Pasaport sözlükte;
“yabancı ülkelere gidecek olanlara
yetkili kuruluşça verilen, yabancı
ülke yetkililerinin kimlik
incelemesinde geçerli olan belge”
olarak tanımlanıyor. 5682 sayılı
Pasaport Kanunu’na göre; “Türk
vatandaşları ile yabancılar
Türkiye’ye girebilmek ve Türkiye’den
çıkabilmek için yolcu giriş-çıkış
kapılarındaki polis makamlarına
usulüne uygun ve muteber pasaport
veya pasaport yerine geçerli bir
vesika ibraz etmeye mecburdurlar.”
Pasaport Kanunu’nda
beş çeşit pasaport belirtilmiş
durumda. Bunlar;
l Diplomatik
pasaportlar,
l Hususi damgalı
pasaportlar,
l Hizmet damgalı
pasaportlar,
l Umuma mahsus
pasaportlar ve
l Yabancılara mahsus
pasaportlardır.
YEŞİL PASAPORT KİME
VERİLİR?
5682 sayılı Pasaport
Kanunu’nda “yeşil pasaport” ifadesi
yer almıyor. Bu pasaportun kanundaki
adı “hususi damgalı pasaport”. Ancak
dış renginin yeşil olması nedeniyle
halk arasında bu pasaporta “yeşil
pasaport” deniliyor.
Pasaport Kanunu’nun
14-A maddesine göre hususi damgalı
pasaportlar;
“Türkiye Büyük Millet
Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar
ile birinci, ikinci ve üçüncü derece
kadrolarda bulunan veya bu kadrolar
karşılık gösterilmek veya T.C.
Emekli Sandığı ile ilgilendirilip
emekli kesenekleri bu derecelerden
kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak
çalıştırılan Devlet memurları ve
diğer kamu görevlilerine; diplomatik
pasaport verilmesini gerektiren
vazifelerden başka herhangi bir
resmi vazife ile veya kendi
hesaplarına yabancı ülkelere
gittikleri zaman verilir. Bankacılık
Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
Kurulu üyeleri için, T.C. Emekli
Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli
keseneklerinin bu derecelerden
kesilmesi şartı aranmaz.
Bunlardan emeklilik
veya çekilme sebepleri ile
vazifelerinden ayrılmış olanlara da
bu nevi pasaport verilir.
Büyükşehir il ve ilçe
belediye başkanlarına, görevleri
süresince hususi damgalı pasaport
verilir.
Hususi damgalı
pasaport alabilecek durumda
bulunanların eşlerine de aynı nevi
pasaport verilir. Hususi damgalı
pasaport almaya hakkı bulunduğu
sırada vefat edenlerin dul eşlerine
başkası ile evlenmemiş ise ayrı
neviden pasaport verilmesi
mümkündür. Hususi damgalı pasaport
alabilecek durumda bulunanların
ergin olmayan veya ergin olsalar
dahi yanlarında yaşayıp evli
bulunmayan ve iş sahibi olmayan
öğrenimi devam eden çocuklarına 25
yaşının ikmaline kadar, yine ergin
olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli
bulunmayan ve iş sahibi olmayan,
aynı zamanda bedensel, zihinsel veya
ruhsal özürlerinden en az biri
nedeniyle sürekli bakıma muhtaç
durumda olduğu resmi sağlık
kurumlarının düzenlediği sağlık
kurulu raporu ile belgelenen
çocuklarına da hususi damgalı
pasaport verilir.”
YEŞİL
PASAPORTUN AVANTAJI NE?
Yeşil pasaportun iki
avantajı var. Bunlardan ilki,
pasaportun süresi dolduğunda süre
uzatımının harca tabi olmaması.
Umumi pasaport sahibi süre uzatımı
için harç ödemesi yaparken yeşil
pasaport sahibinin uzatma için
ödemede bulunması söz konusu değil.
Yeşil pasaportun
ikinci avantajı ise bazı ülkelere
“vizesiz” seyahat olanağı sağlaması.
Örnek vermek gerekirse Almanya,
Fransa, İtalya gibi bazı ülkeler
yeşil pasaport sahibi Türk
vatandaşlarından vize istemiyor.
Umumi pasaport sahipleri ise bu
ülkeler için vize başvurusu ve belli
bir miktar ödeme yapmak şartıyla
vize alabiliyorlar.
VERGİ REKORTMENLERİNE
DE MOTİVASYON İÇİN VERİLSİN
Dikkat edilirse,
yeşil pasaport sahipleri kamu ile
ilişkili kişilere veriliyor.
Devletin belli düzeydeki çalışanları
lehine düzenlemeler yapmasına
itirazımız yok. Ancak, küçük de olsa
bir ayrıcalıktan yararlanmak, sadece
kamuda çalışanlar ve ailelerine özgü
olmamalı. Bu durumdaki kişiler yurt
dışına görevli olarak gittiklerinde
“hizmet pasaportu” verilmesi zaten
mümkün. Öyleyse yeşil pasaportun
işlevi, belli durumdaki kişilerin
onurlandırılması. Verginin devlet
için taşıdığı yaşamsal önemi
tekrarlamaya gerek yok. Motivasyon
amacıyla yüksek miktarda vergi
ödeyenlerin, yeşil pasaport
verilerek teşvik edilmesinde bir
sakınca var mı? Bu ülkeye hatırı
sayılır miktarda vergi ödeyen,
ihracat yapan, istihdam yaratan
kişiler üçüncü derecedeki devlet
memurundan daha az mı önemli? Bizce,
bu konuda bir şeyler yapmanın zamanı
geldi...
Her iki halde de 50
yaşınızı doldurduğunda emekli
olabilirsiniz
01.04.1968
doğumluyum. Sigorta girişim Ağustos
1987. 31 Aralık 1999’a kadar (12 ay
askerlik süresi hariç) SSK’ya
kesintisiz devam ettim. 01.01.2000
tarihinden beri 12. basamaktan
Bağ-Kur’luyum. Ne zaman emekli
olurum? SSK’ya bu gün itibari ile
geçmemde bir avantaj var mıdır? Bu
gün emekli olsam yukarıdaki tabloya
göre ne kadar maaş alırım yaklaşık
olarak belli midir?
n Egemen Balcı
SSK’ya geçip 3,5 yıl
(1260 gün) prim ödemek şartıyla 50
yaşınızı dolduracağınız 01.04.2018
tarihinde SSK’dan emekli olmaya hak
kazanırsınız.
Bağ-Kur’a devam
etmeniz halinde yaklaşık 3 yıl daha
prim ödeyerek prim gününüzü 25 tam
yıla tamamlayıp 51 yaşınızı
dolduracağınız 01.04.2019 tarihinde
Bağ-Kur’dan emekliliğe hak
kazanırsınız. Ancak 3 ay askerlik
borçlanması yapmanız halinde
emeklilik yaşınız 50’ye iner ve bir
yıl erken emekli olusunuz. Bugün
itibarıyla Bağ-Kur’dan emekli
olmanız halinde 550 TL, SSK’dan
emekli olmanız halinde 650 TL
civarında emekli aylığı bağlanır.
