Limited şirket müdür ve ortaklarında kamu borcu sorumluluğu
 

Türk Ticaret Yasası'nın 503'üncü maddesinde yer alan tanımlamaya göre; iki veya daha fazla hakiki veya hükmi şahıs tarafından bir ticaret unvanı altında kurulup ortaklarının mesuliyeti (sorumluluğu) koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile mahdut (sınırlı) ve esas sermayesi muayyen (belirli) olan şirkete limitet şirket denilmektedir.
Limitet şirketin kuruluşu, ortakların hak ve borçları, şirketin teşkilatı, infisahı (dağılımı) ve ayrılma hallerinde uygulanacak hükümler Türk Ticaret Yasası'nın 503-556'ncı (bu maddeler dahil) maddeleri arasında yer alan maddelerle düzenlenmiş bulunmaktadır.
Sözü edilen yasanın 540'ıncı maddesinde hükme bağlandığı üzere, "Aksi kararlaştırılmış olmadıkça ortaklar hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idareye ve şirketi temsile mezun ve mecburdurlar."
Yasal düzenleme gereği şirkete giren ortaklar bu hususta genel kurulun ayrı bir kararı olmadıkça, şirketi yönetim ve temsile yetkili ve mecbur değildirler.
Limitet şirketlerin, Ticaret Kanunu'nda dış görünüş ve şekil itibariyle bir sermaye şirketi ve fakat işlerin yürütülmesi, ortaklar arası ilişkiler yönünden de bir şahıs şirketi olarak düzenlendiği ve ortakların, kendilerine tanınan sözleşme özgürlüğü (Borçlar Kanunu Md: 19) sınırları içinde, şirketi ister sermaye şirketlerine, ister şahıs şirketlerine daha da yaklaşacak şekilde kurabilmeleri mümkün bulunmaktadır. (Baştuğ, İrfan ‘Limitet Şirkette Ortağın Çıkma ve Çıkarılması' Ege Üni. Matbaası, 1996, Sf: 15, Yaralı, Levent ‘Limitet Şirketin Kamu Borçlarından Müdürlerin ve Ortakların Sorumluluğu' Yaklaşım Yayıncılık, 2010, Sf: 41.)
Vergilendirme açısından limitet şirketlerin kazançları Kurumlar Vergisi'ne tabidir. Diğer yandan Amme Alacaklarını Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 35'inci maddesinde hüküm altına alındığı üzere "limitet şirket ortakları, şirketin tahsil imkânı bulunmayan amme alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olmakta ve sözü edilen yasa hükümleri gereğince takibe tabi" tutulabilmektedirler. Bu sorumluluk limitet şirkette tahsil edilemeyen kamu alacaklarıyla ilgili olarak ortaklar açısından Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 35'inci maddesinde öngörülen bir vergi yükümlülüğü ya da vergi sorumluluğu değil, tahsil sorumluluğudur.
Uygulamada limitet şirketlerin oluşumundan ve mevcut yasal düzenlemelerle yeterince nüfuz edilememesinden kaynaklanan vergisel sorunlar ve duraksamalar son yıllarda giderek artmaya başlamıştır.
Avukat Levent Yaralı, "Limitet şirketin kamu borçlarından müdürlerin ve ortakların sorumluluğu, vergi kamu alacağı" başlıklı çalışması ile konuya ilişkin sorunları hukuki açıdan incelemiştir. Söz konusu çalışma 832 sayfa ve dört bölümden oluşmaktadır.
Bölüm başlıkları ise;
* Limitet şirket yapısı
* Kamu alacağı
* Limitet şirketin kamu borçlarından müdürlerin sorumluluğu,
* Limitet şirketin kamu borçlarından, ortakların sorumluluğu
olarak belirlenmiştir.
Ayrıca söz konusu çalışmaya; sınıflandırılmış ve seçilmiş 250 yargı kararı eklenmiştir. Çalışmaya ek olarak sunulan yargı kararları kendi içinde;
* Müdürler
* Çıkma ve çıkarılma,
* Limitet şirketin kamu borçlarından müdürlerin sorumluluğu,
* Limitet şirketin kamu borçlarından ortakların sorumluluğu ile ilgili emsal kararlar,
* Kamu alacağı ile ilgili muhtelif kararlar
başlıkları altında gruplandırılmıştır.
Bilindiği üzere limitet şirkette ortaklar açısından sınırlı sorumluluk ilkesi geçerlidir. Dolayısıyla ortağın asıl borcu, taahhüt ettiği sermayeyi ödemek olup, bu borcunu tam olarak yerine getiren ortağın sorumluluğu sona ermektedir. Ancak ortağın şirketten tahsil imkânı bulunmayan kamu alacağından sermaye hissesi arasında doğrudan doğruya sorumlu olacağına ilişkin Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın 35'inci maddesince oluşan borcu, ortağın limitet şirkete karşı taahhüt ettiği veya ödediği sermaye borcundan ayrı bağımsız bir borçtur.
Limitet müdür ve ortaklarının kamu borçlarından sorumluluğunu çok yönlü ve tam anlamıyla ayrıntılara inerek inceleyen söz konusu çalışmayı edinmek isteyenler "Yaklaşım Yayıncılık Sanayi ve Ticaret AŞ'nin Yıldızevler Mahallesi 736 Sokak No: 7 Çankaya Konakları A Blok Çankaya-Ankara" adresine bizzat başvurabilecekleri gibi söz konusu kuruluşa telefon ve faks yoluyla ulaşarak istemde bulunmak mümkündür. Söz konusu kuruluşun telefonu (0312) 439 43 43, faks numarası ise (0312) 439 43 40'tır.
Ayrıca Yaklaşım Yayıncılık'ın yaklasim@yaklasim.com veya www.yaklasim.com internet sitesinden de istemde bulunmak mümkündür.
İstanbul Barosu Vergi ve İdare Hukuk Merkezi'nde de görevli bulunan Sayın Levent Yaralı'yı yapmış bulunduğu bu çalışmadan dolayı kutlar, söz konusu çalışmayı titiz bir baskı tekniği ile bilim ve iş âlemine sunan Yaklaşım Yayıncılık yöneticilerine de teşekkür etmeyi bir borç biliriz. Veysi seviğ