Doğum borçlanmasında ters köşe!

Sosyal güvenlik reformuyla birlikte bayanlara tanınan doğum borçlanması hakkı, 'arkası yarın' dizilere dönmeye başladı.
Son olarak SGK'nın genelgesi bekleniyordu ve beklenen genelge 16 Eylül 2010 tarihinde yayınlandı. Genelgeyi değerlendirmeye geçmeden önce dilerseniz bugüne kadar neler oldu bir hatırlayalım.

· Sosyal güvenlik reformu kapsamında, doğum sebebiyle çalışma hayatının dışında kalan anneler için aynen erkeklere tanınan askerlik borçlanması gibi borçlanma hakkı verildi.

· Anneler iki çocuk için ikişer yıldan toplam 4 yıla kadar geriye dönük borçlanma yapabilecekti.

· SGK, 5510 Sayılı Kanun'da yer alan bu düzenlemeyi açıklamak için önce 28 Eylül 2008 tarihli tebliğ yayınladı. Tebliğde, doğum yapan kadınların, doğum sebebiyle işlerinden ayrıldıklarını belgelemeleri istendi.

· Daha sonra SGK, konuya daha da açıklık getirmek için 2008/111 sayılı genelgeyi yayınladı. Genelgede, tebliğde aranan belgeleme şartı kaldırıldı. Ancak bunun yerine, işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapmış olma şartını getirdi. Yasa metninde 300 gün şartı bulunmuyordu.

· SGK'nın tebliği ve genelgesi üzerine çok sayıda kadın, iş mahkemelerinde dava açtı. Bu davalar kadınlar lehine sonuçlanmaya başladı. Bunun üzerine SGK, 1 Temmuz 2010 tarihinde yeni bir tebliğ yayınladı. Bu tebliğde, doğum için işten ayrıldığını belgeleme şartı aranmadığı gibi çalışmaya başladıktan sonra doğum yapmış olma şartı da aranmadı. Bu tebliğ üzerine biz de konuyu gazetemizin manşetine taşıdık ve yüz binlerce kadına doğum borçlanması hakkının genişletildiğini duyurduk.

· Aynı günlerde SGK Sosyal Sigortalar Genel Müdürü İbrahim Ulaş, 11 Ağustos tarihinde NTV'ye verdiği röportajda, çalışmaya başlamadan önceki doğumların da borçlanılabileceğini, yapılan düzenlemeyle bunun önünün açıldığını ifade etmişti. Yani bizim manşetimiz resmi ağızdan teyit edilmişti.

· Bunun üzerine yüz binlerce bayan, bir yandan SGK müdürlüklerine akın ederken, bir yandan da bize e-posta, faks ve telefon yağdırmaya başladı. SGK müdürlükleriyse, konuyla ilgili genelge çıkmadan herhangi bir işlem yapamayacaklarını, merkezden gelecek genelge sonrası ancak başvuruları değerlendirebileceklerini ifade ettiler.

· Böylece herkes SGK'dan çıkacak genelgeye kilitlendi ve beklenen genelge geçtiğimiz günlerde (16 Eylül 2010) çıktı. Fakat hemen belirtelim ki, çalışmaya başlamadan önce doğum yapmış bayanlar hayal kırıklığına uğrayacak. Zira genelgede, tebliğde ve kanunda yer almayan bir şarta yer verilmiş: SSK'lı (4/a) olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapmış olmak. Bunun yanında daha önceki genelgede yer alan, işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapmış olma şartı kaldırılmış.

· Gerek 1 Temmuz tarihinde yayınlanan tebliğle, gerekse kurumdan yapılan resmi açıklamalarla, SGK aleyhine açılan doğum borçlanması davalarının sona ereceğini bekliyorduk. Ancak yayınlanan genelge, bu konuda yargı sürecinin epey daha devam edeceğini, özellikle işe başlamadan önce doğum yapmış bayanların mahkeme yoluyla bu hakkı zorlayacakları görünüyor. Yani senaryo tekrar başa sarmış oldu.

Hâsılı, bu konuyu daha çok işleyeceğiz...

Sadettin ORHAN
sorhan@bugun.com.tr
Bugün