İşsizlik sigortasında neler değişti

Torba Kanun’la, yaklaşık 30 kadar kanunda değişiklik yapıldı. Bunlardan birisi de İşsizlik Sigortası Kanunu.
Öncelikle işsizlik sigortasının kapsamı genişletildi ve hem isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, hem de kısmi süreli, yani part-time iş sözleşmesiyle çalışanlar işsizlik sigortası kapsamına alındı.

Son 120 gün şartı devam ediyor

Özellikle işsizlik sigortasından yararlanılmasının önündeki en önemli engellerden birisi işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olunması koşuludur. Bu engelin kaldırılması yönünde sürekli talepler bulunmaktadır.

Torba kanunla 4447/51. maddedeki “, hizmet akitlerinin sona ermesinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş ve işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış” ibaresi “ve bu Kanunda yer alan prim ödeme koşullarını sağlamış” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklikle sanki işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olunması şartının kaldırıldığı düşünülmüştür.

Oysa bu yöndeki düzenleme 4447 Sayılı Kanunun 50. maddesinde devam ediyor. Yani, “Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;

a) 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

b) 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

c) 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,

Süre ile işsizlik ödeneği verilir.” Hükmü devam ediyor.

Ancak bu düzenleme bir çok işsizin mağduriyetine sebep verdiğinden, mutlaka işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olunması koşulu kaldırılmalıdır.

İşsizlik fonu kaynakları istihdamda kullanılacak

Fonun bir önceki yıl prim gelirlerinin % 30’u; işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmak, çalışanların vasıflarını yükselterek işsizlik riskini azaltmak ve teknolojik gelişmeler nedeniyle işsiz kalması beklenenlerin başka alanlara yönlendirilmesini sağlamak, istihdamı artırıcı ve koruyucu tedbirler almak ve uygulamak, işe yerleştirme ve danışmanlık hizmetleri temin etmek, işgücü piyasası araştırma ve planlama çalışmaları yapmak amacıyla kullanılabilecek. Bu oranı % 50’ye kadar çıkarmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Ancak, işsizlik ödeneğinden yararlanmakta olanlara yönelik hizmetler için bu sınırlama dikkate alınmayacak.

İsteğe bağlı sigortalının işsizlik primi

İşsizlik sigortasının gerektirdiği ödemeleri, hizmet ve yönetim giderlerini karşılamak üzere, İşsizlik Sigortası kapsamına giren tüm sigortalılar, işverenler ve Devlet, işsizlik sigortası primi öder. İşsizlik sigortası primi, sigortalının 5510 sayılı Kanunda belirtilen prime esas aylık brüt kazançlarından % 1 sigortalı, % 2 işveren ve %1 Devlet payı olarak alınacak. İsteğe bağlı sigortalılardan işsizlik sigortası primini ödeyenlerden ise % 1 sigortalı ve % 2 işveren payı alınacak.

Kısa çalışma ödeneği arttı

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60’ı (477,90 TL) olacak. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini (1.194,75 TL) geçemeyecek.
Resul KURT / Star