SGK'dan işverene ihale kolaylığı

Kamu kurum ve kuruluşları (bankalar dahil) nezdinde ihale yoluyla iş üstlenen yüklenicilerin (müteahhitlerin) yolu SGK'ya uğramak zorundadır.Zira kayıt dışı istihdamla mücadele amacıyla alınan tedbirlerden birisi, kamu mal ve hizmet alımlarının işçilik boyutuyla denetlenmesidir. Bu denetim iki şekilde yapılıyor. Birincisi ihale konusu işin tamamlanma sürecinde, hak ediş ödemeleri sırasındadır. Bu aşamada ilgili kurum/kuruluş, yükleniciye yapacağı her hak ediş ödemesinden önce SGK'ya, ilgili yüklenicinin borcunun olup olmadığını sorar. Yüklenicinin borcu yoksa hak ediş ödemesi direkt, borcu varsa kesinti yapıldıktan sonra ödenir.

Denetimin ikinci safhası ise ihale makamı tarafından yükleniciden alınan kesin teminatın iadesi sırasında yapılır. Yüklendiği işi bitiren yüklenici, ihale makamından kesin teminatını geri ister. İhale makamı ise önce SGK'dan ilişiksizlik belgesi talep eder. Bu belgenin verilebilmesi için yüklenicinin, ifa ettiği işte asgari işçilik bildirimini yerine getirmiş olması gerekir. Örneğin bir kamu kurumuna konferans salonu yapan yüklenicinin, bu işte çalıştırması gereken asgari işçi sayısını ya da işçilik süresini SGK'ya bildirmiş olması gerekir. SGK müdürlükleri ve gerekirse Sosyal Güvenlik Müfettişleri, ilgili işverenin asgari işçilik şartına riayet ettiği kanısına varırsa, söz konusu işle ilgili ilişiksizlik belgesi düzenlenerek ilgili idareye gönderilir.

Teminat iadesinde kolaylık

Öte yandan ilgili yüklenici, üstlendiği işte asgari işçilik oranının altında bildirim yapmışsa, SGK tarafından yüklenicinin borcu hesaplanarak idareye bildirilir. İdare ise bu borca karşılık olarak, yüklenicinin teminatını para çevirerek 15 gün içerisinde SGK'nın hesabına yatırırdı. Burada 'yatırırdı' diyoruz zira bu konuda ihale üstlenen işverenleri büyük ölçüde rahatlatacak bir değişiklik yapıldı. Geçtiğimiz cumartesi günkü Resmi Gazete'de yayımlanan değişikliğe göre, mal ve hizmet ihalelerinde SGK'ya borcu çıkan işverenler için yeni süreç şu şekilde işleyecek:

· Yüklenici işverenin borcu SGK tarafından hesaplandıktan sonra idareye bildirilecek.

· İdare, SGK'ya olan borcunu ödemesi için işverene bir aylık süre tanıyacak. (Bu süre daha önce 15 gündü.)

· İşveren bu bir aylık süre içerisinde borcunu ödeyebileceği gibi, SGK'dan bir defaya mahsus olarak tecil veya taksitlendirme talebinde de bulunabilecek. Borcun tecil ya da taksitleri devam ettiği sürece, yüklenicinin teminatı paraya çevrilmeyecek.

Yapılan bu düzenleme, ilk bakışta çok detay bir konu olarak görülebilir. Ancak milyar dolarlık ihalelerde milyonlarca dolarlık teminatlar söz konusu olduğundan, bu teminatların iadesinde sağlanan bu kolaylıklar, kritik önemi haiz. Sadettin ORHAN / sorhan@bugun.com.tr / bugün