| |
| |
|
Yurt dışında
yapılan reklam, tanıtım hizmetlerinde KDV |
|
| |
|
Katma Değer Vergisi
Kanunu'nun 1'inci maddesinde hüküm altına alındığı
üzere; Türkiye'de yapılan
1. Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek
faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,
2. Her türlü mal ve hizmet ithalatı, |
|
|
Katma Değer Vergisi'ne tabidir.
Anılan kanunun 4'üncü maddesinde hizmet; teslim
ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı
dışında kalan işlemler olarak tanımlanmış ve bu
işlemlerin; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana
getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek,
muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek,
kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek
gibi, şekillerde gerçekleşebileceği ifade
edilmiştir.
Anılan kanunun 6/b maddesinde ise; hizmetin
Türkiye'de yapılmasının veya hizmetten
Türkiye'de faydalanılmasının işlemlerin
Türkiye'de yapıldığını ifade ettiği hükme
bağlanmıştır. Dolayısıyla, hizmetin yurt dışında
ifa edilmiş olması ve hizmetten yurt dışında
yararlanılmış olması halinde Türkiye'de Katma
Değer Vergisi söz konusu olmamaktadır.
(Hizmetlerin Türkiye'de yapılmış sayılmasında,
kanunun gerekçesinde, sadece hizmetin Türkiye'de
yapılması ya da hizmetten Türkiye'de
faydalanılması şartları belirtilmiş ve hizmetin
Türkiye'de değerlendirilmiş olması şartı yer
almamış olmasına rağmen, Meclis'çe kabul edilen
maddenin ilk şeklinde, hizmetin Türkiye'de
değerlendirilmiş olması da işlemin katma değer
vergisine tabi tutulması için yeterli
sayılmıştır. Bu durum, yurt dışından alınan
hizmetlerin bedellerinin Türkiye'de gider
kaydedilmesi halinde sorumlu sıfatıyla katma
değer vergisine tabi tutulması gibi bir sonuca
yol açmış ve bu sakıncanın giderilmesi amacıyla,
4503 sayılı Kanun ile 5 Şubat 2000 tarihinden
itibaren geçerli olmak üzere, madde metninden
çıkartılmıştır.)
Türkiye'de ifa edilmeyip (yapılmayıp) yurt
dışında ifa edilen bir hizmetten hangi hallerde
Türkiye'de faydalanıldığı, hangi hallerde
faydalanılmadığı konusunda ise açık bir yasal
düzenleme ya da Tebliğ düzenlemesi
bulunmamaktadır. Hangi hizmetlerden Türkiye'de
faydalanıldığı konusunda 26 ve 30 Seri Nolu KDV
Tebliğlerinde bazı örnekler verilmiştir. Ancak
verilen bu örneklerde genel olarak, yurt
dışından alınan hizmetin Türkiye'ye mal
ithalatına yönelik bir hizmet olması halinde, bu
hizmetlerden Türkiye'de faydalanıldığının kabul
edildiği ve bu hizmet alımlarının sorumlu
sıfatıyla KDV'ye tabi tutulmasının benimsendiği
görülmektedir. Yurt dışından alınan hizmetin
Türkiye'den mal ya da hizmet ihracına yönelik
olması halinde ise, bu hizmetten yurt dışında
faydalanıldığı kabul edilmekte ve bu hizmetlerin
Türkiye'de Katma Değer Vergisi'ne tabi olmadığı,
dolayısıyla da bu hizmetlerin sorumlu sıfatıyla
Katma Değer Vergisi'ne tabi tutulmayacağı
belirtilmektedir.
Türkiye'deki kişi ve kuruluşlarca yurt dışında
yaptırılan pazarlama, reklam ve tanıtım
hizmetleriyle ilgili olarak Maliye Bakanlığı
Hesap Uzmanları Kurulu Danışma Komisyonu'nun
1986 yılında vermiş olduğu kararında, üstelik
Kanun maddesinin eski hali geçerli iken
(hizmetin Türkiye'de yapılmış sayılmasında
"Türkiye'de değerlendirilmesi" şartı da varken),
bu tür hizmetlerin Türkiye'de Katma Değer
Vergisi'ne tabi tutulamayacağı belirtilmiş ve bu
arar bakanlık onayından da geçmiştir.
Seyahat acentalarınca Türkiye'ye turist getirmek
amacıyla yurt dışında yaptırılan reklam ve
tanıtım hizmetlerinde KDV
Ülkemizdeki turizm faaliyet ve gelirlerinin
artmasında yurt dışında yapılan ve ülkemizi ve
turistik tesislerimizi tanıtmaya yönelik yapılan
çabaların büyük rol oynadığı aşikardır. Bu
tanıtım çabaları çerçevesinde gerek tur
organizatör veya seyahat acentalarınca, gerekse
otellerce yurt dışında reklam ve tanıtım
yaptırılmakta, kataloglar dağıtılmaktadır. Bu
kapsamda yurt dışında yaptırılan hizmetler
bedellerinin Türkiye'de katma değer vergisine
tabi olup olmayacağı farklı yorumlara açıktır.
Bu tür hizmetlerin yurt dışında ifa edildiği
belirgin olmasına rağmen, bu hizmetlerden yurt
dışında mı yoksa Türkiye'de mi yararlanıldığı
bakış açısına göre değişebilir. Tanıtım
tamamıyla yurt dışında yapılmakta ve bu hizmetin
doğrudan kaç kişiyi ve ne zaman etkileyeceği
bilinmemektedir. Bu yönüyle bakıldığında, hizmet
tedavülünün tamamen yurt dışında gerçekleştiği
ve tüketildiği ifade edilebilir. Öte yandan, bu
tanıtım hizmetinin Türkiye'ye yurt dışından
turist gelmesini sağlamayı amaçladığı ve
neticesinde Türkiye'ye turist geleceği de
açıktır. Türkiye'ye gelen turistlere Türkiye'de
verilen konaklama, transfer, tur, yeme-içme gibi
hizmetler Türkiye'de katma değer vergisine tabi
tutulmakta, bu turistleri getiren seyahat
acentalarınca yurt dışındaki Tur
operatörlerinden alınan komisyon (kar) bedelleri
ise, hizmet ihracı kapsamında değerlendirilerek
katma değer vergisinden istisna edilmektedir.
Dolayısıyla, yurt dışında yapılan reklam,
tanıtım hizmetleri neticesinde Türkiye'ye turist
geldiği düşünüldüğünde, bu hizmetlerden
Türkiye'de yararlanıldığı ve bu nedenle, anılan
hizmet bedellerinin katma değer vergisine tabi
olması gerektiği iddia edilebilir.
Kanımızca, yurt dışında ifa edilen hizmetler
tasnif edilerek, hangilerinin Türkiye'de Katma
Değer Vergisi'ne tabi tutulacağı daha açık bir
biçimde ya yasal düzenleme ile ya da tebliğle
açıklığa kavuşturulmalıdır. Maliye Bakanlığı
onayından geçmiş olan ve yukarıda belirtilen
Hesap Uzmanları Kurulu Danışma Komisyonu
kararına esas olan yurt dışında yaptırılan
pazarlama ve reklam hizmetleri sadece yurt
dışına ihraç edilecek mal ve hizmetlere ilişkin
olmayıp, bankaların yurt dışında verdikleri ilan
hizmet bedellerini kapsamaktadır. Karara konu
olan hizmet düşünüldüğünde, yurt içindeki
bankalar yurt dışına mal ya da hizmet ihraç
etmemekte, Türkiye'ye mevduat gelmesini
sağlamayı amaçlamaktadırlar. Bu anlamda, yurt
dışında ifa edilen reklam tanıtım hizmetlerinde,
bu hizmetlerin ne amaçla satın alındığına
bakmaksızın, tamamının katma değer vergisine
tabi olmadığı benimsenebilir.
Nitekim, seyahat acentalarına yurt dışından
gelen katolog bedeli faturaları ve seyahat
acentalarınca bu tutarlardan otellere
faturalanacak kısımlarda Katma Değer Vergisi
olup olmayacağına ilişkin Antalya Vergi Dairesi
Başkanlığı'nın 2006 yılında vermiş olduğu
B.07.1.GİB.4.07.16-02/KDV-ÖZG-2006-106 sayılı
Mukteza'da da yurtdışındaki seyahat acentası
tarafından katalog düzenlenerek yurtdışında
yapılan tanıtım ve reklam hizmetlerinin katma
değer vergisine tabi olmayacağı ifade
edilmiştir. Keza, İstanbul Deftardarlığı Katma
Değer Vergisi Gelir Müdürlüğü'nce verilen
16.10.2000 tarih ve KDV.MUK.B.07.4.DEF.0.34.16.6.25-23108/5457
sayılı Mukteza'da da aynı anlayış benimsenmiş ve
yurt dışında yerleşik firmasının Türkiye'yi
tanıtıcı reklam hizmetini yurt dışında verdiği
ve yurt dışından alınan bu hizmetten yurt
dışında yararlanıldığından KDV'nin konusuna
girmediği açıklanmıştır.
Öte yandan, yurt dışından alınan bu hizmet
bedellerinin, seyahat acentalarınca,
Türkiye'deki otellere faturalanacak kısımlarının
ise katma değer vergisine tabi olması gerektiği
anlayışı hem yukarıda değinilen Antalya Vergi
Dairesi'nin Muktezasında hem de konuya ilişkin
olarak Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi
Başkanlığı'nın TURSAB'a vermiş olduğu ve TURSAB
tarafından duyurulan 23.01.2006 tarihli B.07.1.GİB.0.54/5406-16
sayılı yazıda bildirilmiştir. Yansıtma
faturalarında bugüne kadar genelde benimsenen
anlayış, yansıtılan işlemde uygulama ne ise
yansıtma faturasında da aynı uygulamanın
yapılması yönünde olması nedeniyle, kanımızca,
yurt dışındaki reklam, tanıtım hizmetleri
Türkiye'de Katma Değer Vergisi'ne tabi değil
ise, bu hizmet bedellerinin birebir
yansıtılmasında da Katma Değer Vergisine tabi
tutulmaması esas olmalıdır. Ancak, seyahat
acentalarınca ödenen bu hizmet bedellerinin tek
bir otele yansıtılmadığı ve yansıtılan
bedellerin katlanılan tutarlardan farklı
olabileceği göz önüne alındığında ve ileride
vergileme riski ile karşılaşılmaması için,
otellere düzenlenecek faturalarda katma değer
vergisi uygulanması tercih edilebilir.
Maliye Bakanlığı'nın farklı birimlerince
verilmiş olup, yukarıda değinilen mukteza
bazındaki görüşlerin bir tebliğ ya da sirküler
ile duyurulmasında uygulama birliği sağlanması
açısından fayda vardır.
Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK /
akif.akarca@alfaymm.com |
|
|
|
Yasal
Uyarı
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
