|
Yeni yılda
vergi ve cezalar zamlı olacak
Maliye Bakanlığı geçtiğimiz
haftalarda 2010'un yeniden değerleme oranını
ilan etti.
Buna göre 2010 yılının yeniden değerleme oranı
7,7 olarak belirlendi. Bu oran, yeniden
değerleme yapılacak yılın ekim ayında (ekim
dâhil) bir önceki yılın aynı dönemine göre
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün Üretici
Fiyatları Genel Endeksi'nde (ÜFE) meydana gelen
ortalama fiyat artış oranıdır. 2008'de yaşanan
krizin etkilerinin giderilmesi için fiyat
rekabeti yaşanması 2009'da endeksin düşük
kalmasına sebep olmuştu. Bu yüzden geçen yıl,
yeniden değerleme oranı yüzde 2,2 gibi düşük bir
rakam olarak hesaplanmıştı. Yeniden değerleme
oranı; vergi, harç ve cezalar ile bazı maktu had
ve tutarların her yıl güncellenmesinde çarpan
olarak kullanılıyor. Bu tutarların yeniden
değerleme oranında artırılmış tutarları Maliye
tarafından genel tebliğlerle kamuoyuna
duyurulur. Önümüzdeki günlerde bu tebliğler
yayımlanacak ve yeni tutarlar ayrıca
bildirilecek.
2011'de yeniden değerleme oranı uygulanarak
hesaplanacak vergi cezalarının 2010 yılındaki
tutarları 7,7 olarak tespit edilen yeniden
değerleme oranıyla çarpılarak yeni tutarlar
bulunabilir. Yalnız unutulmaması gereken bir şey
var ki Bakanlar Kurulu bu şekilde tespit edilen
maktu had ve tutarların birçoğunu artırmaya veya
azaltmaya yetkili kılınmış durumda. Ayrıca bu
şekilde hesaplanan miktarların yüzde 5'ini
aşmayan kesirler dikkate alınmıyor. Bu yüzden
yeni yılda uygulanacak tutarlar tam olarak
yeniden değerleme oranıyla çarpım sonucu bulunan
rakamlar olmayabiliyor.
Buna göre; 2010 yılı Motorlu Taşıt vergileri,
maktu damga vergisi ve harçlar, usulsüzlük ve
özel usulsüzlük cezaları, trafik para cezaları,
idari ve adli para cezaları yüzde 7,7 oranında
artacak. Ayrıca, Gelir Vergisi dilimleri,
Veraset ve İntikal Vergisi matrah ve
dilimleriyle istisna tutarları, çalışanların
yemek kuponu bedeli, Hazine bonosu ve devlet
tahvili geliri istisna tutarı, fatura düzenleme
haddi, defter tutma haddi, amortisman ayırma
sınırı, basit usule tâbi olma şartları, sakatlık
indirimi tutarları, konut kira geliri istisnası,
değer artış ve arızi kazançlarda istisna tutarı,
cep telefonu aboneliğinin ilk tesisinde alınan
Özel İşlem Vergisi ile Çevre ve Temizlik Vergisi
de yeniden değerleme oranında artırılacak.
İşte 2011'deki bazı vergi ve cezalar
Bakanlar Kurulu yetkisini kullanmazsa bazı vergi
ve cezalar yeni yılda aşağıda görüldüğü gibi
olacak:
1-3 yaş grubunda, 1300 cm³'e kadarki
otomobillerin MTV'si 405 liradan 436 liraya,
1301-1600
cm³ arasındakilerin MTV'si 648 liradan 698
liraya çıkacak.
1 yıllık pasaport harcı 1 Ocak'ta 102 lira, B
sınıfı sürücü belgesi harcı 252 lira.
Fatura-fiş vermeyenler yılbaşından itibaren 160
lira yerine 172 lira ceza ödeyecek.
Trafikte en düşük para cezası 67 liraya, en
yüksek ceza da 15 bin 640 liraya yükselecek.
Kırmızı ışıkta geçenler ile hız limitini yüzde
30'a kadar aşanlar yeni yılda 130 lira yerine
140 lira, hız limitini yüzde 30'un üzerinde
aşanlar ise 270 lira yerine 290 lira trafik
cezası ödeyecek.
SGK prim yapılandırılması bu kez
kaçırılmamalı
-Uzun süredir üzerinde çalışılan kamu
borçlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin
kanun tasarısında sona yaklaşılıyor.
Yapılandırmanın temel iki unsurunu vergi ve SGK
prim borçları oluşturuyor. Bu iki kurum
dışındaki kamu borçlarının da kapsamda olacağını
daha önce de belirtmiştim. SGK primlerinin
yapılandırmasında borcun aslında bir indirim
olmayacak, ancak gecikme cezası ve gecikme zammı
gibi borcun yan unsurları tahsil edilmeyecek.
Borç, ait olduğu dönemden itibaren günümüze
kadar TEFE ve ÜFE oranlarıyla güncellenecek.
Güncellenmiş olan bu borç bir defada
ödenebileceği gibi 12, 18 ya da 36 ay taksit
imkanı da sağlanacak. Güncellenen borç bu
sürelerin her biri için belirlenmiş katsayı ile
çarpılacak. Böylece ödenmesi gereken prim borcu
tespit edilecek. Hem vergi hem de SGK prim
borcunu yapılandıran bir kişinin bu borçların
ikisini de her ay ödemesi oldukça zor olacağı
için bir ay vergi borcu diğer ay da prim borcu
ödenecek.
SGK müfettişleri, SGK kontrol memurları ve SGK
dışındaki diğer kamu kurumlarının denetim
elemanlarının tespitleri sonucunda uygulanan
idari para cezaları asgari ücrete ve kişi
sayısına bağlı olduğu için bu cezalar oldukça
yüksekti. Bu cezalar için de yüzde 50 indirim
uygulanacak.
2008 yılında getirilen yapılandırmaya başvurup
taksitlerini ödeyemeyen kişilerle ilgili de
düzenleme yapılacak. Bu kişiler 2008
yapılandırmasından kalan borçlarını ihya
edebilecekleri gibi arzu ederlerse yeni
yapılandırmaya da müracaat edebilecekler.
Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı
yapılandırmasından hem vatandaşların hem de SGK
kurumunun kârlı çıkması bekleniyor. Birikmiş
onca primi ödeyemeyen ve bu yüzden emeklilik,
sağlık hizmeti gibi imkânlardan faydalanamayacak
olan vatandaşlar böylece bir çıkış yolu bulmuş
olacak. Bir kısmı tahsil kabiliyetini yitirmiş
bu alacakları tahsil etmek de kurumun finansal
dengesini olumlu yönde etkileyecektir.
Emeklilere prim müjdesi
Emekli olduktan sonra çalışmaya başlayan ancak
sosyal güvenlik destek primi ödemesi gereken
emeklilerin prim borcu yapılandırma kapsamında
düzenlenecek. Geçtiğimiz aylarda, 6 bin lira ile
10 bin lira arasında 6 yıllık yüklü miktarda
prim borcu çıkarılan 200 binin üzerinde emekli,
maaşlarına haciz konulmasıyla karşı karşıya
kalacaklardı. Düzenlemeden faydalanan
emeklilerin maaşlarına haciz konulmayacak.
Emekliler lehine yapılan diğer bir düzenleme ise
sağlık primi ödenmesiyle ilgili. Mevcut
uygulamada işçi memur olarak çalıştığı süreler
olmakla beraber Bağ-Kur kapsamında aylık
bağlananların, Sağlık Sigortası veya Genel
Sağlık Sigortası primi ödemedikleri dönem varsa,
o dönemleri tamamlamak üzere, aylıklarının yüzde
10'u oranında Genel Sağlık Sigortası primi
kesiliyor. Artık bu durumdaki kişilerin memur
veya işçi iken yatan primleri hesaplarına
aktarılacak. Böylece Bağ-Kur emeklilerinin iki
kere sağlık primi ödemesi önlenecek. Bir
düzenleme de Bağ-Kur prim borcundan dolayı
emekli olamayan kişilere yönelik. Bu durumda
olanların prim borcu da yapılandırma kapsamına
alınacak. Yaşları dolduğu halde prim ödeme
yükümlülüğü, prim ödeme gün sayısı bakımından
eksiği olan vatandaşlar yapılandırma kapsamında
borçlarını öderlerse emekli olabilecekler. SGK
bankalarla anlaşma yapacak ve bu kişiler uygun
şartlarda kredi çekip emekli olacaklar. Emekli
maaşlarıyla da kredi borçlarını ödeyecekler.
Ahmet Yavuz / Zaman / ahmet.yavuz@zaman.com.tr |
