|
Başka işe geçmek için
istifa, kıdem tazminatı hakkı verir mi?
Ö.I., şöyle soruyor: Tahsin Bey, kıdem
tazminatının hak edilmesi konusundaki yazılarınızı okudum.
Hak etmek için gerekli süre, gerekse de istifa anında
yapılması gerekenler üzerinde durdunuz. SGK'ya başvurup
kıdem tazminatı yazısı istenilmesi gerektiğini
belirttiğiniz. Aksi takdirde yasal şartları yerine
getirmiyorsunuz, demiştiniz. Benim durumum da hemen hemen
aynı. 1985 yılında Emekli Sandığı iştirakçisi, ardından da
1988 yılından beridir de SSK'lı olarak çalışıyorum. 2008
Mayıs ayında istifa ederek çalıştığım yerden ayrıldım. O
tarihte prim gün sayımı çoktan tamamlamış ve sadece SSK'da
6000 işgünü üzerinde ödenmiş prim gün sayım vardı. İstifa
edildiği zaman kıdem tazminatı alamayız, diye biliyorduk.
Fakat prim gün sayımı tamamladığımdan, ilgili SGM Md'ne
gidip durumu anlattım ve "emekliliğe hak kazanıyor muyum?"
diye sordum, hak kazanıyor isem emekliliğimi bahane edip
ayrılmak istiyordum. Fakat ilgili SGM şefi yaptığı
hesaplamada, 49 yaşımı 2011 Şubat'ta tamamlayacağımdan,
yaştan dolayı emeklilik hakkımı kazanamadığımı söyledi. Bir
kağıdın üzerine de ne zaman hak ettiğimi yazdı ve beni
gönderdi. Bana kıdem tazminatını alabilmem için bir yazıdan
veya kıdem tazminatımı almanın yolu olduğundan hiç söz
etmedi. Şimdi böyle bir durumda ve istifa edildiği zaman
kıdem tazminatı alınamaz diye herkesin konuştuğu bir durumda
ne yapılabilirdi. İstifa ettim ve başka bir yerde çalışmaya
başladım. Şimdi ise SGK'dan yazı alarak Kıdem tazminatı
hakkı doğacağı bilgisini aldım. Yasal şartları bilmemem veya
yanlış yönlendirme nedeni ile tazminatımı alamadım. Kıdem
tazminatı hakkımı "işçinin korunması ve işçi lehine yorum
ilkesi" yaklaşımından hareketle talep edemez miyim?
C: Okuyucum, başına gelen süreci özetleyerek, SGK'nın "kıdem
tazminatı alabilir" yazısını önceden en az 15 yıllık
sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme günü şartlarını
yerine getirenlere vermediğini hatırlatmış bulunuyor. Ve
açıklamasına göre, 2008 Mayıs ayında istifa ederek çalıştığı
işyerinden istifaen ayrılmış ve başka bir işyerinde
çalışmaya başlamıştır. Bu durumda okuyucumuz, emekliliği
hususunda yaşını beklemek niyetiyle değil, işini değiştirmek
için işinden ayrılmıştır. Bu niyetle işten ayrılış, bugün de
kıdem tazminatı hak edişi sağlamamaktadır. Çünkü Yargıtay
Kararlarında iş değiştirme amaçlı istifa halinin tespitinde
işverenin ödediği kıdem tazminatını geri isteyebileceği
görüşü de giderek yerleşmektedir. Ayrıca işyeri
işverenliğinin işçilerinin hakları konusunda uyarma ve bu
bilgiyi verme yükümlülüğü ile işçilerinin makul emeklilik
hak ediş süreçlerini bilme ve analiz borcu da
bulunmamaktadır. Ve okuyucumuz, kendisinin 2008 Mayıs
ayındaki işten istifası hakkında eski işvereninden kıdem
tazminatını isteyemeyecektir.
Kamu hastanesine atanan hemşire, kıdem tazminatı isteyebilir
mi?
Safiye ÖZKAN: Tahsin Bey, ben özel bir hastanede 11 yıl
hemşire olarak görev yaptım. Daha sonra devlete atamam oldu.
Kurumumdan devlete atamam olduğu için ve tüm haklarım saklı
kalarak diye istifa ettim. İbranameyi de imzalamadım. Kıdem
tazminatımı almak istiyorum. Böyle bir hakkım var mı? Ayrıca
kurumum 3 yıldır maaşımızı yapmıyordu. Bunun için de
Kurumumu dava açma hakkım var mı?
C: Okuyucum, özel bir hastanede 11 yıl hemşirelik görevi
yaptıktan sonra devlete atanması üzerine tüm haklarını saklı
tutarak ibranameyi de imzalamadan istifa etmiştir. Atanma
nedeniyle istifa da "kıdem tazminatımı alma hakkı vermeyen"
bir işten ayrılıştır. Böyle bir ayrılışta okuyucumun kıdem
tazminatı hakkı yoktur. Ayrıca ayrıldığı özel hastane
işverenliği, eğer 3 yıldır hastane personelinin ücretlerini
gerçeğe uygun olarak tahakkuk ettirip ödemiyorsa, elbette
işçinin de bu işverenlik hakkında dava açma hakkı vardır.
9 yaşında iken SSK girişim, sigortalılık başlangıcım olur
mu?
BE: 1980 doğumluyum. 1989 yılında yani 9 yaşında iken SSK
girişim var (2 günlük). Mevcut işyerimde 3600 günüm Kasım
ayında dolacak. 15 yıl şartını yerine getirmiş sayılıyor
muyum? Yani 9 yaşındaki ilk giriş tarihim mi sayılacak yoksa
18 yaşından sonra mı 15 yıl? Bu kasım ayında 3600 günüm
dolduğunda Kıdem Tazminatımı alabilir miyim? Mevcut
işyerimde 3,5 yıldır çalışıyorum. Aynı işyerinde çalışma
zorunluluğu var mı?
C: İşe girişi 01.04.1981 tarihi sonrasında olan sigortalılar
için, sigortalılık başlangıcı, 18 yaşın doldurulması
sonrasında geçerli olur. Bu nedenle okuyucumun 1989 girişi
değil, 18 yaşının doldurulacağı 1998 yılı içerisindeki
sigortalılığı, sigortalılık başlangıcı olacaktır. 15 yıllık
sigortalılık süresi, 1989 tarihinden değil; 1998 tarihinden
hesaplanacaktır. İşçinin 15 yıllık sigortalılık süresi ve en
az 3600 prim ödeme gününü aynı işyerinde çalışma zorunluluğu
yoktur. Ancak kıdem tazminatı talep edilebilmesi için yasal
şartların bulunması da şarttır.
12 yıllık kıdem süremle ayrılsam kıdem tazminatımı alabilir
miyim?
Murat KAYA: 01.08.1998 tarihinde işe başladım. 12 yıl hizmet
sürem doldu ve halen çalışmaktayım. Kendi isteğimle işten
ayrılsam kıdem tazminatımı alabilir miyim?
C: Okuyucumun belirttiği şartlar, kendi isteğiyle işten
ayrılıp kıdem tazminatı talep imkânı vermemektedir. Çünkü
işçinin yasal sigortalılık başlangıcı itibariyle, 15 yıllık
sigortalılık süresinin ve en az 3600 prim ödeme günü
çalışmasının bulunması gerekmektedir.
İstifa ederek tazminat alabilme hakkı kazanır mıyım?
Müjdat ÇOĞAY: Tahsin Bey, ben, 1978 doğumluyum. İlk sigorta
girişim, 01.12.1995. Şu anki prim günüm, 4250 gün. Şu anki
işyerime giriş tarihim, 01.08.2007'dir. Bu bilgilere göre,
bu yıl sonunda veya ileriki tarihlerde, SGK'ya başvurup
"tazminat alabilir" yazısıyla istifa ederek, tazminatımı
almaya hak kazanır mıyım?
C: Okuyucumun 18 yaşını doldurması üzerine başlayan 15
yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 prim ödeme gün
sayısını tamamladığı tarihte, ilgili SGM Md'ne başvurup
"kıdem tazminatı alabilir" yazısı alıp işverenliğine sunup
istifa ederek, kıdem tazminatını almaya hak kazanacaktır.
Ağabeyim, özürlülük hakkında rapor alabilir mi?
Ömür AŞIK: Tahsin Bey, önemli bir konu hakkında sizden
yardım istiyorum. Abim, 78 doğumlu, askerde depresyona girdi
ve askerlikten muaf oldu. Teşhisi psikotik mizaç bozukluğu.
Abim için özürlü raporu alma durumumuz var mı?
C: Okuyucumun ağabeyi, askerlikten muaf tutulduğu "psikotik
mizaç bozukluğu" rahatsızlığı hakkında özürlü raporu
düzenlemeye yetkili bir hastaneden özür durumu ve derecesini
gösterir rapor almak için gerekli havaleyi alarak başvuru
yapmalıdır.
İkramiye hak edip etmeme
Bünyamin YILMAZ: Sayın Sınav, 19.06.2007'den beri bir
firmada çalışmaktayım. İhbar önelli olarak istifa etmeyi
düşünüyorum. Ağustos sonu istifa ettiğimde, ihbar sürem,
Ekim sonunda dolmakta. Firma, Eylül ayında ikramiye veriyor.
İstifa ettiğim için ikramiye alabilir miyim? Yoksa firma
ikramiyeyi vermeyebilir mi?
C: Eğer iş sözleşmesinde işverenden ikramiye talep edebilmek
için, iş sözleşmesinin feshedilmemiş olması şartı yoksa – ki
böyle bir şart olacağını düşünmüyorum -, iş sözleşmesi,
ihbar süresinin Ekim 2010 sonunda dolması üzerine sona
erecek olsa bile, şartlarını taşıyorsa firma tarafından
Eylül 2010 ayında verilen ikramiyeye hak kazanacaktır
Tahsin Sınav
tsinav@yenisafak.com.tr
/ Y.Şafak |
