Ödenmeyen asgari geçim indirimi için ceza uygulanır mı
 

Soru: Çalıştığım şirketimde 3 aydır sigortalıyım. Fakat asgari geçim indirimi ödemelerimi şirketim yapmıyor. Yapmayı da kabul etmiyor. Asgari geçim indirimi ödemelerimi nasıl tahsil edebilirim? F.K.

Cevap: İşveren çalışanın asgari geçim indirimi tutarını, ücretlerden kestiği ve muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan ettiği Gelir Vergisi’nden düşüyor. Ve vergi dairesine yatıracağı vergiyi, asgari geçim indirimi olarak çalışanına ödüyor. Burada işveren asgari geçim indirimini çalışana vermediği takdirde, vergi dairesine muhtasar beyanname ile eksik beyanda bulunmuş ve eksik vergi ödemiş duruma düşecek. Ve vergi ziyaına neden olacak. Vergi dairesi bu durumu tespit ettiğinde, eksik beyan edilen stopaj vergiyi, cezalı olarak tarhiyat yaparak işverenden tahsil edecek. İşverenle görüşüp, asgari geçim indiriminizi ödenmediği takdirde, Maliye’ye şikâyet hakkınızı kullanacağınızı belirtin. İşveren şikâyet edilmeyi göze alamaz ve asgari geçim indiriminizi öder.

Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olan emekli aylığı kestirmeden çalışamaz

Soru: Babam yurtdışında çalıştığı süreleri borçlanarak Haziran 2009’da Bağ-Kur’dan emekli olmuştur. Dayımın şirketinde ortak olarak gözüktüğünden maaşı kesintili olarak 410 lira ödenmekteydi. 2010’un 2 ayı itibarıyla ortaklıktan düşülmüştür. Babamın bilgilerinin tamamen aynısı Yılmaz İmdat adında sanal bir kimlikle sistemde görünürken maaşı kesilmiştir. Sistemde ismen arattığınızda İmdat Yılmaz emekli olarak gözükürken, Yılmaz İmdat’ın emekliliği yaştan iptal yazmakta ve prim borcu bulunmaktadır. Sorunla ilgili olarak Düzce Bağ-Kur’a başvurduğumuzda memur, esas sorunun babamın şirketten düşmediği için olduğunu belirtmiş (yurtdışı borçlanma kanununa göre çalışma sürdüğü için) adına tahsis edilmiş, aldığımız tüm aylıkları faizi ile birlikte ödememiz ve emekli olmaya hak kazandığı halde biriken 10 aylık prim borcunu da ödememiz gerektiğini belirtmiştir. Madem böyle bir durum var, neden bize emekli aylığı bağlandığını anlamamış olmakla beraber, görevli memurun ortaklıktan düşmekte acele etmememiz gerektiğini söylemesi de şaşırtıcı diğer bir durumdur. Maaş iptali söz konusu olsa bile, emekli olmaya hak kazanmış birinin tekrar prim ödemesindeki mantık nedir? Onu da hiç anlayabilmiş değiliz. Üstelik bu konuyla ilgili olarak Bağ-Kur tarafından tarafımıza yapılmış hiçbir yazılı ve sözlü uyarı bulunmamaktadır. Bu konudaki tavsiyelerinizi bekliyoruz.

Cevap: Yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak emekli olanlar, emekli aylıklarını kestirmeden, Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek bir işyerinde ücretli olarak çalışamıyorlar, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışamıyorlar ve şirket ortağı olamıyorlar. Bu uygulama 8 Mayıs 2008 tarihinde yürürlüğe kondu. Uygulama henüz yeni olduğundan babanız da olduğu gibi, zaman zaman kurumun hatalı işlem yaptığını okur şikâyetlerinden öğreniyoruz. Babanız yurtdışı çalışma süresini borçlanarak emekli olduğundan, destek primi ödemek suretiyle, emekli aylığını alarak şirket oraklığını devam ettiremez. Ya şirket ortaklığından ayrılacak ya da emekli aylığını kestirecek. Ve prim ödeyerek şirket ortaklığına devam edecek. Nitekim kurum yanlışlığın farkına vararak emekli aylığını kesmiş. Yersiz ödenen aylıkların da iadesini istemiş. Yapılan işlem doğru. Babanız emekliliği hak ettiği halde prim ödemesinin mantığı ise şirket ortağı olmasıdır. Şirket ortakları 4/b sigortalısı (eski adıyla Bağ-Kur’lu) olmak zorundalar. Babanız ortaklıktan çıkıp, emekli aylığını tekrar bağlatabilir. EKREM SARISU/ Posta