Akrabanızdan
mal alırken dikkatli olun
Parasal açıdan zor durumda kalan kişiler,
ellerinde bulunan malları paraya çevirerek
sorunu çözme yolunu tercih ederler. Bu noktada
özellikle manevi değeri olan veya ucuza gitme
olasılığı bulunan mallarının aile içinde kalması
amacıyla yakın akrabalarına satma yolunu
seçerler. Buraya kadar her şey olağan, hatta
geleneklerimize de uygun. Ancak, bu satış
işlemleri kimi zaman ciddi sorunlar ortaya
çıkarabiliyor.
Yakın akrabaya yapılan bu satışlar, devlete
borçlu olanlar açısından sakıncalı olabiliyor.
Gerçekten satış yapılmış ve bedeli tahsil
edilmiş olsa da bazı durumlarda bu satış
geçersiz sayılıyor ve satılan mallara el
konulabiliyor. Yani, akrabanıza katkı olsun diye
satın aldığınız mala sahip olma imkanı
bulamayabiliyorsunuz.
HANGİ AKRABALAR?
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun'un 28. maddesine göre; üçüncü dereceye
kadar (bu derece dahil) kan hısımlarıyla, eşler
ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) sıhri
hısımlar arasında yapılan 'ivazlı tasarruflar'
geçersiz sayılabiliyor.
Üçüncü dereceye kadar kan hısımları; dede-nine,
anne-baba, amca, dayı, teyze, hala, kardeşler,
çocuk, kardeş çocukları ve torunlardan oluşuyor.
Kayınpeder, kayınvalide, eşin kardeşleri
(kayınbirader, baldız, görümce) ise ikinci
dereceye kadar sıhri hısım sayılıyor. Ayrıca
eşler arası satışlar da geçersiz sayılabilecek
işlemler arasında.
GEÇERSİZLİK KOŞULA BAĞLI
Satış işleminin geçersiz olması için satış yapan
kişinin devlete olan borcunu ödememiş olması ve
kişinin mal varlığının borcu karşılamaya
yetersiz olması gerekiyor. İşte borcunu
ödeyemeyecek durumda olanların belirttiğimiz
akrabalarına yapmış olduğu satışlar geçersiz
sayılıyor.
Kuşkusuz, bütün satışlar geçersiz sayılmayacak.
Geçersiz sayılacak satışlarla ilgili süreler söz
konusu. Kamu borcunun ödeme süresinin
başlamasından itibaren geriye doğru iki yıl
içinde yapılan satışlar ile ödeme süresi
başladıktan sonra yapılan satışlar da geçersiz
sayılıyor.
BAĞIŞLAR DA GEÇERSİZ
Devlete borcunu ödeyemeyecek durumda olanların
akrabalarına yaptığı satışlar dışında, akrabası
olup olmadığına bakılmaksızın gerçek kişi ve
kurumlara yaptığı bağışlar da geçersiz
sayılıyor. Bağışların geçersizliğinde de aynı
süre söz konusu.
Yazıyı okurken böyle bir düzenlemenin amacını
merak edebilirsiniz. Kanunda yer alan bu
düzenlemenin temel amacı, kişilerin bazı hileli
davranışlara başvurarak devletin alacağını
tahsil etmesini zorlaştırmalarının önüne geçmek.
Bu bakımdan yerinde bir düzenleme. Ancak,
özellikle akrabalar arası gerçek satışlarda
uygulamada sorunlar yaratacağı kesin.
'Akrabamız namerde muhtaç olmasın' veya
'yabancıya gitmesin' düşüncesiyle akrabalarının
mallarına alıcı olanların, akrabalarının devlete
borcu olup olmadığını bilmeleri kendi
yararlarına. Bizden söylemesi.
Metin Taş-Sezgin Özcan
Kaynak:
http://www.aksam.com.tr/2010/11/28/yazar/19663/metin_tas_sezgin_ozcan
_/akrabanizdan_mal_alirken_dikkatli_olun.html
|