Yatırım indiriminde uygulama tartışması

Türk vergi sisteminde en son Gelir Vergisi Yasası'nın 19'uncu maddesinde düzenlenmiş olan yatırım indirimi müessesesi 5479 sayılı yasanın 1'nci maddesiyle kaldırılmış, aynı yasanın 15'inci maddesinde de bu hükmün 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere, söz konusu yasanın Resmi Gazete'de yayımı tarihinde (08.02.2006) yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca bu hükme paralel olarak Gelir Vergisi Yasası'na eklenen geçici 69'uncu madde ile daha önce indirimi yapılamamış bulunan yatırım harcamalarının 2006, 2007 ve 2008 yılları kazançlarından indirim konusu yapılmasına imkân sağlanmıştır.
Ancak 08.01.2010 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesi'nin 15 Ekim 2009 tarihinde almış olduğu kararla Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesinde yer alan ‘2006, 2007 ve 2008' yıllarına ait indirim hakkını sağlayan, sonraki yıllara taşıyan indirim hakkını ortadan kaldıran kısıtlayıcı düzenlemeyi iptal etmiştir. Söz konusu karar; kararın alındığı tarih itibarıyla ‘yüksek mahkeme'nin internet sitesinde, daha sonra da 08.01.2010 gün ve 27456 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Anayasa Mahkemesi'nce Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesinde yer alan ve indirim hakkını üç sene ile sınırlayan düzenlemesinin iptali nedeniyle doğacak hukuki boşluğun kamu yararını ihlal edici nitelikte olacağı öngörülmemiş, anayasanın 153'üncü maddesinin üçüncü fıkrasıyla Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşu ve yargılama usulleri hakkındaki yasanın 53'üncü maddesi uyarınca yayımından belirli bir süre sonra yürürlüğe girmesi yönünde karar alınması gerekli görülmemiştir.
Dolayısıyla Anayasa Mahkemesi'nin konuya ilişkin iptal kararı Resmi Gazete'de yayımı tarihi olan 08.01.2010 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı uyarınca; Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesi kapsamında yatırım indiriminden yararlanması söz konusu olan mükelleflerin;
* Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 69'uncu maddesi uyarınca 31.12.2005 tarihi itibarıyla indirim hakkı olan mükelleflerin bu haklarını kazancın yetersiz olması nedeniyle kullanamamaları sonucunda, daha sonraki yıllara devreden yatırım indirimleri,
* 24.4.2003 tarihinden önce yapılan başvuruları uyarınca düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında Gelir Vergisi Yasası'nın 09.3.2003 gün ve 4842 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırılmadan önceki yatırım indirimini düzenleyen ek 1-6'ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için yatırım indirimi belgesi kapsamında 01.01.2006 tarihinden sonra yapmış oldukları yatırım harcamaları,
* Gelir Vergisi Yasası'nın 5479 sayılı yasanın 2'nci maddesiyle yürürlükten kaldırılan 19'uncu maddesi kapsamında yapılmakta olan yatırımlarla iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden ve 01.01.2006 tarihinden sonra yapılan yatırım harcamaları,
Gelir ve Kurumlar Vergisi'ne tabi kazançlarından indirilecek hale gelmiştir. (Daha fazla bilgi için bakınız: Diliçıkık, Ata ‘Anayasa Mahkemesi Kararları Sonrasında Yatırım İndirimi Uygulaması ve 6009 sayılı kanunla yapılan değişiklikler' Vergi Dünyası, Sayı: 349, Sf: 14-23)
Ancak Anayasa Mahkemesi'nin bu kararına karşılık olarak 6009 sayılı yasanın 5'inci maddesi ile Gelir Vergisi Yasası'nın 69'uncu maddesinde yapılan değişikliğin Resmi Gazete'de yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. Buna bağlı olarak da Maliye Bakanlığı daha önceki yıllarda yasa ile getirilen kısıtlama nedeniyle indirim konusu harcamaların ancak 2010 ve müteakip yıllarda indirim konusu yapılabileceği görüşündedir.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın konuya ilişkin açıklamasına göre "Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesi'nin 2006/95 Esas 2009/144 sayılı kararı, anayasanın 153'üncü maddesi uyarınca, 08 Ocak 2009 hesap döneminde yürürlüğe girdiğinden 2009 hesap döneminde (geçici vergi dönemleri de dahil) yatırım indirimi istisnasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır."
Oysa, Anayasa Mahkemesi kararının Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten sonra verilmesi söz konusu olan geçici vergi beyannamelerinde daha önce yasal düzenleme ile kısıtlanmış bulunan indirim hakkının kullanılması mümkün bulunmaktadır. Şöyle ki;
"Yatırım indirimi hakkını 2006, 2007 ve 2008 yılları ile sınırlandıran yasa hükmünün ortadan kalkması karşısında yatırım indirimi istisnasının artık süre ile sınırlı olmaksızın kullandırılması zorunludur.
Bu durumda davacının 31.12.2008 tarihinde mevcut olan yatırım indirimi hakkını 2009 vergilendirme döneminde de kullanması icap ettiğinden itirazi kayıtla verilen beyanname ile yapılan tahakkuk işleminin iptali gerekir." (Kocaeli 1. Vergi Mahkemesi)
"Bu durumda davacının 31.12.2008 itibarıyla mevcut olan yatırım indirimi hakkının 2009/II geçici vergilendirme döneminde kullanılması ve itirazi kayıtla verilen beyanname ile yapılan tahakkuk işleminin iptal edilerek yatırım indirimine isabet eden verginin davacıya iadesi gerekir." (Bursa 2. Vergi Mahkemesi)
"Anayasa Mahkemesi'nin 15.10.2009 tarih ve E. 2006/95, K.2009/144 sayılı kararı ile mükellefler indirmeye hak kazandıkları yatırım harcamalarını 2009 takvim yılında da kullanabileceklerinden, ihtirazi kayıtla verilen 2009/4 dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesine istinaden ... tahakkuk işleminde hukuka uygunluk görülmemiştir." (İstanbul 11. Vergi Mahkemesi)
Veysi Seviğ / Referans