|
Sigortalılık
hallerinin birleşmesi
Torba Kanun ile yapılan önemli
değişikliklerden biri de önceden başlayan
sigortalılığın geçerli olacağı ilkesinin tümüyle
terk edilmiş olmasıdır. Yeni düzenleme gereğince,
eskiden olduğu üzere, 4/c sigortalılığı, 4/a
sigortalılığı ile 4/b sigortalılığından öncelikli
konumunu korumakta; sigortalının 4/a sigortalılığı
ile 4/b sigortalılığı kapsamında faaliyetlerinin
varlığı halinde ise 4/a sigortalılığı geçerli
sayılıp 4/b sigortalılığı pasifleştirilmektedir. Bu
durumda vergi mükellefi, Ltd. Şti ortağı veya A.Ş.
ortağı ve Yönetim Kurulu üyesi olarak 4/b
sigortalısı sayılanlar, ortak ve sahibi olmadıkları
başka bir işyerinde 4/a sigortalısı olarak çalışmaya
başlarlar ise 4/b sigortalılığı bu sürelerde
kesintiye uğramaktadır. Hemen vurgulayalım ki, bu
takdirde kendi işyerinde 4/a sigortalılığı
oluşturmak mümkün değildir.
Torba Kanun adıyla ünlenen 6111 sayılı Kanunun
33'üncü maddesiyle değişik 5510 sayılı Kanunun
53'üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir:
"Sigortalının 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a)
ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri
ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne
aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına
girmesi halinde, öncelikle aynı maddenin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında, (a) ve (b)
bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi
olacak şekilde kanun kapsamına girmesi halinde ise
aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında sigortalı sayılır. Ancak, sigortalılık
hallerinin çakışması nedeniyle kanunun 4'üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki
sigortalılığı esas alınanlar, yazılı talepte
bulunmak ve kanunun 82'nci maddesine göre belirlenen
prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin
hükümler saklı olmak kaydıyla, esas alınmayan
sigortalılık statüsü kapsamında talep tarihinden
itibaren prim ödeyebilirler. Bu şekilde ödenen
primler; iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından
sağlanan haklar yönünden, kanunun 4'üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık
statüsünde, kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan
diğer yardımlar ile uzun vadeli sigorta kollarından
sağlanan yardımlar yönünden ise Kanunun 4'üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalılık statüsünde değerlendirilir. Bu fıkra
hükümlerine göre ödeme talebinde bulunulduğu halde
ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenmeyen
primlerin ödenme hakkı düşer. 4'üncü maddenin
birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt
bendi ile aynı maddenin birinci fıkrasının (b)
bendindeki diğer sigortalılık statülerine aynı anda
tabi olacak şekilde çalışılması durumunda, (b)
bendinin (4) numaralı alt bendi dışındaki diğer
sigortalılık durumu dikkate alınır."
Bu hükme göre, 01 Mart 2011 tarihinden itibaren,
1)Sigortalının 4/a, b, c sigortalılıkları (yani SSK,
Bağ-Kur, Emekli Sandığı sigortalılıkları) kapsamında
sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda
tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması
halinde, öncelikle 4/c sigortalılığı (memuriyet)
kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
2)Sigortalının aynı anda 4/a sigortalılığı (SSK) ve
4/b sigortalılığı (Bağ-Kur) kapsamında sigortalılık
statülerine tabi olacak şekilde çalışması halinde
ise 4/a sigortalılığı (SSK) kapsamında sigortalı
sayılacaklardır. Bu durumda primi ödenen son 7 yılda
en az 1260 gün (3,5 yıl) 4/a sigortalısı (SSK)
olarak çalışırlarsa, 4/a sigortalısı koşullarında
emekli olabileceklerdir. -Ancak kısmî süreli çalışan
4/c sigortalısı memurlar hakkında bu işlem
yapılmayacaktır.-
Yukarıda belirtildiği üzere uygulanacak olan
"sigortalılığın üstünlüğü" ilkesi, 4/b sigortalıları
(Bağ-Kurlular) açısından emeklilik yaşını düşürüp
emekli aylığı tutarını yükselten bir uygulama
olacak; ancak işverenin prim ödeme yükünü de
artıracaktır.
"Sigortalılığın üstünlüğü" ilkesinin işveren
işlemlerine yansıması hususuna değinir isek şunları
söyleyebiliriz: 4/b sigortalısını iş sözleşmesi ile
istihdam eden işverenler, bu işçilerini Kurum'a işe
giriş bildirgesi ve APHB (Aylık Prim ve Hizmet
Belgesi) ile 4/a sigortalısı olarak bildirmeleri
gerekecektir. Bu şekilde çalışan 4/b sigortalıları
hakkında e-sigorta işe giriş sistemindeki "istisnaî
durum bildirimi" ile 4/a sigortalısı olarak
01.03.2011 işe başlama tarihli işe giriş bildirgesi
verilecek ve takip eden ayda da APHB verilerek
primleri tutarının ödenmesi gerekecektir. Örneğin
Soylu A.Ş. işverenliği işyerinde işçi olarak çalışan
Veli Bey, aynı zamanda Durmaz Ltd. Şti. ortağı veya
vergi mükellefi olduğu için 4/b sigortalısı olması
nedeniyle, mevcut uygulamaya göre, kendisine Soylu
A.Ş. işverenliğince ödenen 2500.-TL ücretten sadece
GV ve DV kesilmekte, 4/a sigortalısı olamadığından
sigorta primi kesilmemektedir. Veli Bey hakkında 4/b
sigortalısı olduğundan sigortalı işe giriş
bildirgesi ve APHB verilmiyordu. Yeni düzenlemeye
göre, Veli Bey hakkında 4/a sigortalısı
sayılacağından, 01.03.2011 tarihinden itibaren
"istisnaî durum bildirimi" ile sigortalı işe giriş
bildirgesi ile çalıştığı gün sayısı ve ödenen ücreti
itibariyle de APHB verilecektir.
Yapılan bu değişikliğin reformun yapı ve ruhuna
yaklaşım sağlama açısından hayırlı bir geçiş süreci
oluşturmasını temenni ediyorum.
Tahsin Sınav
tsinav@yenisafak.com.tr
Kaynak:
http://www.yenisafak.com.tr/Yazarlar/?t=07.03.2011&y=TahsinSinav
|
