|
Emekli maaşı iki katına
çıkar mı?
Bu haftanın gündeminde Anayasa değişikliği
paketi, KEY ödemeleri ve emekli maaşında iki katına varan
artış olup olmayacağı vardı. Emeklileri heyecanlandıran ve
maaşlarının iki katına yükseleceği beklentisine sokan
gelişme bir dilekçe ile başladı. Hemen başta yazayım,
emeklilerin maaşında yapılacak bir artışa itiraz etmiyorum.
Benimkisi biraz nostalji muhabbeti..
Konu nerden çıktı
Bir emekli sendikasının başkanlığını yürüten Hamdi Öz,
01.08.1979 Tarihinde 6092 günü doldurması üzerine 39 yaşında
emekli olmuştur. Kendisine yüzde 70 aylık bağlama oranı,
9965 gösterge üzerinden emekli maaşı bağlanmıştır. Memur
maaş katsayısı üzerinden hesaplama yapılıyor olsaydı, Hamdi
Öz’ün alacağı bugünkü tutar 9965x0,057383x0.70= 400,28 TL
olacaktı. Oysa 692,33 TL aylık, 27,69 TL ek ödeme olmak
üzere 720,02 TL emekli aylığı almaktadır.
Hamdi Öz dava dilekçesinde, farklı tarihlerde emekli
olanların maaşlarının da farklı olduğunu, buna sebep olarak
gösterilen aktif/pasif dengesinin haksız olduğunu
belirtmiştir. Dilekçesinde, esas sorunun kurumun mal
varlığının ve kurumun kötü yönetilmesi olduğunu, kurumun mal
varlığının çarçur edildiğini bu sebeple kurumun battığını,
bu batışın faturasının emeklilere çıkartıldığı için
düzenlemenin Anayasa’nın 10. maddesine aykırılığı
gerekçesiyle mahkemeye dava açtığını belirtmiştir. İlgili
mahkemede bu yönde düşünmüş ve konu Anayasa Mahkemesine
intikal ettirilmiştir.
65 nere, 39 nere
Avrupa standartlarına uyum açısından talep edilen en düşük
emekli aylığının 1200 TL olması imiş. Ancak, Avrupa’da
çalışanların ortalama 65 yaşında emekli olduğu ve çalışırken
tüm ücreti üzerinden sigorta primi ödedikleri gözden
kaçıyor. 1940 doğumlu olan Sayın Hamdi Öz de, 1979 yılında
henüz 39 yaşında iken genç yaşta emekli olmuştur. Adeta
insanın “65 nere, 39 nere” diyesi geliyor.
SSK (4/a) sigortalılarının 01/01/2000 tarihinden önce
bağlanmış olup tüfe oranında arttırılan aylık miktarlarına
bakıldığında, en düşük aylığın 668 TL ve en yüksek aylığınsa
1150 TL olduğu görülmektedir. Asgari ücretlinin 576 TL
aldığı bir ülkede, en düşük 668 TL emekli maaşının düşük
kaldığı söylenemez. Yani, nimet-külfet dengesi açısından ele
alırsak emekli aylığı normal gibi geliyor.
Erken emeklilik ve kötü yönetim
Hamdi Öz’ün dilekçesinde belirttiği üzere, özellikle SSK ve
Bağ-Kur o kadar kötü yönetilmiştir ki, bugünkü sorunların
temelinde de halen bu kötü yönetimin izleri vardır.
Sigortalılar erken emekli edilmiş, kurum menkul ve
gayrimenkullerini doğru ve verimli bir şekilde
değerlendirememiş, hep siyasi kaygılarla hareket edilmiştir.
Bu kurumlar siyasiler tarafından adeta rant kapısı olarak
görülmüştür.
Asgari ücretten fabrika müdürü olursa
Halen bir çok işyerinde müdürler, mühendisler bile asgari
ücretten sigortalı. Beş yıldızlı otellerde asgari ücretli
genel müdür bildik geliyor hepimize. İşte bizim
anlayamadığımızda budur; asgari ücretten prim ödersen asgari
ücretten emekli maaşı alırsın. Oysa yüksek prim ödeyip, şu
an 2400 TL’den daha fazla emekli aylığı alan SSK emeklileri
var.
Anayasa Mahkemesi iptal eder mi?
Anayasa Mahkemesi daha önce verdiği kararlarda 10. maddeyi
nasıl ele aldığının ip uçlarını vermiştir. Anayasa’nın
“Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10. maddeyle, yasaların
uygulanmasında, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasal düşünce,
felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri nedenlerle ayırım
gözetilmesi mutlak olarak yasaklanmıştır. Aynı durumda
olanlara ayrı kurallar uygulanamayacağı gibi ayrı durumda
olanlara da aynı kurallar uygulanamayacaktır. Durumları ayrı
olanlara ayrı kuralların uygulanması eşitlik ilkesine
aykırılık oluşturmaz denilmiştir.
Anayasa Mahkemesi daha önce aynı (4447 sayılı) Kanuna
yönelik olarak açılan E: 1999/42, K: 2001/41 ve 23.2.2001
tarihli davanın kararında; “Yaşlılık aylığının
hesaplanmasında yapılan değişikliklerin Anayasa’ya aykırı
olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE” karar
vermiştir. Yani, 10 yıl önce aynı konuda Anayasa’ya
aykırılık olmadığını belirtmiştir.
Sonuç olarak; milyonlarca emeklinin SGK’ya dava açması
yargıyı kilitler, ama çözüm getirmez. Bakalım “Emekli-SGK”
düellosunda kim galip gelecek? Çok zor koşullarda geçinmeye
çalışan emekliler muradına erecek mi? Ya da “Emekli maaşı
iki katına çıkar mı? Çıktığında bütçe açıkları nasıl
kapatılır?” RESUL KURT/Star |
