum. |
|
|
Öncelikle dava açıp ilk sigortalı
olduğunuz 01.12.1979 tarihini işe giriş olarak
tespit ettirirseniz, 25 yıllık sigortalılık
başlangıcınız 25.12.1982 sayılır ve hemen emekli
olabilirsiniz. SGK’dan gelen emeklilik reddi
yazısının iptali işe girişinizin 01.12.1979 olarak
tespiti ile emekliliğinize karar verilmesi için dava
açın. Dava dilekçenizde her iki talebinizi de
belirtin. Hem işe girişinizin 01.12.1979 olmasına
karar verilmesini hem de bu şartlarla 25 yıl
sigortalılık 45 yaş ve 5.000 prim günüyle emekliliğe
hak kazandığınızın tespitini isteyin.
Borçlanmanın iadesi var mı?
Fazladan ödediğiniz 450 gün askerlik borçlanması
tutarını iade alamazsınız. Sosyal Güvenlik Kurumuna
başvurduğunuzda talebiniz reddedilecektir.
5510 sayılı kanunda, gerekmediği halde ödenen
askerlik borçlanmasına ilişkin primin iade
edilebileceğine ilişkin bir hüküm olmadığı gibi iade
edilemeyeceğine ilişkin de herhangi bir hüküm
yoktur.
5510 sayılı kanunun “Prim borçlarına halef olma,
gecikme cezası ve gecikme zammı ile iadesi gereken
primler” başlıklı 89. maddesinin son iki fıkrası şu
şekildedir:
“Yanlış veya yersiz alınmış olduğu tespit edilen
primler, alındıkları tarihten on yıl geçmemiş ise,
hisseleri oranında işverenlere, sigortalılara,
isteğe bağlı sigortalılara veya genel sağlık
sigortalılarına veya hak sahiplerine kanuni faizi
ile birlikte geri verilir. Kanuni faiz, primin
Kuruma yatırıldığı tarihi takip eden ay başından,
iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için
hesaplanır. Ancak Borçlar Kanununun 65’inci maddesi
hükmü saklıdır.
Prim iadesi nedeniyle sigortalıların, isteğe bağlı
sigortalıların, genel sağlık sigortalılarının aylık,
gelir, ödenek ve sağlık hizmetlerinden yararlanma
şartlarını yitirmeleri durumunda, bu Kanuna göre
ödenen aylık, gelir ve ödenekler ile sağlanan sağlık
hizmetleri durdurulur. Yanlış veya yersiz yapılan
masraflar 96’ncı madde hükümlerine göre ilgililerden
geri alınır.”
Yukarıda da belirttiğimiz gibi Sosyal Güvenlik
Kurumu borçlanılan süreler için yapılan ödemeleri
iade etmiyor. Sadece yurt dışı borçlanmalarda aylık
bağlanana kadar yurt dışı borçlanmadan vazgeçenlere
ödedikleri tutar iade edilebiliyor.
Başvurudan vazgeçmekte irade
Borçlanmaya başvurulması ve çıkartılan borcun
ödenmesinden sonra da bazı durumlarda borçlanmadan
vazgeçilmesine ve ödenen primlerin iadesine izin
verilebilmelidir.
Başvuru yapıp ödeme yapmak nasıl bir irade belirtisi
ise başvurudan vazgeçme ve iade isteme de bir irade
belirtisidir.
Hele de yukarıda Yaşar Kiraz adlı okurumuzda olduğu
gibi bu borçlanma/ödeme emekliliği hiçbir şekilde
etkilemiyorsa borçlanmadan vazgeçilebilmeli, ödenen
paralar geri alınabilmelidir.
Doğum borçlanmasında da aynı
Yukarıda askerlik borçlanması için bahsettiğimiz
borçlanma ve borçlanmadan vazgeçme olayı doğum
borçlanmasında da aynen geçerlidir.
Hatta yaptığı doğum borçlanması Bağ-Kur statüsünde
sayıldığı için hem para ödeyip hem de mağduriyet
yaşayanlar var.Yani borçlanma yapmasa idi daha iyi
şartlarla emeklilik hakkına sahip olacak kişiler
vardır.
Bunlardan dolayı, sigortalılar için yapılan
borçlanmalardan ödeme yapılmış olsa bile vazgeçme ve
yapılan ödemeyi iade alabilme imkanı getirilmelidir.
Ahmet ŞERİF / Y.Çağ / ahmet.serif@yahoo.com |
| |
| 08.05.2011 |
| |
|
