| Kamu çalışanı mühendis kendine büro açabilir mi? Geçtiğimiz hafta, kamuoyunda tam gün yasası olarak bilinen düzenlemelerin bir bölümü Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. İptal kararının yorumlanması konusunda bazı basın organlarında farklı haber ve yorumlar yayınlandı. Bunun sonucu olarak da kafalar karıştı. Doğal olarak da okurlarımızdan konuyla ilgili sorular gelmeye başladı. Bu yazımızda Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na tabi olarak çalışan öğretim üyeleri açısından ele alınacaktır.
KISMİ STATÜDE ÇALIŞANLAR
Kısmi statü 2547 sayılı Kanun'un 'Çalışma Esasları' başlıklı 36. maddesinde yer alıyor. Bu madde 5947 sayılı Kanun'la değiştirildi ve üniversite öğretim elemanları sadece 'devamlı' statüde görev yapar hale getirildi. Ancak, değişikliğin yürürlük tarihi olarak Kanun'un yayımından 1 yıl sonrası (30 Ocak 2011) belirlendi.
Diğer yandan, 2547 sayılı Kanun'a eklenen geçici 57. madde ile kısmi statüde olan öğretim üyelerinin devamlı statüye geçmeleri için 6 aylık bir süre belirlemesi yapıldı. Bu süre 30 Temmuz 2010 tarihinde bitiyordu. Bu süre içinde devamlı statüye geçmek için talepte bulunmayanların istifa etmiş sayılacakları da hükme bağlandı.
Anayasa Mahkemesi, geçici 57. maddede yer alan; 'Bu süre içerisinde talepte bulunmayanlar istifa etmiş sayılır' cümlesini iptal etti. Dolayısıyla, aksi yönde yeni bir düzenleme yapılmadıkça kısmi statüdeki öğretim üyeleri 30 Ocak 2011 tarihine kadar aynı şekilde çalışmaya devam edebilecek.
30 OCAK SONRASI
Öğretim üyeleri açısından 30 Ocak önemli bir tarih. Kısmi statüde çalışanlar 30 Ocak 2011 tarihi itibariyle devamlı statüye geçecekler. Çünkü kısmi statüyü kaldıran 36. madde bu tarihte yürürlüğe giriyor. Yani, kısmi statüde çalışanların 30 Ocak 2011 tarihine kadar bir şey yapmalarına gerek yok.
Bu tarihten sonra ise hem kısmi statüde bulunanların hem de devamlı statüde bulunanların dışarıda iş yapmalarına herhangi bir engel bulunmuyor. 2547 sayılı Kanun'un halen yürürlükte olan 36. maddesinde şu an bir kısıtlama var. Aynı yönde kısıtlamaya yer veren 36. maddenin yeni şekli 30 Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu maddede düzenlenen engelleyici hüküm Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi.
DEVAMLI STATÜDE OLANLAR DA BÜRO AÇABİLİR
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 30 Ocak 2011'de yürürlüğe girecek olan 36. maddesinde yer alan; 'Öğretim elemanları, bu Kanun ile diğer kanunlarda belirlenen görevler ve telif hakları hariç olmak üzere, yükseköğretim kurumlarından başka yerlerde ücretli veya ücretsiz, resmi veya özel başka herhangi bir iş göremezler, ek görev alamazlar, serbest meslek icra edemezler' cümlesi iptal edildi.
Kısmi statünün kalkmasına rağmen, iptal kararının ardından öğretim elemanlarına mesai saatleri sonrasında her türlü faaliyeti yapma imkanı ortaya çıkmış oldu. Öğretim elemanları yasal görevlerini yerine getirdikleri sürece, dışarıda yasal olarak iş yapabilecekler.
Halen kısmi statüde çalışanlar açısından 30 Ocak 2011 tarihinde kadar her şey eskisi gibi olacak. Devamlı statüde çalışanlar ise kısmen iptal edilen 36. maddenin iptal edilmiş şekliyle yürürlüğe gireceği 30 Ocak 2011 tarihinde bu olanağa kavuşacaklar.
Burada bir noktaya dikkat çekmekte yarar görüyoruz. Yapmış olduğumuz açıklamalar, yasanın yürürlüğe gireceği 30 Ocak 2011 tarihine kadar aksi yönde bir yasal düzenleme yapılmaması halinde geçerli.
Mühendislik bürosu açabilir miyim?
Bİr kamu kurumunda mühendis olarak çalışıyorum. Son günlerde memurların dışarıda iş yapabilecekleri söyleniyor. Mühendislik bürosu açıp, serbest meslek faaliyetinde bulunabilir miyim? F.H.
Devlet memurlarının yapamayacakları işlerle ilgili düzenleme 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile bazı özel kanunlarda yapılmış durumda. Konu ile ilgili genel kural niteliğinde olan 657 sayılı Kanun'un 28. maddesinde; 'Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar' hükmü yer alıyor. Ancak serbest meslek faaliyetinde bulunamayacaklarına ilişkin bir yasaklama yok.
Çalıştığınız kurumun özel kanununda da yasaklama yoksa, büro açıp mesai saatleri dışında çalışmanız mümkün gözüküyor.
Doktorların sigorta yaptırma zorunluluğu
1219 sayılı Kanuna 5947 sayılı Kanunla eklenen Ek 12. maddeye göre;
Kamu sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar, tıbbi kötü uygulama nedeniyle kendilerinden talep edilebilecek zararlar ile kurumlarınca kendilerine yapılacak rüculara karşı sigorta yaptırmak zorundalar. Bu sigorta priminin yarısı kendileri tarafından, diğer yarısı döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermayeden, döner sermayesi bulunmayan kurumlarda kurum bütçelerinden ödenecek.
Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışan veya mesleklerini serbest olarak icra eden tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlar da, mesleki mal” sorumluluk sigortası yaptırmak zorundalar. Zorunlu mesleki mal” sorumluluk sigortası, mesleklerini serbest olarak icra edenlerin kendileri, özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışanlar için ilgili özel sağlık kurum ve kuruluşları tarafından yaptırılacak. Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışanların sigorta primlerinin yarısı kendileri tarafından, yarısı istihdam edenlerce ödenecek.
Bu zorunlu sigortaları yaptırmayanlara, mülki idare amirince sigortası yaptırılmayan her kişi için beşbin lira idari para cezası verilecek. Uygulama 30 Temmuz 2010'da yürürlüğe girecek.
Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Kurum Katkısına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ, dünkü (21.07.2010) Resmi Gazete'de yayımlandı.
Metin Taş-Sezgin Özcan / Akşam |
