İnceleme ve tarhiyat aşamasındaki işlemlerin durumu

6111 sayılı yasanın 4’üncü maddesi uyarınca “İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan vergiler” sözü edilen yasa hükümleri çerçevesinde yeniden yapılandırılabilecek.

Söz konusu yasanın Resmi Gazete’de yayımlandığı 25 Şubat 2011 tarihinden önce başlandığı halde tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine bu yasa ile uygulanması öngörülen “matrah vergi artırımı”na ilişkin hükümleri saklı kalmak koşuluyla devam edilecek. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilecek olan vergilerin yüzde 50’si esas alınarak hesaplanacak olan tutara; 25 Şubat 2011 tarihine kadar gecikme faizi yerine TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile bu tarihten sonra ihbarnamenin tebliğ üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak olan gecikme faizinin tamamının, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın yüzde 25’inin, ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı olarak başvurularak ilk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödenmesi koşuluyla vergi aslının yüzde 50’sinin, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın yüzde 75’inin, vergilere 25 Şubat 2011 tarihine kadar uygulanan gecikme faizinin ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Bu madde uygulamasında incelemeye başlama; 25 Şubat 2011 tarihinden önce mükellefler nezdinde, vergi incelemesine başlandığı hususunun bir tutanağa bağlanması, vergi incelemesi yapılmak üzere mükellefin yazı ile davet edilmesi, kanuni defter ve belgeleri isteme yazısının tebliğ edilmiş olması, matrah tesisine yönelik tutanak düzenlenmesi ya da kanuni defter ve belgelerin incelenmek üzere vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmiş olması hallerini kapsamaktadır.
6111 sayılı yasanın kapsadığı dönemlere ilişkin olarak iştirak nedeniyle kesilecek olan vergi ziyaı cezalarında da cezaya muhatap olanların cezanın yüzde 25’ini ilk taksit ihbarnamesinin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödemeleri halinde cezanın kalan yüzde 25’inin tahsilinden vazgeçilecek.
Vergi Usul Yasası’nda daha önce yer alan “İştirak” başlıklı 338’inci madde 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış olup, aynı yasanın 344’üncü maddesi uyarınca sözü edilen yasanın 359’uncu maddesinde yer alan fiillere sebebiyet verilmesi halinde, bu fiillere iştirak edenlere bir kat vergi ziyaı uygulanmaktadır.
Diğer yandan 6111 sayılı yasanın 4’üncü maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca bu yasanın kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 25 Şubat 2011 tarihinden önce Vergi Usul Yasası’nın 371’inci maddesinde yer alan “Pişmanlık ve Islah” hükümleri çerçevesinde kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve 25 Şubat 2011 tarihine kadar tebliğ edilmemiş olan vergi aslına bağlı vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilebilmesi için vergi aslının 25 Şubat 2011 tarihinden önce ödenmiş olması veya bu yasanın “kesinleşmiş alacaklar”la ilgili 2’nci maddesinde yer alan ilkeler çerçevesinde ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda, pişmanlık hükümlerinin ihlali üzerine kesilmesi gereken vergi ziyaı cezasına ilişkin ihbarname düzenlenerek mükellefe tebliğ edilecek ve mükellefin vergi aslının ödenmiş olması koşuluyla söz konusu bu cezası terkin edilecek.
Mükelleflerin 6111 sayılı yasanın 4’üncü maddesi kapsamında inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler için öngörülen imkanlardan yararlanabilmeleri için ödeme başvurusunda bulunan alacağa karşı dava açmaları gerekmektedir.
25 Şubat 2011 tarihi itibariyle tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma isteminde bulunulmuş, ancak henüz uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnamesi mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar için de yukarıda belirtilen ilkeler uygulanacak.
6111 sayılı yasanın 4’üncü maddesinin 7’nci bendi uyarınca, sözü edilen yasanın 3’üncü maddesi kapsamında “kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan vergi alacakları”nın yeniden yapılandırılmasına yönelik olanaklardan yararlanarak ayrıca Vergi Usul Yasası’nın tarhiyat öncesi uzlaşma ve vergi cezalarında indirim hükümlerinden yararlanamayacaklar.
Ayrıca 6111 sayılı yasanın 9’uncu maddesinin 4’üncü bendi gereği olarak bu yasaya göre matrah veya vergi artırımında bulunulması halinde 25 Şubat 2011 tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemelerine ve takdir işlemlerine devam edilecek. Ancak artırım isteminde bulunan mükellefler hakkında başlatılan vergi ve takdir işlemlerinin Mart ayı başından itibaren bir ay içersinde sonuçlandırılmaması halinde inceleme ve takdir işlemlerine devam edilmeyecek.
(x) 6111 sayılı yasa 25 Şubat 2011 gün ve mükerrer 27.857 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Veysi SEVİĞ/İTO Gazetesi