Şirketlerin genel müdür ve yönetim kurulu
üyelerine hatırlatmalar (1)
Değerli Yöneticiler,
yılsonuna yaklaştığımız şu günlerde
sorumluluk aldığımız şirketlerde genel bazı
kontroller yaptırmanızda fayda olduğunu
düşünüyor ve tavsiye ediyorum.
1. Transfer fiyatlandırması açısından
durumunuzu kontrol edin
Değerli Yöneticiler, son yıllarda vergi
incelemeleri büyük ölçüde bu konu etrafında
dönmeye başladı.
Şayet bir grup şirketi iseniz, diğer bir
deyişle ilişkili şirketlerden mal ve veya
hizmet alıp satıyorsanız, emsale uygun kâr
etmiş olmanız çok önemli.
Zarardaysanız mutlaka durumunuzu iyi
irdeleyin.
Düzeltme imkanlarını araştırın ve yılı
kapamadan yapmaya çalışın.
Geçmiş yıllara göre mukayese edildiğinde
kârınız veya fiyatlarınızda değişiklikler
varsa, farklı bir uygulama yapıyorsanız
iktisadi gerekçeleri ile ayrıntılı bir
şekilde izah edebilir olmanız gerekmektedir.
2. Yurt dışına yaptırdığınız ödemeleri
stopaj ve KDV açısından kontrol edin
Son iki yıldır vergi incelemelerinde öne
çıkan bir diğer konu yurt dışına yapılan
ödemeler oldu.
Yurt dışına yaptığınız ödeme stopaja ve
sorumlu sıfatıyla KDV ye tabi tutuluyorsa
büyük ölçüde rahatsınız. KDV
uygulamamışsanız büyük bir ihtimalle hata
yapıyor olabilirsiniz.
Stopaj uygulamıyorsanız, stopaj uygulanıp
uygulanmayacağı konusundan emin olmanızda
fayda var.
3. Devreden KDV rakamınızı kontrol edin
Devir KDV rakamları yüksekse bir analiz
yaptırıp, bu biriken rakamlar içinde iade
alınabilecek tutarlar olabilir mi bakmak
gerek.
4. Ciro primleri konusunda ne yapacaksınız?
Değerli yöneticiler, 2010 ile ilgili
ödeyeceğiniz ciro primlerinin faturalarını
2010 tarihli olarak almaya ve en geç Aralık
beyanına dahil etmeye çalışın. Son
zamanlarda gereksiz yere bu konuda da
tartışmalar yaşanmaya başlandı. En azından
kafanız rahat eder.
Tabi aynı şey tersi için, yani sizin
tarafınızdan düzenlenmesi gereken ciro primi
faturaları için de geçerli. Siz ciro primi
faturalarının izleyen yıl tarihli
düzenleseniz bile bir önceki yılla ilişkili
olduğu için önceki yıl geliri olarak dikkate
almak zorundasınız.
5. Aftan yararlanacaksanız 2010 beyanını
düşünün
Yeni aftan yararlanacaksanız 2010 beyanını,
aftan yararlanma gerekçelerini düşünüp, 2010
için bertaraf edecek şekilde yapın.
6. Yeni yasayı da düşünerek yeni yılda yeni
bir başlangıcı düşünün
Değerli yöneticiler, Meclis gündemindeki
yeni af yasasının getirdiği imkanlardan da
yararlandıysanız yeni döneme, geçmişte
yaptığınız hatalı uygulamalara son vererek
başlayın.
7. Şüpheli hale gelmiş alacaklarınızı
karşılık yolu ile gider yazacaksanız
yılsonuna kadar icra ya da dava yoluyla
takibine başlamanız gerekiyor
Problemli hale gelmiş alacaklarınız için
takibe başlamamışsanız karşılık ayırsanız
bile vergi matrahından düşemezsiniz. Düşmek
istiyorsanız hemen takip başlatın.
8. Reeskont yapacaksanız alacaklarınız
senetli olmak zorunda
Yıl sonunda mevcut alacaklarınızla ilgili
reeskont yapabilmenin tek yolu senede
bağlanmış olmasıdır.
9. Mutabakatlara dikkat
Alacaklarınız, borçlarınız ve tüm banka
hesaplarınız için mutabakat yapın.
Böylelikle düzenlediğiniz faturanın karşı
tarafın kayıtlarına girdiğinden emin
olursunuz.
Aynı zamanda size düzenlenen faturaların da
kayıtlarınıza intikal edip etmediğinin bir
kontrolü olur.
Şirkette bir yolsuzluk varsa çoğu zaman
mutabakat farkları bunun sinyali olabilir.
10. Fatura envanteri yaptırın
Değerli yöneticiler şirketlerinizin
faturaları adeta bankalardan aldığınız çek
defteri gibidir. Boş da olsa dolu da olsa
faturalarınıza kıymetli evrak muamelesi
yapın. Bunun için de yılsonlarında bir
fatura envanteri yapmakta fayda var.
11. Envanter yapın
Şirkette yılda bir yapılacak fiili kontrolü
ciddiye alın. Adeta bir tören havasında
yapıyor olmakta fayda var.
Ciddi yapılacak sayımlar ve sayım
sonuçlarıyla defter ve belgelerin uyumunun
kontrolü çok önemlidir. Her zaman bir
şeylerin göstergesidir.
12. Kara listede misiniz?
Zaman zaman müşaviriniz vasıtasıyla vergi
idaresinin kara listesinde olup olmadığını
kontrol ettirmenizde fayda var.
Bazen en son siz duyabilirsiniz. O zamana
kadar epey yara almış olabilirsiniz.
13. Kara listedekilerle alış verişiniz var
mı?
Kara listedekilerle alış veriş konusuna da
dikkat etmek gerekiyor. Ne yazık ki
özellikle vergi iadelerinde sonrasında sorun
yaşanıyor. Selamı sabahı kesin, iş yapmayın
demeye dilim varmıyor çünkü çok sayıda
firmanın hiç hak etmediği halde bu yöntemle
vebalı muamelesine tabi tutulduğunu
düşünüyorum.
14. Borcunuz var mı?
Yılsonunda internet vergi dairesi kayıt ve
imkânını kullanarak vergi dairesindeki
durumunuzu kontrol ettirin.
Bunu sosyal güvenlik borçları için de
yapabilirsiniz.
Unutmayın kamu borçları nedeniyle bir
yönetici olarak kişisel mal varlığınızla
takip edilebilirsiniz.
15. Kota tutturma çabası ile suni faturalar
kesilmesine müsaade etmeyin
Değerli
yöneticiler, birçok şirkette
şu sıralar kota telaşı
başladı. Bu nedenle de satış
bölümleri
bütçelerini/hedeflerini
tutturabilmek için bayilere,
tahsilât kolaylıkları da
sağlayarak satış yapmaya
çalışıyorlar. Oysa bu
satışın en azından KDV sinin
izleyen ay ödenmesi
gerekiyor.
Dolayısıyla hedefleri
tutturma yarışı içinde,
aslında gerçek olmayan
performans sergilenmiş gibi
görünebilir ve bir de
finansal yük oluşabilir.
16. Bu
yıla ilişkin tüm
faturalarınızı kestiniz mi?
Değerli
yönetici uygulamada sıklıkla
karşılaşılan konulardan biri
de bilerek ya da bilmeyerek
geç düzenlenen faturalardır.
Fatura geç
düzenlediğinde alıcının
hesaplarında dönem kaymasına
sebep olabilir. Sıkı bir
bütçeleme ve onay mantığı
içinde çalışan şirketlerde
izleyen yılda gelen
faturalar sorun yaratabilir.
Onun için demiri tavında
dövün.
17. Bu
yıla ilişkin faturalarınızı
aldınız mı?
Alınacak
faturaların gecikmesi
halinde, izleyen yılda gelen
faturanın KDV sinin
indirilebilirliği sorun
yaratabilir.
Bu nedenle
yılı düzgün kapatabilmek, bu
yıla ilişkin kârınızı doğru
tespit edebilmek için tüm
gider/maliyet faturalarının
gelip kayıtlara intikal
ettiğinden emin olun.
18.
Defterleriniz yetecek mi?
Eskiden beri gelen kötü bir
alışkanlıkla nedense
defterler zamanında
basılmaz. İhtiyaç hasıl
olduğunda da bir sürü
aksilik yaşanır. Boş
defterler bulunamaz, basmaya
kalkılır yetmez vs.
Bu çok basit konu dahi başa
büyük belalar açabilir.
Birçok şirket defteri
sonradan basmaya kalktığında
defterin yetmediğini görmüş,
bunun üzerinde elindeki
defterin arka yüzüne de
basmak zorunda kalmıştır.
Vergi idaresi de arka tarafa
kaydedilen kayıtları yok
sayarak cezalı işlem yapmaya
kalmıştır.
Sadece basit bir önlemle,
kontrol ederek, sorarak
böylesi gereksiz bir
sıkıntıdan kurtulursunuz.
19. Yeni yıla ilişkin tüm
defterler tasdik edildi mi?
Defter tasdiki kısmen ya da
tamamen zaman zaman
atlanabilmektedir.
20. Vergiyi azaltmak için
fatura toplamaktan kaçının
Bu uyarım sizin için değil.
Ortaya söylüyorum.
Dönem sonlarında daha da
yoğunlaşan bir başka çaba da
belgelenememiş giderleri
belgeleyebilmek, şirket
içindeki yolsuzlukları
örtebilmek veya oluşan fazla
kârları aşağıya çekebilmek
vb. birçok gerekçeyle
başlayan "sağlam fatura"
arayışıdır.
Muteber olduğu iddia edilen
firmalar tarafından
düzenlendiği iddia edilen
faturalar, faturadaki KDV
tutarı ödenerek satın
alınmaya çalışılıyor
olabilir. Fatura satıcısı
veya simsarı/aracısı yemin
billâh karşıdaki firmanın
"fatura fazlası" olduğunu,
her halukârda faturayı
düzenlemek zorunda olduğunu
iddia eder.
Değerli yöneticiler bunlar
artık eski dönem
yaklaşımları. Bilin ki bu
tur uygulamalar eninde
sonunda ayağınıza dolanacak
ve bedeli de çok ağır
olacaktır.
Zeki GÜNDÜZ / Dünya |