|
Şirket hissesi devrinde
vergi sürprizi
LİMİTED ya da anonim şirket ortakları,
hisselerini devir ettiklerinde “vergi sürprizi” ile
karşılaşabilirler. Duruma göre bu, birden fazla vergi
sürprizi de olabilir.
Aman dikkat!..
ANONİM ŞİRKET ORTAĞI
1- Hisse Senedi Bastırılmamışsa: Anonim şirket ortağı,
hissesini kaç yıl sonra ve kime satarsa satsın, bundan doğan
kazanç “Değer artışı kazancı” olarak, gelir vergisine tabi
(GVK Mükerrer Md.80/4).
Vergilendirme sırasında, iktisap (edinme) bedeli, hisselerin
elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere, Türkiye İstatistik
Kurumu’nca belirlenen TEFE (1.1.2006 tarihinden itibaren ÜFE)
endeksindeki artış oranında artırılarak tespit ediliyor.
Endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya
üzerinde olması gerekiyor (GVK Mükerrer Md. 81/son).
Elde edilen kazancın, 2009’da 7 bin 600, 2010’da ise 7 bin
700 lirası gelir vergisinden müstesna oluyor. Aşan kısım da
gelir vergisine tabi tutuluyor (GVK Mükerrer Md.80).
2- Hisse Senedi Bastırılmışsa: Olay değişiyor. İki yıldan
fazla süre ile elde tutulan hisse senetlerinin, elden
çıkartılmasından doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun, gelir
vergisine tabi değil (GVK Mük.Md. 80/1). Örneğin, Abdi Bey
Amca, 25 Temmuz 2009’da 250 bin TL’ye edindiği hisse
senedini, 3 Ağustos 2010’da 900 bin TL’ye satmışsa, aradaki
650 bin TL kazanç nedeniyle, beyanname vermeyecek ve hiç
vergi ödemeyecek. Aynı hisse senedi 2009’da edinilmiş
olsaydı, 2010’da satışından doğan kazanç gelir vergisine
tabi olacaktı.
3- İlmühaber Bastırılması: İlmühaberler de hisse senedi
olarak kabul ediliyor (Bkz. Türk Ticaret Kanunu Md. 411 ve
232 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği).
Bu nedenle, ilmühaberlerin elden çıkartılması da hisse
senetlerinin elden çıkartılması gibi değerlendiriliyor.
4- Borsa Kazançları: Gerçek kişilerin, hisse senedi satış
kazancı, tutarı ne olursa olsun süre sınırlaması da
olmaksızın, yani bir ay sonra elden çıkarılsa dahi gelir
vergisine de stopaja da tabi değil.
LİMİTED ŞİRKET
Limited şirketlerde, hisse senedi ya da ilmühaber
çıkartılamadığı için, şirket hissesi ne zaman satılırsa
satılsın, bundan doğan kazanç “değer artışı kazancı” olarak
gelir vergisine tabi tutuluyor (GVK Mük. Md. 80/4). Kazancın
hesaplanmasında, hissenin iktisap (edinme) bedeli, (hisse
senedi ya da ilmühaber bastırılmamış A.Ş. hisselerinde
olduğu gibi) endekslemeye tabi tutuluyor ve aynı istisna
uygulanıyor.
Bu arada, ilginç bir yasa ve uygulama; limited şirketlerde,
çoğunluk hisseye örneğin yüzde 99 hisseye sahip olan ortak,
diğer ortağın yazılı onayı olmadan, hissesini ya da
hissesinin bir kısmını, eşine ve çocuğuna dahi satamıyor.
KDV VAR MI YOK MU?
1- Hisse Senedi Satışı
KDV Yasası’na göre, hisse senedi satış işlemi KDV’ye tabi
değil. İncelendiğinde de fark edileceği gibi, KDV Kanunu’nun
17/4-g maddesinde, “hisse senedi” satışlarının, KDV’den
müstesna olduğu açıkça belirtiliyor. Geçici ilmühaber ile
yapılan satışlar da hisse senedi olarak kabul ediliyor.
2- Hisse Senedi ya da İlmühaber Bastırılmamışsa
İştirak hissesinin satışı; anonim ya da limited şirketlerin,
eshamlı (sermayesi paylara bölünmüş) şirketlerin komanditer
ortaklarına ait ortaklık payları, iş ortaklıkları ya da adi
ortaklıklara iştiraki olması fark etmez. İştirak edilen
anonim şirketin, hisse senedi ya da ilmühaberi
bastırılmamışsa, edinme tarihinden itibaren iki yıl içinde
satılan hisse, yüzde 18 KDV’ye tabi. Limited şirket ya da
başka bir şirkete ait iştirakin, edinme tarihinden itibaren
iki yıl içinde elden çıkartılması yine yüzde 18 KDV’ye tabi
(KDVK md. 17/4-r).
Hisse senedi olmadığı durumlarda devir
DÜNKÜ yazımızda, hisse senedi ya da geçici ilmühaberin
olmadığı durumlarda, hisse satışının imzaları noter
tarafından tasdik edilmiş devir sözleşmesi ile
yapılabileceği ve yönetim kurulu kararı ile diğer boyutuna
ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel
Müdürlüğü Genelgesine yer vermiştik.
Bir kısmı hukukçu olan okurlarımız, ısrarla sordukları bu
genelgenin tam metnine www.hurriyet.com.tr‘den
ulaşabilirler.
Şükrü Kızılot / Hürriyet |
