Sanal âlemdeki sigorta dolandırıcılarına dikkat!

Yaklaşık üç yıl önce tanıdığı birisine her yaz 100 TL vererek sigortalı olan bir okurumuzun hizmetleri hayali iş yerinden sigortalı gösterildiği için iptal edilmiş. Emekliliğine 2 ay kala hizmet iptali nedeniyle zor durumda kalan okuyucumuz, iptal edilen günlerinin parasını ödeyerek İsteğe Bağlı Sigortaya saydırıp saydıramayacağını öğrenmek istiyor.
5510 sayılı Kanuna göre, 4/a (SSK) sigortalı niteliği kazanarak sosyal güvenlik kapsamına girmek ve buna bağlı olarak sosyal sigorta yardımlarına hak kazanmak için, işverene hizmet akdiyle bağlanarak bir işte çalışmak gerekmektedir.

SİGORTANIN ŞARTI İŞ!
Sigortalı sayılabilmenin olmazsa olmaz şartı, “bir işte bağımlı çalışma” dır. Yasal mevzuat bu kadar açık olmasına rağmen sahte sigortalılık olgusu maalesef yaygınlık kazanmıştır. Kurumun e-bildirge sistemine geçişiyle birlikte azalması beklenen sahte sigortalılık beklentilerin aksine daha da artmıştır.
Başta SGK olmak üzere işçi, işveren, emekli, mali müşavir, kamu ve özel sektörü yakından ilgilendiren e-bildirge uygulaması tüm taraflara büyük kolaylıklar sağlamış, bu nedenle projeyi hayata geçirenler, akademik çevrelerden ve kamuoyundan hak ettiği övgü ve desteği almıştır.
1 Ağustos 2004 tarihinden itibaren 8 ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler için zorunlu hale getirilen, bildirimlerin internet üzerinden e-bildirgeyle verilmesi zorunluluğu, zaman içinde sigortalı çalıştıran tüm işverenleri de kapsama almıştır.

E-BİLDİRGE İYİ HOŞ DA...
E-Bildirge uygulaması, SGK’yı, Uluslararası Sosyal Güvenlik Teşkilatı’na (ISSA) kayıtlı 306 sosyal güvenlik kurumu arasında sanal sigorta hizmeti veren dördüncü sosyal güvenlik kurumu yapmıştır.
Uygulamayla birlikte Kurumun verdiği hizmet kalitesi yükselmiş, etkinlik ve verimlilik artmış, iş yükü azalmış, personel ve arşiv maliyeti asgariye indirilmiş, emekli aylığı bağlama süreleri gibi daha birçok hizmet makul süreler içinde vatandaşlarımıza sunulur hale gelmiştir. Uygulamanın kuruma 3 milyar dolar gibi yüksek bir maddi getirisi de olmuştur.
E-bildirge uygulamasının sayılamayacak kadar çok yararları bulunmasına rağmen, e-bildirge şifresi alan bazı kötü niyetli kişiler, sahte sigortalı bildirimleriyle hak etmeyen kişilere, SGK’nın sunduğu kısa ve uzun vadeli sigorta kollarından hizmet verdirmeye başlamıştır.
Özellikle büyük şehirlerde yoğunlaşan bu kişiler, e-bildirge yoluyla işe giriş bildirgesini anında verebilme avantajını kullanarak çalışmayan kişileri maddi menfaat karşılığı sigortalı göstermeye daha çabuk ikna etmektedir. Sonucunda kuruma prim ödemediği halde her ay prim ve hizmet belgesini e-bildirge şifresiyle veren bu kişiler, kandırarak para aldıkları kişilere o an için sigorta hizmeti kazandırmaktadır.

NASIL KANDIRIYORLAR?
Bu kişiler genellikle ya sahte kimlikle paravan şirket kurmakta ya da ödeme kabiliyeti olmayan fakir ve cahil kişileri şirket ortağı yapmaktadır. Yakın bir zamanda, SGK’nın kontrol memurları yaptıkları bir denetimde 10 m2 dükkândan 620 kişinin E-bildirge şifresiyle sigortalı gösterildiğini, E-bildirge kullanıcısının ise Beyoğlu’nda evsiz bir tinerci adına kayıtlı olduğunu, şifrenin ise başka kişilerce kullanıldığını tespit etmiştir. Kuruma e-bildirge yoluyla internet üzerinden bildirilen tüm hizmetleri iptal etmişlerdir.
Bu usulsüzlükte kaybeden taraf, uzun zamandır hak etmeyen kişilere sağlık hizmeti sunan kurum ve hizmeti iptal edilerek haklarında işlem yapılan vatandaşlar olmuştur.
SGK’ya beyan edilen sigortalıların gerçekte çalışmadığının, bir anlamda sahte sigortalı olduğunun yapılan denetimlerle tespit edilmesi halinde işveren, e-bildirge kullanıcısı ve sigortalı için hukuki yaptırımlar bulunmaktadır.
Bu yaptırımlar sigortalı için;
> Sigortalılığın iptali,
> Ödenen sağlık yardımı ve iş göremezlik ödeneklerinin yasal faiziyle geri alınması,
> Emekli aylığı bağlanmışsa durdurularak, ödenen maaşların yasal faiziyle sigortalıdan tahsil edilmesi,
> Sigortalı hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulmasıdır.

ÇÖZÜM NEREDE?
Sahte sigortalılık sadece günümüze ait bir olgu değildir. Kurumun var oluşundan beri süregelen bu durumla ilgili olarak zaman içinde çeşitli tedbirler alınmıştır.
E-bildirge uygulamasına geçişle birlikte artan sahte sigortalı bildirimlerinin önüne geçebilmenin en etkin yöntemi, SGK tarafından e-bildirge şifresinin, işverene ya da yetkili kıldığı kişiye değil, mutlaka belgeli mali müşavirlere verilmesidir. Çünkü, Odaya kaydı olan, ruhsat sahibi, belgeli meslek mensubu, hiçbir şekilde 10 m2 dükkanı olan mükellefi adına 600-700 kişiyi sigortalı olarak Kuruma beyan etmez. Buna ne meslek bilgisi ne de meslek etiği müsaade eder.  ŞERİF AKCAN / 17.01.2010