Personele ödenen kâr payı, vergi kesintisine tabidir
 

SORU : Kurum kazançlarından personele ödenmek üzere ayrılan kâr paylarının safi kazançtan indirim konusu yapılmasına ait herhangi bir süre var mıdır? Örneğin 2009 yılının kârından personele ikramiye olarak ayrılan payın, bilançonun pasifinde tutulması halinde karşımıza bir sorun çıkar mı?

YANIT: Gelir Vergisi Yasası'nın 61/7 nci maddesi gereği olarak ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak koşulu ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde belirlenmiş bulunması hali yapılan ödemenin ücret olma özelliğini değiştirmemektedir.
Diğer yandan bazı kurum ve kuruluşlar, çalışanlarına belli bir oranda kâr payı dağıtmaktadır. Bu tür dağıtımların bir bölümü şirket ana sözleşmelerinde yer alan özel bir hüküm gereği olabilmektedir. Bu bağlamda yine ya genel kurul kararı ile veyahutta genel kurulun yönetim kuruluna vermiş olduğu yetki gereği çalışanlarına kârdan pay verilebilmektedir.
Başka bir ifade ile kurumların ana sözleşme veya kuruluş yasalarındaki hükümlere dayanılarak hesap dönemi sonunda tahakkuk eden safi kârdan kurum çalışanlarına ‘temettü ikramiyesi' uygulamada yaygın olarak karşılaşılan bir durumdur.
Bu tür ödemeler Gelir Vergisi Yasası'nın 61/2 nci maddesi uyarınca ücret ödemesi olarak kabul edilmektedir.
Ücretler ise genel giderler arasında yer almaktadır. Bu bağlamda da çalışanlara ödenen ‘temettü ikramiyeleri' kurum kazancından indirim konusu yapılmaktadır. Buna bağlı olarak personele yapılacak ödemelerin toplam tutarı bilanço günü itibariyle kesinleştiğinden çalışanlara ilgili yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi süresinin sonuna kadar ödenen temettü ikramiyelerinin, ilgili olduğu yılın kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkündür.
Örneğin (A) A.Ş.'nin Mart 2009 tarihinde yapmış bulunduğu genel kurulda, ana sözleşme gereği 2009 yılı safi kârından şirket çalışanlarına toplam 1,5 milyon TL temettü ikramiyesi dağıtımına karar verilmiş bulunuyorsa bu takdirde, bu karar doğrultusunda en geç 26 Nisan 2010 tarihine kadar söz konusu ikramiyelerin personele ödenmiş veyahutta banka hesaplarına aktarılmış olması koşuluyla, 2009 yılının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması gerekmektedir. Bu bağlamda personele ödenen performans değerlendirmesine bağlı prim ve ikramiyeler de dönem kârından indirim konusu yapılabilmektedir.
Ücret niteliğindeki bu ödemelerin nakden veya hesaben yapıldığı dönemde vergi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.
Ancak; kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine yapılan temettü ikramiyesi ödemeleri Gelir Vergisi Yasası'nın 75/3 üncü maddesi uyarınca menkul sermaye iradı sayıldığından, bu tür ödemelerin kurum kazancından gider olarak indirilmesi mümkün değildir (Veysi Seviğ).