Yüzde 35'lik istihdam vergisi kafalar karıştı

Anayasa Mahkemesi’nin ücretlilerden alınan yüzde 35 gelir vergisi ile ilgili karardan sonra ciddi tartışmalar yaşanmaya başladı. Anayasa Mahkemesi tarafından, hangi oranda vergi alınacağını düzenleyen vergi tarifesindeki yüzde 35’lik orana ücretlilerin de tabi olması hükmü 08.01.2010 Tarih ve 27456 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan kararla iptal edilmiş ve iptal kararının da Resmi Gazete’de yayımından 6 ay sonra yürürlüğe girmesi öngörülmüştü.

Halen TBMM’de gündemde sıra bekleyen Torba Kanun Tasarısı ile ücretliler için kısmen farklılık öngören yeni bir tarife getirilmekte ve yeni tarifenin 1 Ocak 2010 tarihinde yürürlüğe girmesi düzenlenmişti. Torba Kanun Tasarısı, 8 Temmuz’a kadar yasalaşmayınca, söz konusu iptal kararı yürürlüğe girmiştir. 8 Temmuz 2010 itibariyle, mevcut gelir vergisi tarifesinin en üst dilimine uygulanan oran hukuken uygulanamaz, yeni bir yasal düzenleme de henüz yapılmamış olduğuna göre, yapılacak yeni yasal düzenleme yürürlüğe girinceye kadar işverenlerin ne şekilde uygulama yapacakları maalesef belirsizdir.

İşverenler yüzde 35 vergi kesmeyecek mi?

Dr. Bumin Doğrusöz hocaya göre; Torba Kanun Tasarısı yasalaşıp da yürürlüğe girinceye kadar artık düzenlenecek bordrolarda % 35 oranı uygulanamaz. Bu oran uygulanamayınca, artık vergilemenin ücretliler için, bir önceki orana göre yapılması gerekmektedir. Yani brüt ücret 50.000 lirayı aşsa dahi, dikkate alınması gereken vergi oranı olarak % 27’nin dikkate alınması gerekmektedir.

Uygulamada işverenlerin neler yapabilecekleri değerlendirildiğinde;

- Mevcut tarifenin en üst diliminin (kümülatif vergi matrahı 50.000 TL) altında kalan ücret ödemeleri için sorun olmadığını söyleyebiliriz. Yani, ücretlilerin yaklaşık 90’ının bu düzenlemeyle ilgili sorun yaşamaları söz konusu değil. Bunlar için mevcut tarifeye göre vergileme devam edecek.

- Stopaja konu ücret tutarının 50.000 TL - 76.200 TL aralığında olması durumunda iptal sonrası mevcut tarifedeki oran da tasarıdaki oran da % 27 olup bu oranın uygulanması düşünülebilir. Ancak tasarıda yer alan 76.200 liralık tutarın değiştirilerek daha düşük belirlenmesi halinde, eksik stopaj yapılmış olması söz konusu olabileceği dikkate alınmalıdır. Bu riski almak istemeyen işverenler, yasal düzenleme yapılıncaya kadar % 35 oranını esas alarak stopaj uygulamaya devam etmeyi, yasal düzenleme sonrasında ise düzenleme doğrultusunda fazla ödenen stopajı geri almayı tercih edebilecektir.

- Stopaja konu ücret tutarının 76.200 lirayı geçmesi durumunda da, hukuken % 35 oranının uygulanamayacağı, mevcut yargı kararları da dikkate alınırsa uygulanacak olan oranın % 27 olduğu söylenebilir. Ancak mevcut tasarının aynen yasalaşma olasılığının yüksekliği de dikkate alınarak % 35 oranının uygulanarak, Tasarının yasalaşması halinde (76.200 liralık tutarın düşürülmesi beklenmemekte ancak artırılması olasıdır), fazladan ödenen verginin iadesi her zaman için mümkün olacaktır.

İstihdam vergisinde neler yapılmalı?

Ücretli yüksek gelir vergisi altında her geçen gün daha fazla ezilmekte, net ücretle anlaşan işverenler için de bu yük adeta bir “istihdam vergisi”ne dönüşmektedir. Bazı ülkeler istihdamı artırmak için ücretlerden yüzde 10 sabit vergi almaya dönerken, ya da diğer bir çok ülkede üst dilim 100-150 bin Euro’ya uygulanırken, vergi tarifemizdeki yüzde 35’lik dilimin tasarı ile 76.200 TL sınırı üzerine uygulanması haksızlıktır. En azından bu tutarın iki katı esas alınmalı, vergi tarifesindeki yüzde 35’lik oran 150.000 TL üzeri ücret gelirleri için uygulanmalıdır. Unutmamalı ki, 2 kere 2 her zaman dört etmiyor.

Resul Kurt