|
Sözünü ettiğimiz
kitap "Vergi ve İstihdam Politikası Açısından Kayıt
Dışı Ekonomi" ismini taşıyor. TÜRMOB yayını olarak
yeni çıktı. Kitap, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)
Başkan Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Acar
ile Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) Başkontrolörü Dr.
Fazıl Aydın'ın eseri. Yazarların kayıt dışılığın
doğrudan etkilendiği kurumlarda, SGK ve GİB'de
çalışıyor olması özellikle önem taşıyor. Hatta Fatih
Acar, yaklaşık bir yıl kadar SGK başkanlığı görevini
vekaleten yürütmüştü.
Kitap, kayıt dışı ekonomi ve kayıt dışı istihdam
hakkındaki bilgilerin derli toplu bir şekilde
okuyucuya sunulması açısında önemli bir açığı
kapatıyor. Kayıt dışılığın neden ve sonuçlarına
ilişkin bulgular da son derece çarpıcı. Genel
yaklaşım kayıt dışılıkla mücadele olmasına karşın,
"kayıt dışılığın yararları" gibi küçük bir bölüme
yer verilmiş olması da dikkate değer. Anlaşılan o
ki, kayıt dışılık kısa vadede ekonominin daha hızlı
büyümesine, tüketimin ve ücret gelirlerinin
artmasına hatta istihdamın gelişmesine katkı
sağlıyor. Ancak uzun vadede ekonomiyi ve sosyal
hayatı yerle bir ediyor.
Tek tip kira sözleşmesi
Kitapta kayıt dışılıkla etkin mücadele
edilebilmesini sağlayacak bir dizi öneri yer alıyor.
Önerilerden birçoğu bildik. Örneğin kredi kartıyla
alışverişin yaygınlaştırılması, kurumlar arası
işbirliğinin artırılması, vergi ve prim oranlarının
bir miktar düşürülmesi, yasalarda revizyona
gidilmesi gibi önerileri yıllardır çok sık
duyuyoruz.
Bununla birlikte toplumun büyük bir bölümünü
yakından ilgilendirecek ilginç bir öneri de kitapta
yer alıyor. Yazarlar, deneyimlerinden yola çıkarak
gayrimenkul gelirlerinden elde edilen gelirlerin
vergilendirilmesinde ciddi aksaklık yaşandığı
tespitine varmışlar. Zaten kira gelirlerinin
vergilendirilmesi konusundaki çabalar öteden beri
süregelir. Vergi iadesi sistemi de yürürlükten
kalktıktan sonra bu alanda bir boşluk doğduğu
biliniyor. Öneri işte bu boşluğu dolduracak
nitelikte. Öneri şöyle:
"Gayrimenkul kiralama işlemlerinde, bu işlemlere
ilişkin devletçe hazırlanacak tek tip kira
sözleşmesinin kullanımı ve ilgili sözleşmenin Maliye
Bakanlığı'na ibraz edilmemesi halinde geçersiz
sayılacağına ilişkin yasal bir düzenleme yapılması
gerekmektedir."
Kira kontratları geçersiz
Bürokratların önerisinin bu seçim atmosferinde hemen
dikkate alınıp yasal değişikliğin yapılacağını tabii
düşünmüyoruz. Ancak, unutmamak gerekir ki, kayıt
dışılıkla mücadele devletin en öncelikli
konularından birini oluşturuyor. Seçimlerden sonra
bu tür icraatlara yeniden dönülecek ve işte o gün,
bu öneri masada yerini alacaktır.
Öneri, aslında son derece basit bir kurguyu
içeriyor. Eğer kabul görür de uygulamaya girerse,
insanlar ya da şirketler artık kendi aralarında kira
sözleşmesi imzalayıp çekmecelerine atamayacak.
Mevcut kira kontratları çöpe gidecek, devletin
haberdar olacağı yeni kontratlar imzalanacak. Kira
gelirini devletten gizleyenler de bu sayede büyük
bir stresten kurtulacak.
Erdoğan SÜZER
esuzer@bugun.com.tr
bugün
|
