Vergilemede yenilik zamanı

Geçtiğimiz günlerde Maliye Bakanı Mehmet Şimşek önemli açıklamalarda bulundu. Bakanın açıklamasının satır başları şöyle.
- Mali Kural uygulaması çok önemli ve yakın zamanda yasalaşacak.

- Yeni vergi düzenlemeleri gündemde değil.

- Vergi indirimi veya artışı yok.

- Gelir İdaresi güçlendirilecek.

- Vergi denetimi standartları düzeltilecek.

- Vergi kaçıran bedelini daha ağır ödeyecek.

- Kayıt dışı ekonomi ile mücadele geniş kapsamlı olarak sürdürülecek.

Maliye Bakanı'nın açıklamalarından anlaşılan o ki mükellefleri önümüzdeki dönemde yeni vergi düzenlemesi sürprizleri beklemiyor. Fakat sürpriz vergi denetimi alanında olacak gibi gözüküyor.

Gelir İdaresi teknolojik imkânları en etkin biçimde kullanan kamu idarelerinden birisi. Her ne kadar sayısı yetersiz gibi görünse de en kalabalık denetim elemanına sahip kamu idaresi Maliye Bakanlığı. Maliye Bakanı, vergi denetim elemanı almaya devam edeceklerini de her fırsatta belirtiyor. Yani denetim ordusu daha da güçlendirilmek isteniyor.

Gelir İdaresi'nin iyileştirilmesi hususu ise uzunca bir süredir gündemde yerini koruyor. Gelirler Genel Müdürlüğü'nün Gelir İdaresi Başkanlığı olarak yeniden yapılandırılmasından sonra yeni yapının yeterince beklentilere cevap verdiğini söylemek güç.

Vergi denetiminin sıklaştırılması ve vergi kaçıran mükelleflerin daha ağır cezalandırılması için bazı şeylerin yeniden ele alınması gerekli. Kabul etmek gerekir ki vergi inceleme oranının %2'lerde olduğu bir ortamda çok az sayıda mükellefi inceleyip çok ağır şekilde cezalandırmak vergi adaletiyle bağdaşmaz. Cezalar ağırlaştırılacaksa denetimlerin de daha geniş tabanlı olması ve tüm mükellefler üzerinde etki yaratması gerekli.

Netice itibarıyla yeni vergi düzenlemelerinin gündemde olmadığı bir ortamda Maliye Bakanlığı'nın sistemi tümüyle ele alıp sistematik ve kapsamlı birtakım yeni düzenlemelere daha fazla yoğunlaşmasında fayda var.

Yeni düzenlemelerden kastımız, vergi kaybına sebebiyet verdiği tespit edilen mükellefleri ağır bir biçimde cezalandırmadan önce bu tür mükelleflerin haklı sayılabilecek bahanelerini ortadan kaldıracak düzenlemeler. Vergi sisteminin daha açık, daha adil ve eşit uygulanmasını sağlayacak düzenlemeler. Bunun için gerekirse bir milat belirlenebilir ve sonrasında her şey eskisinden farklı olabilir.

Neler yapılabilir sorusuna gelince. İlk olarak vergi denetiminin daha geniş kapsamlı yapılmasını ve kayıt dışı ekonomiyi daha çok hedef almasını sağlayacak düzenlemeler gerekli. Kayıt dışılık her şeyden önce önemli ölçüde haksız rekabete sebebiyet vermekte. Kayıt dışı sistem adeta kayıtlı çalışan işletmeleri cezalandırır mahiyette. Kayırt dışılığın önlenmesinin yanında kayıtlı çalışan firmalar açısından büyük sorun olan vergi kanunlarında yorum farklılığına sebebiyet verecek ve mükelleflere kötü sürprizlere yol açabilecek düzenlemeler yeniden gözden geçirilmeli. İsmail KÖKBULUT / ikokbulut@bugun.com.tr / Bugün