Prim affı bozulma şartları; cari ay priminin ödenmemesi affı bozmaz

2008 yılında çıkan af döneminde, şirketimizin prim borçlarını 24 taksit olarak yeniden yapılandırdık. Taksitlerimiz Ağustos 2008-Temmuz 2010 olarak düzenlendi. 2008 yılında 2 taksit, 2009 yılında da 2 taksiti ödeyemedik. Bu arada birkaç defa da aylık prim borçlarını ödeyemedik. Ocak 2010’da geçmiş taksitleri ödemek üzere gittiğimize SGK yetkilileri hem 4 taksit hem de cari ay primlerini ödemediğimiz için yapılandırmamızın bozulduğunu söylediler. SGK Merkezinin Müdürüne çıktığımızda ise durumuzu inceleyip taksitlendirmemizin bozulmayacağını söyledi. Durumumuza açıklık getirir misiniz? Ahmet Haşim Kaya
Af kapsamında yapılan ödeme planına uymamanın hangi şartlarla yapılandırmayı bozacağı, hangi hallerde bozmayacağı hem işverenler için, hem de Bağ-Kur’lular için önemli bir konu. 2008 yılında çıkarılan afta bir çok kişinin 24 taksit yaptırdığı dikkate alındığında okurumuzun durumunda olan çok sayıda işveren veya Bağ-Kur’lu olduğu ortaya çıkacaktır. Bu çerçevede konuyu açıklayalım.
Ekonomik kriz dönemlerinde veya siyasi rant peşinde olunan popülist politikaların uygulandığı zamanlarda devletin kişi ve kurumlardan olan alacakları yeniden yapılandırılmaktadır.
Teknik olarak kanunda yapılandırma denilse de vatandaş nezdinde bunun adı “prim affı, vergi affı, Bağ-Kur affı” olmaktadır.
SSK ve Bağ-Kur açısından en son yapılandırma/af uygulaması 2008 yılının yaz aylarında çıkarılan daha sonra yine 2008 yılı Eylül ayında başvurusu 20 gün uzatılan af uygulamasıdır. Bu af uygulamasında borçlular borçlarını peşin ödemeyi veya 24 aya kadar taksitlendirmeyi seçip seçtikleri ödemeye göre indirim hakkından yararlandılar.

Yeniden yapılandırma veya ihya
2008 yılında söz konusu af döneminde, mevcut borçlarını yeniden yapılandıranlar olduğu gibi bir de 2006 yılında çıkan 5458 sayılı yasa ile affa başvurup da 2008’e kadar olan sürede yapılandırması bozulanlar durumlarını inceleyip ya 5458 sayılı yasa kapsamındaki yapılandırmalarını ihya ettiler, yani yeniden canlandırdılar. Ya da önceki yapılandırma hiç yokmuş gibi borçlarını yeniden yapılandırdılar. Eski yapılandırmalarını canlandırma ya da yeniden yapılandırma yapma durumu herkesin kendi durumuna göre değerlendirilmesi gereken bir durumdu.

Yapılandırmanın bozulma şartları
Af kapsamında borçlarını ödemek için başvurup bazı taksitlerini ödemeyen, taksitlerle birlikte veya ayrı ayrı cari dönem prim borçlarını ödemeyenlerin yapılandırmalarının bozulup bozulmadığını kontrol etmeleri gerekiyor. Çünkü 2006 yılında yapılan af, 2008 yılında yapılan 2006 yılı affının canlandırması (ihya), 2008 yılında yapılan af uygulamalarının bozulma şartları birbirinden farklıdır.
Yapılandırmanın bozulmasının sonucu işveren veya sigortalı için ağırdır ve borçlarını silbaştan ödemesi gerekecektir.
Buna göre af kapsamında başvuru yapanları iki bölümde ele almak gerekir.
5458 sayılı Kanuna göre borçları yapılandırılan veya yapılandırma anlaşmaları ihya edilen kişilerin;
- Taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili yükümlülüklerini bir takvim yılında üç defadan fazla veya taksitlendirme süresi içinde tahakkuk edecek aynı mahiyetteki carî ay borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında üç defadan fazla yerine getirmemeleri,
- Bir takvim yılına ilişkin üçe kadar ödenmeyen ya da eksik ödenen taksit tutarlarını taksitlendirme süresi aşılmamak kaydıyla en geç izleyen takvim yılının sonuna kadar; taksitlendirme süresinin, izleyen takvim yılı sonundan önce sona ermesi halinde ise son taksit dışındaki diğer ödenmeyen taksitlerini en geç taksitlendirme süresinin son ayında; ödememeleri,
- Ödenmeyen ya da eksik ödenen kısmın son taksite ait olması halinde ise bu tutarın en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödememeleri, hallerinde, yeniden yapılandırma haklarını kaybedecekler ve ödedikleri tutarlar af durumu dışında borçlarına mahsup edilecektir.
2008 yılında çıkan af döneminde borçlarını yeniden yapılandıranlar (affa başvuranlar) ise;
- Taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında üç defadan fazla yerine getirmemeleri veya eksik yerine getirmeleri,
- Bir takvim yılında üç defaya kadar ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarını en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödememeleri,
Hallerinde, taksitlendirme haklarını kaybedecekler ve taksitlendirme öncesi duruma döneceklerdir.
Burada 2006 ve 2008 yılı af uygulamalarında affın bozulmasında iki temel farklılık olduğu göze çarpmaktadır.
İlk olarak, 5458 sayılı yasaya göre yapılan yapılandırmalarda cari ay primleri de ödenmezse yapılandırma bozulurken 5510 sayılı yasaya göre yapılan yapılandırmalarda cari ay priminin ödenmemesi yapılandırmayı bozmayacaktır.
İkincisi ise, yukarda görüldüğü üzere 5458 ve 5510 sayılı yasalara göre yapılmış yapılandırmalarda aynı takvim yılına ait ödenmeyen üç taksitin ödenebileceği süreler farklıdı  Ahmet ŞERİF / ahmet.serif@yahoo.com