|
Damga Vergisi'nde
nüsha-suret ayrımı
Damga Vergisi Yasası'nın birinci
maddesinde hükme bağlandığı üzere, söz konusu yasaya ekli
(1) sayılı tabloda yer alan kâğıtlar Damga Vergisi'ne
tabidir. Damga Vergisi uygulaması açısından ‘kâğıtlar'
terimi yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret
konmak suretiyle düzenlenen ve bir husus ispat veya belli
etmek için ibraz edilebilecek olan belgelerle elektronik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri
ifade etmektedir.
Mevcut yasal düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, yabancı
ülkelerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda
düzenlenen kâğıtlar, Türkiye'de resmi dairelere ibraz
edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya
herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde
vergiye tabi tutulmaktadır.
Diğer yandan Damga Vergisi'ne tabi kâğıtlar mahiyetinde
bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu
kâğıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına,
değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve
şerhler de Damga Vergisi'ne tabidir. (Damga Vergisi Yasası
Md: 2)
Damga Vergisi Yasası'na ekli iki ayrı tablo bulunmaktadır.
(1) sayılı tabloda "Damga Vergisi'ne tabi kâğıtlar", (2)
sayılı tabloda ise "Damga Vergisi'nden istisna edilen
kâğıtlar" yer almaktadır.
(1) sayılı "Damga Vergisi'ne tabi kâğıtlar" yasal düzenleme
gereği kendi içinde;
* Akitlerle ilgili kâğıtlar,
* Kararlar ve mazbatalar,
* Ticari işlerde kullanılan kâğıtlar,
* Makbuzlar ve diğer kâğıtlar,
olarak dört gruba ayrılmış bulunmaktadır.
Herhangi bir kâğıdın tabi olacağı Damga Vergisi'nin
belirlenmesi açısından söz konusu kâğıdın mahiyetine bakılır
ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur. Bu bağlamda da
kâğıtların mahiyetinin belirlenmesinde, şekli yasalarda
belirtilmiş olanlarda yasalardaki adlarına, belirtilmemiş
olanlarda üzerinde yasanın sağladığı hak ve özellikleri ile
anlamına bakılarak işlem yapılır.
Damga Vergisi Yasası'nın 5'inci maddesi gereği olarak bir
nüshadan fazla olarak düzenlenen kâğıtların her nüshası ayrı
ayrı aynı miktar ve nispette Damga Vergisi'ne tabi
tutulmaktadır.
Ancak Damga Vergisi Yasası'na ekli (1) sayılı tablonun
‘IV-makbuzlar ve diğer kâğıtlar' başlıklı bölümünün (3)
numaralı fıkrasında, tabloda yazılı kâğıtlardan aslı 1.00
TL'den fazla maktu ve nispi vergiye tabi olanların resmi
dairelere ibraz edilecek özel suret ve tercümelerinin makdu
olarak 2010 yılı için 0.55 TL Damga Vergisi'ne tabi
tutulması öngörülmüştür.
Bu hükmün uygulanmasında ‘nüsha ve suret' ayrımı duraksama
yaratmış olup, bu duraksamanın giderilmesine yönelik Maliye
Bakanlığı 2010/1 sayılı ‘Damga Vergisi Kanunu Sirküleri'ni
yayımlamıştır.
Söz konusu sirkülerde de ifade edildiği üzere "Damga Vergisi
Yasası uygulamasında aynı hüküm ve kuvveti haiz olmak üzere
birden fazla düzenlenmiş ve taraf/taraflarca ayrıca
imzalanmış olan kâğıtların her biri nüshadır. Bu kapsamda
nüshalar, belli bir hususu ispat ve belli etmek üzere
müstakilen ve aynı zamanlarda farklı mekânlarda ibraz
edilebilen mahiyette olan kâğıtlardır.
Suret ise aslında bulunan ibarelerin aynısını taşıyan, fakat
aslında bulunan imzaları taşımayıp, aslına uygun olduğuna
ilişkin onaylayanın imzasını ve kaşesini ihtiva eden
kâğıtları ifade etmektedir. Taraf veya taraflarca
düzenlenerek imzalanmış, diğer bir ifadeyle hukuken tekemmül
etmiş bir kâğıdın usulüne uygun olarak çıkarılmış, ancak
taraflarca ayrıca imzalanmamış örnekleri surettir.
Kâğıtların fotokopi ile çoğaltılmış örneklerinin de ‘aslına
uygundur' ya da ‘aslı gibidir' şerhi ile onaylayanın imzası
veya kaşesini ihtiva etmesi halinde mahiyeti itibariyle
suret; kâğıdın taraflarına ayrıca imzalanması halinde ise
nüsha olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Damga Vergisi'ne tabi kâğıtlar bakımından düzenlenecek nüsha
ve/veya çıkarılacak suret sayısına ilişkin olarak Damga
Vergisi Yasası'nda herhangi bir belirleme, daha açıkçası
sınırlama bulunmamaktadır. Diğer yandan uygulamada örnek
olarak düzenlendiği belirtilen kâğıtlar bakımından, nüsha ve
suret ayrımının bu açıklamalar doğrultusunda yapılması
gerekmektedir.
Dolayısıyla uygulamada düzenlenen;
* Kâğıt nüshalarının birden fazla olması durumunda her bir
nüsha ayrı ayrı miktar veya nispette,
* Yasaya ekli (1) sayılı tabloda yazılı şartları haiz
kâğıtların resmi dairelere ibraz edilecek suretleri ise
maktu,
Damga Vergisi'ne tabi tutulmaktadır.
Özel nitelikte bir düzenleme olarak "Resmi dairelerle
kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların Damga Vergisi'ni
kişiler öder" (Damga Vergisi Yasası Md:3).
Veysi Seviğ / referans |
