Çalışma hayatında büyük değişim-5

Bağ-Kur'luya da müjde var!
Yeni dönemde çalışma hayatında herhangi bir statü (SSK, Emekli Sandığı) kapsamında ödenen sağlık primleri de Bağ-Kur kapsamında ödenmiş gibi dikkate alınacak. Böylece bu kişilerin emekli aylıklarından gereksiz yere kesinti yapılmamış olacak

Yakında yasalaşacak olan istihdam paketini değerlendirmeye devam ediyoruz. Hemen her kesim için düzenlemeler içeren paket içerisinde Bağ-Kur'lular da unutulmadı.

Bugünkü uygulamada, prim ödeme döneminde en az 10 yıl sağlık primi ödememiş olan tarım ve esnaf Bağ-Kur'lulardan, emeklilik döneminde aylıklarından sağlık primi kesiliyor. Fakat burada eskiden beri süregelen bir mağduriyet söz konusuydu. Örneğin emeklilik öncesi 10 yıl SSK'lı çalışması bulunan ve bu kapsamda sağlık primleri kesilmiş olan bir Bağ-Kur'lunun emekli aylığından da sağlık kesintisi yapılıyordu. Oysa bu kişi, aktif dönemde Bağ-Kur yerine sağlık primlerini SSK kapsamında ödemişti.

İşte yakında yasalaşacak olan istihdam paketiyle bu sorun da çözülüyor. Bundan sonra çalışma hayatında herhangi bir statü (SSK, Emekli Sandığı) kapsamında ödenen sağlık primleri de Bağ-Kur kapsamında ödenmiş gibi dikkate alınacak. Böylece bu kişilerin emekli aylıklarından gereksiz yere kesinti yapılmamış olacak.

Oda kaydı sorununa çözüm

İstihdam paketi içerisindeki bir diğer düzenleme de Tarım Bağ-Kur'lulara yönelik. Bugünkü uygulamada, ziraat odasına kaydını yaptırıp bir süre Tarım Bağ-Kur primi ödeyen çiftçilerimiz, oda kaydını sildirmeden başka kapsamda (SSK, esnaf Bağ-Kur) sigortalı olduklarında, sonradan sıkıntı yaşıyorlardı. Oda kaydı devam ettiği için diğer çalışmaları ve sigorta primleri dikkate alınmayabiliyordu. Pakette yer alan düzenlemeyle bu soruna da çözüm bulunuyor. Yeni düzenlemeyle birlikte, çiftçilerimiz oda kayıtlarını sildirmemiş olsalar bile, örneğin bir işyerinden SSK'lı olarak sigortalı olabilecekler. Bu kişilerin diğer çalışması sona erdiğinde, yeniden oda kaydı yaptırmalarına da gerek kalmaksızın, çiftçi Bağ-Kur'ları devam ettirilecek.

Öte yandan 65 yaşın üzerindeki çiftçilerimiz, mevcut düzenlemeye göre oda kaydı devam ettiği için zorunlu sigorta kapsamında bulunmaktadırlar. Yeni pakette buna da son veriliyor. Düzenleme sonrası 65 yaşın üzerinde olan çiftçiler, isterlerse zorunlu sigorta (Tarım Bağ-Kur) kapsamından çıkabilecekler.

Yersiz ödemelerde 24 taksit

Uygulamada, herhangi bir sosyal güvenlik ödemesine hak kazanmadığı halde yanlışlıkla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödeme yapılan vatandaşlar söz konusu olabiliyor. SGK'nın hatasıyla yapılan bu yersiz ödemeler, fark edilince ilgililerden 3 ay içerisinde ödemeleri şartıyla talep ediliyor. Bu durum uygulamada vatandaşların ciddi mağduriyetlerine sebep olabiliyor. İşte istihdam paketinde yer alan bir düzenlemeyle, SGK'nın hatasıyla yapılan bu ödemelerin vatandaştan tahsilinde 3 ay değil, 24 aylık süre tanınıyor. Yani vatandaş, almaması gerektiği halde aldığı bir emekli aylığını, faizsiz olarak 24 eşit taksitte SGK'ya geri ödeyecek.

Stajyer ve çıraklara sağlık sigortası

İşletmelerde staj gören öğrenciler ile çırakların sağlık sigortası tartışma konusuydu. Bunların Genel Sağlık Sigortası kapsamında sayılıp sayılmayacağı hususunda yorum farklılığı vardı. Yeni pakette yer alan düzenlemeyle, bütün stajyer ve çırakların da GSS'li sayılacağı ve bunların sağlık primlerinin ilgili işverenlerce ödeneceği hükmü getiriliyor. Böylece sayıları yüz binlerle ifade edilen bu kesim için önemli sorun aşılmış olacak.

Soru: Sadettin Bey, yazı dizisi kapsamında part-time çalışanların geriye dönük borçlanma hakkı kazanacağını yazmışsınız. Ben de üniversite yıllarımda (1998-2002) bir mağazada part-time olarak çalışmıştım. Bahsettiğiniz yasa çıktığında benim de borçlanma hakkım olacak mı? Veysel İldem

Cevap: Veysel Bey, evet, part-time çalışanlara mahsus olarak, ayda 30 günden az bildirildikleri dönemleri borçlanarak 30 güne tamamlama imkânı veriliyor. Ancak yasanın çıktığı tarihten önceki çalışmaları kapsayıp kapsamayacağı konusunda henüz bir netlik yok. Bu durum, yasanın TBMM'de kabul edildiği son haline göre netleşecektir.

Yarın: İşverene de müjdeler var.

Sadettin ORHAN
sorhan@bugun.com.tr