Yatırım araçları vergilendirilmesinde devrim

Anayasa Mahkemesi'nin yabancılara bono, yatırım fonu ve hisse senedinde sıfır stopajla ilgili iptal kararından sonra yatırım araçlarında vergileme rejimi tümüyle değişiyor.

Mahkemenin iptal gerekçesi doğrultusunda Gelir Vergisi Kanununun yatırım araçlarının vergilendirilmesini düzenleyen geçici 67'inci maddesi yeniden ele alınıyor.

Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı çerçevesinde yabancıların yerli yatırımcıyla aynı stopaja tabi tutulması halinde, alım satıma aracılık eden kuruluşlara, yabancılar için de beyanname verme zorunluluğu gelecek. Bankalar ve aracı kurumlar, müşteri bazında takip yapacak, 3 aylık kar-zarar rakamları çıkartacak ve yıllık beyanname vermek durumunda kalacak.

Ancak gerek bankalar, gerekse diğer aracı kuruluşlar, yatırım araçlarının el değiştirdiğini, bu durumda yabancılarda kimin için beyanname verileceğinin belli olmadığını belirtiyor. Bu kuruluşlar, yabancılar için beyan zorunluluğunun çok ciddi sıkıntı yaratacağını ifade ediyor.

Diğer yandan Çifte Vergileme Anlaşmalarının da bono, yatırım fonu ve hisse senedine yatırım yapan yabancıların Türkiye'de vergilendirilmesinde sorun çıkaracağı ileri sürülüyor.

SİSTEM DEĞİŞECEK
Anayasa Mahkemesinin iptalinin ardından yatırım araçlarında sıfır stopajın yaratacağı kayıp 1,2 milyar lira olarak hesaplanırken, gerek ortaya çıkan beyan sıkıntısı, gerekse vergi kaybı nedeniyle yeni bir sistem üzerinde çalışılıyor.

Gelir Vergisinin geçici 67'inci maddesinin tümüyle yeniden ele alınmasını ve yatırım araçlarıyla ilgili vergileme rejiminin yenilenmesini öngören bu sistemle ilgili şu tespit ve değerlendirmelerde bulunuluyor:

"-Yatırım araçlarında şimdiki gibi alım-satım sırasında stopaj uygulanması bir alternatif. Bu yöntem kabul edilirse Kanunda yapılacak bir değişiklikle, alım-satım sırasında yabancılar beyan zorunluluğu dışında bırakılacak.

Ancak yatırım araçlarında alım-satımda stopaj uygulamasına çok sıcak bakılmıyor.

-Hazine Bonosunda itfa sırasında stopaj uygulaması: Ağırlıklı olarak konuşulan bu yöntemde yerli ve yabancı ayrımı yapılmayacak ve Hazine Bonoları, itfa sırasında stopaja tabi tutulacak.

Menkul kıymetler ilgili bu tür bir düzenleme, yeni Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ihraç edilecek araçlar için uygulanacak. Daha önce ihraç edilen kıymetler, eski rejime tabi olacak.

-Yatırım fonu: A tipi yatırım fonlarında hisse senetleriyle ilgili hükümler uygulanacak. Günümüzde hisse senetlerinde stopaj oranı sıfır. Yatırım fonlarında ise yüzde 10. Burada bir denge kurulabilir ve A tipi fonlar ve hisse senetleri için yeni bir düzenlemeye gidilebilir.

-Diğer yatırım fonları: Bunlarda Hazine Bonolarına paralel bir değerlendirme yapılacak. A tipi yatırım fonları hisse senetleriyle, bono ağırlıklı fonlar ise bonolarla aynı rejime tabi olacak. Karma fonlar zaten fazla değil." Kaynak:  MYNET FİNANS