“HİZMET TESPİT DAVASI” açmanın şartları nelerdir?

> Ş.B. / GÜRSU

Eşim 1961 doğumlu. Son olarak 15.06.2009 tarihinde işe girmesine rağmen 15.05.2010 tarihinde sigortaya bağladılar. Toplam 2237 gün sigortası var. İsteğe bağlı sigorta yatırma imkanı var mıdır? Aradaki 11 ay için işyerini mahkemeye verip aradaki 11 ayı sigorta gösterip yatırsa, durumda ne gibi değişiklik olur. Emekli olabilmek için ne yapmam gerekir.
CEVAP: Eşiniz hanımefendi ile ilgili sorunuzu cevaplamadan önce tüm okurlarımızın da faydalanması açısından kısaca “Hizmet Tespit Davası”ndan özetle bahsedeceğim.
5510 Sayılı Kanunun 86/8. fıkrası gereğince Aylık Prim ve Hizmet Belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilmeleri halinde, bunların mahkeme ilamında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları Kurumca dikkate alınmaktadır.
Sigortasız çalıştırılan işçilerin, çalışma sürelerini sigortalı hale getirebilmek için İş Mahkemelerinde, İş Mahkemelerinin kurulu olmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemelerinde açtıkları davalara “Hizmet Tespit Davası” denir.
Hizmet Tespit Davasının üç temel şartı vardır:
- Sigortasız çalışma,
- Çalışmanın kuruma bildirilmemiş olması veya kurumca tespit edilmesi,
- 5 yıl içinde dava açılması.
Sigortasız çalıştırılan kişiler sigortasız çalışılan sürelerin tespitinde komşu ve yakın işyerleri kayıtlarında yer alan kimseleri tanık olarak gösterebilirler. Müfettiş marifetiyle yapılan Hizmet Tespit Davalarında geriye dönük 1 yıllık sigortalılık süresi kazanılırken, mahkemeye dava açılması ile süresiz sigortalılık süresi kazanılır.
Sorunuzda eşiniz hanımefendinin 15.06.2009 tarihinde işe girmesine rağmen 15.05.2010 tarihinde sigortalı yapıldığını bahsediyorsunuz.
Bu durumda Hizmet Tespit davası açarsanız ve bunu ispatlarsanız İlk sigortalı giriş süresi 15.06.2009 olur.
Bu durumda,
- 01.05.2008-31.12.2035 tarihlerinde ilk defa sigortalı olmuşsa kadın; 58 yaş 7200 gün ile normal emekli olur.
- 01.05.2008-31.12.2035 tarihlerinde ilk defa sigortalı olmuşsa Kadın; 61 yaş ve 5400 gün ile kısmi süreli emekli olur.
Burada 4-1(a) dediğimiz sigortalılar için 5510/geçici 6-Yedinci fıkra (B)bendine göre kısmi aylığa hak kazanma şartları,
- 15.06.2009 ilk defa sigortalı olmuşsa, 61 yaş ve 4700 gün ya da 15.05.2010 tarihinde sigortalı olmuşsa, 61 yaş 4800 gün ile emekli olur.
- 01.10.2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortadan sigortalılığınızı devam ettirmeyi düşünürseniz,4-1(b)’lı sigortalı olacağından,
- 01.05.2008-31.12.2035 tarihlerinde ilk defa sigortalı olmuşsa kadın; 58 yaş ve 9000 gün ile emekli olur. Kısmi yaştan ise 61 yaş 5400 gün ile emekli olur.
Bizim size tavsiyemiz, eşininiz son 3.5 yıl bir işyerine girip çalışırsa 4-1(a)’lı olarak tam ya da kısmi yaşlılık aylığından emekli olur.
Lütfi Köksal / Türkiye