|
İşe iadede işveren
işlemleri
İş hukukumuz, İLO normları arasında sıklıkla
tartışılmasına rağmen, işe iade ilke ve esaslarını,
ancak 2000'li yılların başlarında gündemine
alabilmiştir. Asıl uygulama, 10 Haziran 2003 tarihinde
Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 4857 sayılı
İş Kanunu ile başlamıştır. O günden beri sürekli
gündemimizde işe iade uygulaması yer tutuyor. Ve
işverenin bu konu hakkındaki yükümlülükleri, o gün bu
gündür, önemini koruyor. Yani işe iadede işveren
işlemlerinin içerdiği unsurlar, uygulamada sürekli
yeniden öğreniliyor. İş Kanununa tabi sigortalıların iş
sözleşmelerinin feshinin geçersizliğine mahkeme veya
özel hakem tarafından karar verilmesi halinde yapılacak
işlemler, sorulmaya devam ediyor.
4857 sayılı İş Kanunu'nun m.18-21 hükümlerine göre,
uygulandığı otuz veya daha fazla işçi çalıştıran
işyerlerinde en az altı aylık kıdemi bulunan işçinin
belirsiz süreli iş sözleşmesinin geçerli sebep
gösterilmeden veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı
mahkeme veya özel hakemce tespit edilerek feshin
geçersizliğine karar verilmesi halinde;
1-Feshin geçersizliğine dair mahkeme veya özel hakem
kararının kesinleştirilmesine kadar işçiye
çalıştırılmadığı süre için en çok dört aya kadar doğmuş
bulunan ücret ve diğer hakların da işverenin işçiyi işe
başlatması veya başlatmamasına bakılmaksızın
ödeneceğinden, bu düzenleme ile feshin geçersizliğine
dair karar alan işçiyi, işe başlatıp başlatmama
konusunda işverene verdiği inisiyatife karşılık işçiye
en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer
haklarının ödenmesini hüküm altına alarak korumuş,
sözleşmenin fesih tarihini, en çok dört aya kadar ileri
bir tarihe atmış bulunmaktadır. Buna göre, işçinin
işbaşı yapılmasını 10 işgünü içerisinde işverenden
talebi üzerine, işe başlatılsın veya başlatılmasın
işçiye çalıştırılmadığı süre için ödenen en çok dört aya
kadar ücret ve diğer haklarından iş kazaları ve meslek
hastalıkları ile işsizlik sigortası primi de dahil olmak
üzere tüm sigorta kollarına ait primlerin kesilmesi ve
bu sürelerin hizmetten sayılması gerekmektedir.
2-İşçiyi başvurusu halinde bir ay içinde işe başlatmayan
işverence işçiye ödenen ve mahkeme veya özel hakemce
belirlenen en az dört, en çok sekiz aylık ücreti
tutarındaki tazminatın niteliği itibariyle ücret
sayılabilecek bir kazanç durumunda olmaması, esasen işe
başlatılmayan sigortalının, başlatılmama nedeniyle
sigortalılık vasfının da kalmaması, ödenecek paraların
işçiyi himaye gayesine ve işverene işe başlatmama
nedeniyle verilen bir medeni ceza niteliğinde olması
nedenleriyle, anılan tazminatın prime tâbi tutulmaması
gerekmektedir.
Bu anlamda, işçiye işe başlatılması halinde ödenecek en
çok dört aya kadar olan ücret ve diğer haklarının mahsup
edilmemiş haliyle prime tabi tutulması ve bu sürelerin
prim ödeme gün sayısından sayılması gerekmektedir. Yani
4857 sayılı İş Kanunu'nun 21'inci maddesi uyarınca
işçiye ödenecek olan en çok dört aya kadar ücret ve
diğer alacaklardan (haklardan) prim alınması ve bu
sürelerin prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilmesi
gerekmektedir.
Buna göre, söz konusu ek APHB'nin;
-Mahkeme kararının temyiz edilmemesi durumunda kararın
kesinleştiği,
-Temyiz edilmesi halinde Yargıtay onama ilamının işveren
veya vekiline tebliğ edildiği,
-Yargıtay onama ilamı taraflara tebliğ edilmemiş /
edilememiş ise Yargıtay onama ilamının kararı vermiş
olan mahkemenin kalemine intikal ettiği,
Tarihi (bu tarihlerin, taraflarca Kurumumuza ibraz
edilecek kesinleşmiş mahkeme kararlarına kaydettirilmesi
istenecektir) takip eden ayın 23'üncü gününün sonuna
kadar verilmesi ve belgelerde kayıtlı sigorta
primlerinin bu ay içerisinde ödenmesi halinde, idari
para cezası ve gecikme zammı uygulanmayacak, bu
yükümlülüklerin, yukarıda belirtilen kesinleşme tarihini
takip eden süre içerisinde yerine getirilmemesi halinde
ise bu defa belgelerin verilebilmesi amacıyla işverene
tanınan bir ayı takip eden aydan başlanarak gecikilen
her ay için gecikme zammı, ayrıca her bir aya ilişkin
prim belgesinden dolayı bir aylık sürenin son gününde
geçerli olan asgari ücret üzerinden de idari para cezası
uygulanacaktır.
Tahsin Sınav
Kaynak:
http://yenisafak.com.tr/Yazarlar/?t=27.12.2010&y=TahsinSinav
|
