SGK'nın, istirahat alan işçilerin işverenine ceza kesmesi yasal değil
 

SGK, istirahatli işçinin çalışmazlık belgesini göndermeyen veya geç gönderen işveren hakkında cezai işlem kararı aldı.

İşveren her halükârda çalışmazlık belgesini zaten düzenliyor. Ayrıca SSK'ya bunu eksik gün bildirimi ile de bildiriyor. İşler, iş ne yapsak da işverenden nasıl para koparsak mantığına gidiyor. Bu karar ne kadar doğrudur? Hukuki midir? Yusuf Cerrahoğlu

12 Mayıs 2010 günü Resmi Gazete'de yayımlanan 'İstirahatli Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumu'na Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ'de, yasaya aykırı şekilde kanunda olmayan uygulamalar ve yasa dışı ceza sistemi getirildi. Bilindiği üzere yasada yazmayan cezalar yönetmelik veya tebliğ ile düzenlenemez. Tebliğe göre; SSK'lı işçi çalıştıran işverenler, istirahatli sigortalıları için istirahatli oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıklarına dair işverenlerce elektronik ortamda kuruma bilgi göndermekle zorunlu tutuluyor. Ancak düzenleme hayatın olağan akışına aykırı. Çünkü düzenlemeye göre 10 günden kısa süreli istirahatlerde istirahatin bittiği günü, on gün ve daha uzun süreli istirahatlerde ise onar günlük sürelerin bittiği ve son on günlük süreden artakalan istirahat süresinin bittiği günü, takip eden 5 iş günü içinde, işveren www.ssk.gov.tr'deki işveren menüsünden, elektronik ortamda bildirmek zorunda. 'Bu gönderimi 5 gün içinde yapmayan işverenlere de 5510 sayılı kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanacaktır.' deniliyor.

Ancak düzenleme problemli. En başta çalışanlar istirahatlerini süresi içinde işverene bildirmeyebiliyor. Bu SGK'yı ilgilendirmese bile esas sorun şu: 10 günden fazla süreli istirahatler, hastaneler ve doktorlar tarafından 10'ar günlük olarak yazılmıyor. Hastalığın bitiminden geriye doğru 1 aylık veya 2 aylık veriliyor. Bu durumda işveren de 10'ar günlük olarak istirahat giremeyecektir. Bu durumda işveren daha düzenlenmemiş raporları internet ortamında SGK'ya nasıl bildirecek? Ceza hükmü de problemli. 100. madde, kayıt dışı çalışmanın kayıt altına alınabilmesi için ilgili kurum, kuruluş ve kişilerden bilgi-belge istenmesi ile ilgilidir. Zaten, sigortalı işçi çalıştıran ve çalıştırdığı sigortalı istirahat alan işverenlerle ilgili değildir. Bu sebeple, hem bahsettiğimiz, "İstirahatli Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumu'na Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ" ile işverenlere bildirim için süre getirilmesi ve süre içinde bildirim yapmayan işverenlere ceza uygulanması tamamen yasa dışıdır.

DURUMU DÜZELTMEYE ÇABALIYORLAR

SGK çalışanları, kanun, yönetmelik ve tebliğe göre değil, kurum başkanlığı tarafından kendilerine gönderilecek genelge ile hareket edebilir. İşte bu sebeple SGK şimdi konuyla ilgili genelge hazırlamaya çalışıyordu ve perşembe günü 2010-66 sayılı genelgeyle durumu hafifletti. Ancak bu kez de SGK memurlarının zaten başlarından aşkın olan işlerine yeni bir iş daha ekledi. Genelgeye göre süresince giriş yapmayan işverene, önce yazılı bir tebligat yapıp giriş yapması istenecek, tebligatın ardından 5 gün içinde veri girişi yapmaları istenecek ve aksi halde ceza uygulanacağı belirtilecek. Bir deli kuyuya taş atıyor, sonra kırk akıllıya iş çıkarıyor.

SSK'dan mahkemesiz emekli olamazsınız

-Amasya'nın sayılı müteşebbislerinden biri olmama rağmen iflas etmiş ve 2005'ten beri mağdur olan bir insanım. Bize yanlış yol gösteren muhasebecim sayesinde 1.1.2007 tarihinde emekli olmam gerekirken 40 aydır maaşım bağlanmadı. 1960 doğumluyum.1982'den beri SSK'ya ödenmiş 3.448 günüm var. Bağ-Kur'a 10 yıl ödenmiş hizmetim var. Toplamda 7.048 günüm bulunuyor. SSK'dan emeklilik için 46 yaş, 25 yıl, 5.150 günüm, 1.1.2007 tarihinde doldu. Ancak 31.12.2005 tarihinde vergi dairesi kaydım 'resen terk' edildiği halde, sırf şirket ortağı gözüktüğüm için 'ticaret sicil kaydım devam ediyor' diye niçin emekli edilmiyorum? Ticari faaliyetim yok, Bağ-Kur, neden vergi dairesinin resen terk kaydını göz önüne almıyor. Sadece şirketi tasfiye edecek paramız olmadığı için sicil kaydım devam ediyor. SSK'ya defalarca yazılı hizmetlerimin birleştirilmesi için müracaat etmeme rağmen emekli olamadım. Mehmet Kutluk

Vergi kaydı olmadığı halde şirket kaydı halen 'Ticaret Sicil'de kayıtlı ise Bağ-Kur sizi terk gösteremez. Emekli olabilmenizin tek yolu dava açmaktır. Ancak, yazınızdan SSK'ya emeklilik dilekçesi verip vermediğinizi anlayamadım. Şayet sadece sözlü başvurular yapmışsanız şimdi SSK'dan emeklilik için dilekçe verin. Reddedilince İş Mahkemesi'nde dava açın, davayı kazanınca başvurunuzdan sonraki birikmiş tüm emekli aylıklarınızı da toplu alırsınız. Daha önce mesela 2007 yılında SSK'ya emeklilik dilekçesi vermişseniz hemen şimdi gidip İş Mahkemesi'nde dava açın. Bu konuda size yol göstermesi açısından Yargıtay'ın (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E: 1998/10-266, K: 1998/281, T: 15.04.1998 ve Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, E: 2003/3998, K: 2003/4763, T: 09.06.2003) kararlarını da detaylı incelemenizi tavsiye ederim.
Ziya Perver / Zaman