|
|
|
|
|
Ortakların borçları ve kar dağıtımı |
|
|
|
Günümüzde
ortağından alacaklı olmayan pek az sayıda şirket
var.
Bu alacakların çok büyük kısmı da ortakların
şahsi harcamalarının şirketler tarafından
karşılanmasından ve geçinmek için şirketten
çektikleri paralardan kaynaklanıyor.
Çünkü pek az şirkette kar dağıtımı ya da ortağa
geçimini sağlayacak kadar ücret ödeme geleneği
var.
Neden peki? Nedeni de basit. Her iki uygulamada
belli bir vergi hatta ücret ödendiğinde ilave
sigorta primi maliyeti getiriyor da onun için.
|
|
|
Patronlar bu vergi ve prim
maliyetlerinden kaçınıyorlar ama bu sorun devam
ettikçe katlanacakları maliyet daha büyük aslında.
Günümüz vergi incelemelerinin büyük bir bölümünü bu
konu oluşturuyor. Çünkü inceleme çok basit. İnceleme
elemanı bilançodan ortağın borçlu olup olmadığını
kolayca görebiliyor. Hemen şirketi incelemeye
alıyor, ortağın borcuna bir faiz hesaplayıp bu faiz
üzerinden de cezalı kurumlar vergisi ve cezalı KDV
istiyor. Ayrıca hesaplanacak gecikme faizleri de
cabası.
Peki, bu ortak borcu konusunu nasıl çözmeli?
Eğer birikmiş ve dağıtılmamış geçmiş yıl karları
varsa maliyeti en düşük yöntem birikmiş bu karların
dağıtımı.
Gelir vergisi Kanunumuza göre ortakların aldıkları
kar paylarının yarısı vergi dışı. Kar dağıtımı yapan
şirketler dağıtım aşamasında dağıttıkları tutar
üzerinden yüzde 15 oranında bir stopaj yapıyorlar.
Kar payını alan ortak ise izleyen yılın Mart ayı
içerisinde beyanname veriyor ve aldığı kar payının
yarısı üzerinden vergi hesaplanıp daha önce şirket
tarafından yapılmış stopajın tamamı hesaplanan bu
vergiden düşülüp kalan kısım ödeniyor.
Örneğin bir şirket eşit paylı iki ortağına 500.000
TL kar dağıtma kararı almış olsun. Bu durumda ortak
başına düşen kar payı 250.000 TL olacak ve yüzde 15
oranındaki stopajdan sonra kalan 212.500 TL her bir
ortağa ödenecektir.
Ortaklarda bu kar payı için 2012 yılının Mart ayında
gelir vergisi beyannamesi vereceklerdir. Verecekleri
beyannamede aldıkları kar payının yarısı yani
125.000 TL vergi dışı kalacak ve kalan kısımdan
üzerinden geçerli tarifeye göre hesaplanacak gelir
vergisi de 37.770 TL olacaktır. Ancak bu ortak daha
önce şirketin kar dağıtımı esnasında yapmış olduğu
stopajın kendisine isabet eden kısmının tamamını
yani 37.500 TL nı (250.000 x % 15) düştükten sonra
kalan 2.770 TL nı ödeyecektir.
Bu durumda ortağın bu işlemdeki vergi yükü % 15,1
civarında gerçekleşmiş olacaktır. Bu da oldukça
makul bir vergi yüküdür.
Ancak dağıtılacak geçmiş yıl karı bulunmayan
şirketlerde kalan diğer yöntemin yani ücret ödenmesi
kaçınılmazdır. Bu durumda ücret üzerinden hem gelir
vergisi hem de sigorta primi ödenecektir.
Ancak anonim şirketlerde sigorta prim maliyetini
düşürmek için ücretin bir kısmı huzur hakkı olarak
ödenebilir. Huzur hakkı ödenebilmesine ancak
ortaklar genel kurulu karar verebileceğinden
yapılacak genel kurul toplantısında bu yönde karar
alınması gerekecektir.
Bunun dışındaki yöntemler ancak ortağın şirkete bir
kaynak sokması yoluyla olabilir. Ortak borcunu
nakden ödeyebilir ya da bir varlığını şirkete
satabilir.
Yöntem ne olursa olsun ortak borcu kapatılması
ileride başa gelebilecek vergi, ceza ve faizlerden
daha az üzücü olacaktır emin olun. Atilla DÖLARSLAN
/ Gözlem |
|
|
