İşsizlik ödeneği ya da işsizlik parası nedir?

Sosyal devlet olmanın gereklerinden birisi de işsiz kalanlara belli bir ödeme yapmaktır. İşsizlik ödeneği ya da işsizlik parası olarak bilinen ödeme işte bu ödemedir.
Belli şartları sağlayan işsizlere yine belirli bir süre ile işsizlik sigortasından ödeme yapılmaktadır.

İşsizlik ödemesinin şartları
SSK’lı (4/a’lı) çalışan kimsenin çalışmasından önceki 120 günü sürekli olmak üzere, son üç yıl içinde en az 600 gün prim ödemiş olup da kendi istek ve kusurları dışında
işsiz kalanlara işsizlik
sigortasından ödeme
yapılmaktadır.
Bu durumda işsizlik ödeneğine hak
kazanacaklar aşağıdaki şekildedir.

1) Hizmet akitleri, ihbar önellerine uygun olarak
işveren tarafından feshedilenler.

2) Hizmet akitleri, sağlık sebepleri, işverenin kanunda belirtilen ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışları ve işçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler nedeniyle bizzat kendileri tarafından feshedilen
sigortalı işçiler.

3) Sağlık sebepleri veya işyerinde işçiyi bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan bir zorlayıcı sebebin ortaya çıkması halinde işveren tarafından hizmet akdi feshedilenler.

4) Belirli süreli hizmet akdi ile çalışmakta olup da sürenin bitiminde işsiz kalanlar.

5) İşyerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması veya kapatılması, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıkarılmış olanlar.

6) Özelleştirme nedeniyle hizmet akdi sona erenler, işsizlik ödeneğine hak kazanırlar.

Miktarı ne kadar?
Ödenecek bir günlük işsizlik ödeneği, kişinin son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı kadar olacaktır. Ayrıca bir de üst sınır vardır. Bu şekilde hesaplanacak işsizlik ödeneği miktarı, asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemeyecektir.
Hesaplanan işsizlik ödeneğinden binde
6.6 oranında damga vergisi kesintisi yapıldıktan sonra işsiz olanlara ödeme yapılmaktadır.

Ne kadar süre alınır?
İşsizlik sigortasının ne kadar süre ile alınacağını da yine kanunen belirlenmiş bulunmaktadır.
Son üç yıl içerisindeki prim ödeme gün sayısına göre alınacak işsizlik ödemesi süresi de farklılık gösterecektir.
İşten çıkmadan önceki 120 günü kesintisiz olmak üzere son üç yıl içinde;
* 600 gün prim ödemiş olanlara 180 gün,
* 900 gün prim ödemiş olanlara 240 gün,
* 1080 gün prim ödemiş olanlara 300 gün süre ile işsizlik ödeneği ödenecektir.

Arada çalışılırsa...
İşsizlik parası alan bir kimse, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe girer ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için kanunun öngördüğü şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırlarsa, daha önce hak ettiği süreyi dolduruncaya kadar işsizlik parasını almaya devam edecektir.

Ahmet ŞERİF / ahmet.serif@yahoo.com/ Y.Çağ