Bağ-Kur dul aylığı alana yetim aylığı
bağlamaz
Soru: Babam vefat edeli 1.5 yıl oldu. SSK’dan anneme
babamdan dolayı emekli maaşı bağlandı. Dedem de 30 yıl önce
vefat etmiş. O da Bağ-Kur’luymuş. Annem hem yetim maaşı hem
de eşten emekli maaşı alabilir mi?
Cevap: 1 Ekim 2008’den itibaren Bağ-Kur ve SSK’dan hem dul
hem de yetim aylığı alınamıyor. 1 Ekim 2008’den itibaren
anneniz eşinden dolayı dul aylığı aldığından, Bağ-Kur’dan
yetim aylığı alamaz.
Ancak, dul ve yetim aylığından istediğini bağlatma hakkı
var. Muhtemelen eşinden bağlanan aylık yüksek olduğundan,
dedenizden bağlanacak aylığı tercih etmeyecektir.
Ancak, dedeniz Bağ-Kur’lu değil de Emekli Sandığı mensubu
olsaydı, anneniz dedenizden dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim
aylığı da alabilirdi. Bu, çoğu kişiyi olduğu gibi sizi de
yanıltmasın.
Astsubaylar rütbesine göre 43 ile 55 yaşını doldurduğunda
emekli edilir
Soru: Jandarma astsubayıyım. 10 Eylül 2003’te ilk görev
yerimdeki hizmetime başladım ve halen görevimi icra
ediyorum. 9 Şubat 1983 doğumluyum. Ne zaman emekli
olabilirim? L.F.
Cevap: 25 yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına
tabisiniz. Ancak, 5334 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesine
göre astsubaylar rütbesine göre, 43 ile 55 yaş arasında, yaş
haddinden emekli ediliyor.
Örneğin, astsubay kıdemli başçavuşlar 55 yaşını
doldurduğunda yaş haddinden emekli ediliyor. Astsubay olarak
ara vermeden görevinize devam etmeniz ve astsubay kıdemli
başçavuş olmanız halinde, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte
emekli olabilirsiniz.
Geriye dönük borçlanma yok
Soru: 1980’de SSK’lı oldum. 1984’te yedek subaylık yaptım.
Askerlik dönüşü 1985’ten beri devlet memuru olarak
çalışıyorum. Normal olarak emekliliği hak ettim. 1980-1984
yılları arasındaki prim borçlarını yatırırsam emekli
olduğumda kıdem tazminatı açısından avantajım olur mu?
Cevap: Mevzuatımızda geride kalan primi ödenmemiş günleri
borçlanarak kazanma usulü yok. 1980 ile 1984 arasındaki
dönemi borçlanmanız mümkün değil.
Bir an için borçlanabileceğinizi varsaysak bile, bu süreler
memuriyet hizmetinizle birleştirildiğinde borçlanarak
kazandığınız süreler için emekli ikramiyesi alamazsınız.
Doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden önceyse borçlanma
yararlı
Soru: 1970 doğumluyum. 1 Mart 1990’da SSK’lı oldum. 5919 gün
prim ödedim. 2 çocuğum var. Emeklilik için prim ve 20 yıl
şartlarını doldurdum, yaşı bekliyorum.
Bu haktan yararlanıp 4 yıl erken emekli olma şansım var mı?
Bu haktan erken yararlandığım zaman, alacağım emekli maaşını
olumsuz etkiler mi?
Cevap: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi emekli olanız gereken
5375 gün primi ödemiş, 20 yıl sigorta sürenizi de tamamlayıp
emekli olmak için 46 yaşın dolmasını bekliyorsunuz.
Şayet sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yapmışsanız,
borçlanma başlangıç tarihinizi geri götürerek erken emekli
olmanızı sağlayacaktır. Örneğin, Şubat 1986’da bir, Mart
1988’de bir doğum yapmışsanız, her doğum sonrasında
sigortalı çalışmadığınız 2 yıllık süre olduğundan, iki
doğumunuz için de borçlanma yaparak 1440 gün kazanırsınız.
Başlangıç tarihiniz 4 yıl geri gider ve 5075 gün prim ödeme
ve 42 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra prim
ödemeseniz de 2012’de 42 yaşınızı dolduracağınız tarihte
emekli olabilirsiniz. Ancak, doğumlarınız sigorta başlangıç
tarihinden sonraysa, borçlanmanın erken emekli olmanıza
faydası olmaz. Çocuklarınızın doğum tarihlerini
bildirirseniz daha net bilgi verebiliriz.
Memuriyetiniz ayrıldığınız tarihteki derece ve kademeden
başlatılır
Soru: 2001 yılında uzman erbaş (çavuş) olarak göreve
başladım. 6 yıl görev yaptıktan sonra kendi isteğimle görevi
bıraktım. Ekim 2008’de KPSS ile 657 Sayılı Kanun’a göre
devlet memurluğuna başladım.
Memurluğa giriş tarihi olarak 2001 yılı mı sayılacak ve 5434
Sayılı Emekli Sandığı’na mı tabi olacağım? Yoksa Ekim 2008
yılı mı sayılacak ve 5510 Sayılı Kanun’a mı tabii olacağım?
6 yıl uzman çavuşlukta çalıştığım sürenin şimdiki kadememe
eklenmesi gerekir mi?
Cevap: Memuriyet başlangıç tarihiniz 2001 yılı olarak
dikkate alınacak. 5434 sayılı Kanun kapsamında emekli
olacaksınız. Yaptığınız uzman çavuşluğu hangi derece ve
kademede bırakmışsanız, Ekim 2008’deki memuriyetinizin de
aynı derece ve kademeden devam ettirilmesi gerekir.
Emekli olmak için süre, prim ve yaş şartının birlikte
sağlanması gerekiyor
Soru: 2 Ekim 1977 doğumluyum. 10 Ekim 1994’te SSK’lı oldum.
1994’te 3 gün SSK’lı gösterilmişim. 2000 yılına kadar SSK’lı
olarak bir işyerinde çalışmadım. 2206 gün primim var.
1999’da askere gittim ve 18 ay askerlik yaptım.
İnternetten baktığımda 5750 gün 9 yıl 2 ay daha hizmet sürem
olduğu yazıyor. Ama yan ekranda da 2 Ekim 2032’de emekli
olabileceğim görünüyor. Bunlardan hangisi doğru?
Cevap: 25 yıl sigorta, 5750 gün prim ve 55 yaş şartlarına
tabisiniz. Emekli olmak için bu üç şartı birlikte sağlamanız
gerekiyor. Başka bir ifadeyle bu üç şarttan en sonuncusunu
sağlayacağınız tarihte emekli olacaksınız. 3544 gün daha
prim ödeyerek, prim ödemenizi 5750 güne tamamlamanız
şartıyla, 2 Ekim 2032’de emekli olabilirsiniz.
Oruç tutan personele verilen erzak sigorta primine tabi
değil
Soru: Oruç tutan personele verilen erzak bedelini KDV dahil
bedeli üstünden brütleştirip, aynen ücret gibi Gelir ve
Damga Vergisi kesintisine tabi tuttuktan sonra gider
yazılacağını belirtmiştiniz. Ancak, SSK priminden
bahsetmemişsiniz. Oruç tutan personele verilen erzak SSK
primine de tabi tutulacak mı?
Cevap: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
Sigortası Kanunu’na göre, çalışan personele verilen ayni
yardımlar sigorta primine tabi olmadığından, personele
verilen erzak KDV dahil bedeli üstünden brütleştirilerek,
Gelir ve Damga Vergisi kesintisine tabi tutulacak olmasına
karşın, sigorta ve işsizlik sigortası primi kesintisi
yapılmayacak, sigorta primi işveren payı da
hesaplanmayacaktır.
Ekrem Sarısu/Posta |
