Yüzbinlerce anne hukuk bekliyor

SGK bir çok konuda olduğu gibi doğum borçlanmasında da annelere haksızlığa devam ediyor. Okurumuz B.BARK, belki de annesine en güzel anneler günü hediyesini doğum borçlanmasını yaptırarak sağlayacaktı. Ama gelin görün ki başvurduğu bütün kapılar buna engel oldu. Okurumuz diyor ki; “Resul bey Annemin doğum borçlanması için SGK’ya başvurmuştuk ilk çocuk için kabul görürken ikinci çocuk için 300 gün şartına takılmıştı ve bu nedenle ret etmişlerdi. Bu gelişmeden sonra mahkemeye vermeyi düşünüyordum ve kazanılmış davalarda olduğunu öğrendim. Bu konuyla ilgili son kez SGK’na mail atıp mahkeme kararları doğrultusunda yeni bir düzenleme yapılıp yapılmayacağını sordum. Bana gelen mail şu şekilde. - Konuyla ilgili çalışmalar devam etmekte olup, Doğum borçlanması ile ilgili düzenlemeye gidilecektir.- şeklindeydi. Bu konuyla ilgili nasıl bir düzenleme olacağını öğrenmek istiyorum. Mahkemeye gidelim mi, yoksa bekleyelim mi?” diyor.

***

Kimler doğum borçlanması yapabilecek

Doğum borçlanması, 4-1/a bendi (SSK) kapsamındaki kadın sigortalıların, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere doğum yaptıkları tarihten itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması kaydıyla ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlandırılmaktadır.

SGK uygulamasına göre 4-1/a bendi (SSK) kapsamındaki sigortalı kadının doğum nedeniyle çalışamadığı iki yıllık süreyi borçlanabilmesi için;

n Sigortalı kadının doğumdan önce SSK’lı olarak çalışmış olması,

n Doğumun çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi,

n Doğumdan sonra adına prim ödenmemesi ve borçlanacağı sürede çocuğunun yaşaması, gerekmektedir.

Kadın sigortalı, doğumdan sonra iki yıldan daha az bir süreyi çalışmadan geçirmiş ise bu süreleri de borçlanabilecektir.

***

Annelerin borçlanma sorunları

Bir çok annenin ümitle beklediği doğum borçlanmasına SGK yönetimi öyle koşullar getirdi ki, yüz binlerce anne borçlanma yapamıyor. Halen on binlerce annenin doğum borçlanmasına ilişkin davası devam ediyor.

Bu nasıl bir yönetim anlayışıdır ki, yurttaşını mahkemelerle uğraştırıp sonunda bütün davaları da kaybediyor. Yöneticilerin vatandaşın işini kolaylaştırması, onların hukukunu koruması gerekirken maalesef SGK’da bir türlü bu mümkün olmuyor. Çünkü onlar halka rağmen halkı düşünüyor. Yaptıkları her işlem mağdurların mahkemelere başvurmasını getiriyor ve bunun sonucunda da milyonlarca TL tutarında dava masrafları ödeniyor.

Doğum borçlanmasıyla ilgili sonuçlanmış davaların tümünü sigortalılar kazanmıştır. Bu çerçevede SGK yönetiminin de bu hukuksuz düzenlemelerini bir an önce değiştirmesi gerekiyor. Ancak kurum yöneticilerinin bu yönde bir çalışmaları olduğu konusunda bir bilgimiz yok. Yani ne zaman ve nasıl yapılacağı bilinmeyen bir değişikliği bekleyip beklememek size kalmış, ancak tavsiyemiz hiç beklemeden dava açmanızdır. Çünkü SGK yönetiminin bugüne kadar dava yolu dışında sigortalılara bir hak bahşettiği görülmüş değildir.

***

Hukuk ne diyor

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin Esas:2009/8312, Karar:2010/2516 ve 25.02.2010 tarihli kararı ile; “...ilk kez 506 sayılı kanun kapsamında 01.6.1982 tarihinde zorunlu sigortalı olduğu anlaşılan davacının, 3.3.1987 ve 21.3.1988 tarihlerinde gerçekleştirdiği doğumları sebebiyle, ancak doğum tarihinden sonra 2 yıllık süreyi geçmemek kaydıyla, hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarının dışında, başkaca bir şart aranmaksızın borçlanma hakkına sahip olduğu kabul edilmelidir.” denilmek suretiyle doğum borçlanması hususuna yargının bakışı açıkça gösterilmiştir.

Umarız SGK yönetiminin uygulama değişikliğine gitmesi için (daha önce bir çok uygulamada olduğu gibi) milyonlarca TL dava masrafı ve vekalet ücreti ödemesi gerekmez.

Bu ülkenin israf edecek kaynağı yok. Sosyal Güvenlik Kurumu da hukuku üstün tutmalı, sigortalılara hizmeti kolaylaştırmalıdır.

RESUL KURT