|
Kullanılmış araç satışında
uygulanacak Katma Değer Vergisi oranı
Bilindiği üzere; Katma Değer Vergisi (KDV)
Kanunu'nun; 1/1'inci maddesine göre, Türkiye'de ticari,
sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler; 1/3-d maddesine
göre de müzayede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan
satışlar KDV'ye tabidir.
KDV oranları, KDV Kanunu'nun 28'inci maddesinin verdiği
yetkiye dayanılarak 30 / 12 / 2007 tarih ve 26742 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan 2007 / 13033 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararnamesi ile belirlenmiş olup, kararnameye ekli I
sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %1, II
sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8, bu
listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için %18 olarak
tespit edilmiştir.
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararnamesi'ne ekli I sayılı
listenin 9'uncu sırasında, gümrük tarife istatistik pozisyon
numaraları verilerek belirtilen motorlu taşıtlardan yalnız
"kullanılmış" olanların teslimlerinde (ki bunlar arasında
binek otomobilleri de bulunmaktadır) %1 oranda katma değer
vergisi uygulanacaktır. Anılan Bakanlar Kurulu
Kararnamesi'nin 1'inci maddesinin (5) nolu ayrımında
belirtildiği üzere; (I) sayılı listenin 9'uncu sırasında yer
alan "kullanılmış" deyimi 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi
Kanunu'na göre özel tüketim vergisine tabi olmayan taşıtları
ifade etmektedir.
Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30'uncu
maddesinin (b) bendine göre; faaliyetleri kısmen veya
tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli
şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları
hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin
alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi,
mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma
değer vergisinden indirim konusu yapılamamaktadır.
2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi'ne ekli I
sayılı listenin 9'uncu sırasında, KDV Kanunu'nun, yukarıda
ifade edilen 30/b maddesine göre binek otomobillerinin
alımında yüklenilen KDV'yi indirim hakkı bulunan
mükelleflerin, bu araçları tesliminde %18 oranında KDV
uygulanacağı belirtilmiştir. Ancak, daha sonra çıkan 2008 /
13426 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi'nin 2'nci
maddesinde; KDV Kanunu'nun 30/b maddesine göre binek
otomobillerinin alımında yüklenilen KDV'yi indirim hakkı
bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde
işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31 / 12 / 2007 tarihi
itibarıyla aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek
otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten
sonra teslime konu olması halinde, bu teslimde %1 oranında
KDV uygulanacağı ifade edilmiştir.
Yukarıda belirtilen tüm bu düzenlemeler de dikkate alınarak
Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 29 Nisan 2010
tarihinde www.gib.gov.tr adresli internet sitesinde
yayınlanan 54 numaralı Katma Değer Vergisi sirküleri ile
kullanılmış taşıtların tesliminde uygulanacak KDV oranı
konusunda ortaya çıkan tereddütleri giderecek açıklamalar
yapılmıştır.
Buna göre;
- Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 8701.90.50.00.00 Gümrük
Tarife İstatistik Pozisyonunda yer alan kullanılmış
tekerlekli zirai traktörler ve ormancılıkta kullanılan
tekerlekli traktörlerin (motokültörler hariç) 30 Mart 2009
tarihinden itibaren tesliminde %1 oranında KDV
hesaplanacaktır.
- Aracın 87.03 pozisyonunda (bu pozisyona hangi taşıtların
girdiği gümrük genel tebliğlerinde açıklanmış olup, anılan
açıklamalara aşağıda yer verilmiştir) yer alan binek
otomobili niteliğini haiz olması durumunda, KDV Kanunu'nun
30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında
yüklendiği KDV'yi indirim hakkı bulunmayanlar tarafından söz
konusu aracın satışı % 1 oranında KDV'ye tabi olacaktır.
- Araç sahibinin KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek
otomobillerinin alımında yüklendiği KDV'yi indirim hakkı
bulunması halinde (araç kiralama, taksi işletmesi gibi),
bunlar tarafından anılan aracın satışında KDV oranı % 18
olarak uygulanacaktır. Ancak, binek otomobillerinin alımında
yüklendiği KDV'yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin 31
Aralık 2007 tarihi itibariyle aktiflerinde veya
envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap
tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslimi %1
oranında KDV'ye tabi tutulacaktır.
- Aracın 87.03 pozisyonunda yer almaması durumunda ise %18
oranında KDV uygulanacaktır. Örneğin, eşya taşımaya mahsus
kamyonun satışında %18 oranında KDV hesaplanacaktır. Aynı
şekilde 87.02 pozisyonunda yer alan otobüs, midibüs ve
minibüs gibi araçların teslimi de %18 oranında KDV'ye tabi
tutulacaktır.
- Ambulanslar, mahkum taşımaya mahsus arabalar, para
arabaları, cenaze arabaları, itfaiye öncü arabaları gibi
özel amaçla yapılmış motorlu taşıtların kullanılmış
olanlarının tesliminde %18 oranında KDV uygulanacaktır.
Gümrük tebliğlerine göre 87.03 pozisyonuna dahil olan
taşıtlar
87.03 pozisyonunda yer alan eşyaların tanımına ilişkin
olarak, 27/7/2005 tarih ve 25888 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği
(Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile 6/2/2010 tarih ve 27485
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2 seri nolu Gümrük Genel
Tebliği'nde (Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları) de
açıklamalar yapılmış bulunmaktadır.
Buna göre;
1) 1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun
arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri
montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı
için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında,
araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve
iç döşemeleri (örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç
aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları
bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam
bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile
insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm
arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa
motorlu taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakta olup, binek
otomobiller bu kapsamda değerlendirilmektedir.
87.03 pozisyonunda tanımlanan binek otomobiller ve esas
itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu
taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (station
vagonlar ve yarış arabaları dahil) hem insan hem eşya
taşıyabilen motorlu araçlar gibi "çok amaçlı araçları"
kapsamaktadır.
Sürücü dahil 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu
taşıtlar 87.02 pozisyonunda yer almaktadır.
Ambulanslar, mahkum taşımaya mahsus arabalar, para
arabaları, cenaze arabaları, itfaiye öncü arabaları gibi
özel amaçla yapılmış motorlu taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer
almakla birlikte, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararnamesi eki I sayılı listenin 9'uncu sırası haricinde
tutulmuştur.
3) Kamyonet türü araçlar genellikle birden fazla koltuk
sırasına sahiptirler ve biri insan taşınmasına mahsus kapalı
bir kabin ve eşya taşınmasına mahsus açık veya kapalı bir
alan olmak üzere iki ayrı alandan meydana gelirler. Bununla
birlikte, bu tür araçların ikiden fazla aksı olması veya
eşya taşımaya mahsus alandaki azami dahili taban uzunluğunun
aracın dingiller arası mesafesinin % 50 sinden fazla olması
halinde, bu araçlar 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar.
4) Birden fazla koltuk sırasına sahip olan panelvan türü
araçlar 87.03 pozisyonu "Armonize Sistem İzahnamesinde"
verilen göstergeleri karşılamalıdır. Ancak, arka kısımda
güvenlik teçhizatı ve koltukların yerleştirilmesi için sabit
tutturma noktaları ve bağlantı elemanlarının bulunmadığı
birden fazla koltuk sırasına sahip olan panelvan türü
araçlar, yolcu alanı ile yük alanı arasında sabit bir panel
veya bariyer ya da yan panellerde pencereleri bulunsun veya
bulunmasın 87.03 pozisyonunda sınıflandırılmazlar.
Tescil edilmiş taşıtların satış ve devirleri
Bilindiği üzere, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun
20'nci maddesinin (d) bendinde 5766 sayılı Kanun'la yapılan
değişiklikle, tescil edilmiş taşıtların her çeşit satış ve
devirlerinin trafik tescil şube veya büroları tarafından
yapılacağı düzenlenmişti. Ancak, daha sonra 5942 sayılı Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1'inci
maddesi ile söz konusu hüküm yeniden değiştirilmiş ve tescil
edilen taşıtların her çeşit satış ve devirlerinin noterler
tarafından yapılacağı hükmü getirilmiştir.
Buna göre; 01 / 05 / 2010 tarihinden geçerli olmak üzere,
tescil edilen taşıtların her çeşit satış ve devirlerinin
noterler nezdinde yapılması gerekecektir.
Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK / akif.akarca@alfaymm.com |
