Doğum Borçlanması Soruları

Okuyucularımın doğum borçlanması soruları arttı. Bu doğal bir süreç. Çünkü SGK'nun yayınladığı yeni tebliğ üzerine, doğum borçlanmasında yeni ümitler oluşmaya başladı. Yasakoyucunun daha kapsayıcı bir bakışla, aktüeryası iyi yapılmış bir doğum borçlanması yapısı kurması gerektiği, artık iyice anlaşılmaya başlandı. Bu konuda yazılıp çizilenlere kulak verildiğinde âdil bir çözüm de bulunmuş olacaktır. Bütün anaların sigortalılık tarihi ve kategorilerine bakılmaksızın doğum borçlanması yapabilmesi hususunda yasal yapı, 5510 sayılı Kanunda değişiklik yapılarak gerçekleştirilmelidir. Tabii ki, doğumu ve sonrasında sigorta primleri ödenmiş olanların tekrar doğum borçlanmasına konu olması düşünülemez.

SGK, 1 Temmuz 2010 tarihinde yayınladığı tebliğle, bütün işçi, yani 4/a sigortalısı kadınlara doğum borçlanmasını biraz daha kolaylaştırmanın adımını attı. Çalışmaya başlamadan önce doğum yapmış anneler de bu haklardan yararlanabilecek. Yasal esaslara göre, işçi kadınlar, 4 yıl erken emeklilik ile ilgili olarak doğum borçlanmasından yararlanabilecek. İki çocuk için 4 yıla kadar yapılacak borçlanmayla kadınlar, erken emekli olabilecekler. Artık işten ayrıldıktan sonra 300 günden fazla bir süre geçmiş sürede doğum olsa bile, doğum borçlanması yapılabilecek. Ayrıca, sigortalı olunan tarihten önceki doğumlar da borçlanılabilecek.

5510 sayılı Kanunla, Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile SSK'lı sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla, iş sözleşmesiyle işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla örneği SGK tarafından hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgesi ile yapılacaktır. Bu başvurular, sigortalılar ve hak sahipleri tarafından sosyal güvenlik il müdürlükleriyle sosyal güvenlik merkezlerine yapılacaktır. 4/a sigortalısı işçi kadının doğum tarihinden sonraki borçlanmak istediği iki yıllık süre Kurum hizmet kayıtlarından tespit edilecek ve sigortalılık yönünden doğum borçlanmasının 2 tür etkisi olacaktır:

1- Prim Ödeme Gün Sayısını artıracaktır.

2- Sigortalı olduğu tarihten önce doğum yapan kadınlar da sigorta başlangıç tarihini geriye götürebileceklerdir. Tekrarlayalım ki, prim ödeme gün sayısı eksik olan işçi kadınlar, doğum borçlanması yaptıklarında SGK gün sayıları artmış olacak. Ancak, sigortalı olduğu tarihten önce doğum yapan kadınlarda ise hem sigorta başlangıç tarihi geriye gidecek ve buna bağlı olarak emeklilik yaşı düşecek, hem de gün sayısı artacaktır.

Borçlanılacak sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte yürürlükte olan asgari ücretle (01.07.2010 tarihinde asgarî ücret: 760,50 TL) ve asgari ücretin 6.5 katı olan SGK tavan tutarı (4.943,40 TL) arasında sigortalının kendisi tarafından belirlenecek tutarın yüzde 32'si oranında hesaplanacaktır. Asgarî ücretle borçlanma yapıldığında bir aylık borçlanma tutarı 760,50 X 0,32= 243,36 TL ve tavan tutar üzerinden borçlanma yapıldığında bir aylık borçlanma tutarı 4.943,40 X 0,32= 1.581,89 TL olacaktır.

Bu şekilde yapılacak tercihe göre, hesaplanacak olan doğum borçlanması borcu, borçlanan kimseye (sigortalı veya hak sahibine) tebliğ tarihinden itibaren, bir ay içerisinde sigortalı veya hak sahipleri tarafından Kuruma ödenmesi gerekmektedir. Doğum borçlanması ile ilgili prim borcunu süresi içinde ödemeyenler ile kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması için yeni başvuru şartı aranacaktır.

Kısacası, doğum yapmış olan, çocuğu sağ doğmuş olan, doğumdan sonraki iki yıllık sürenin bir kısmında veya tamamında çalışmamış ve prim ödememiş olan, bütün 4/a sigortalısı anneler, toplam iki çocuk için 4 yıla kadar doğum borçlanması yapabileceklerdir. Ancak SGK, özlü çözüm ve uygulamasını bir an önce açıklamalıdır.


Tahsin Sınav / tsinav@yenisafak.com.tr/ Y.Şafak