Çek olayında yasaya uymayana ceza yok
İNANILIR gibi değil ama gerçek.
Çek Yasası’nda öyle bir hüküm var ki kargalar bile gülüyor!
Kargalar gülerken bazıları da inim inim inliyor.
GÜLENLER VE İNLEYENLER
Yeni Çek Yasası’nı ayrıntılarıyla bilmeyebilirsiniz ama
yasanın değiştiğini duymayanınız yoktur.
20 Aralık 2009 tarihli Resmi Gazete’de Yeni Çek Yasası
yayımlandı. Yasa’nın 5/3. maddesinde ilginç bir düzenleme
yer alıyor.
Buna göre;
Gerçek kişinin vekili ya da temsilcisi tarafından çek
düzenlenmesi halinde,bu çekten dolayı hukuki ve cezai
sorumluluk, çek hesabı sahibine ait olacak!
Nasıl fıkra gibi değil mi?
KADINLAR VE KOCALARI
Ülkemizde, özellikle çek hesabı açma ve çek karnesi alma
yasağı bulunan bazı kişilerin; işyerini adına gösterdikleri
eş, anne, baba ve kardeş adına hesap açtırıp, onlardan genel
bir vekaletname alarak çek düzenledikleri yani ticari
işletmenin “fiili” sahibinin “vekaleten”hareket eden bu
kişiler olduğu bilinen bir gerçek. Ev hanımı veya üniversite
öğrencilerinin de ticari faaliyetleri “görünüşte”kalıyor.
Kendileri adına imzalar atılıyor, piyasaya borçlanılıyor ama
haberleri yok. Haberlerinin olmamasının yanı sıra hukuki ve
cezai sorumluluklar da bunların üzerine...
Örneğin; çek karşılıksız çıkarsa çeki düzenleyen vekil ya da
temsilcinin, hapis ve parasal cezaya muhatap olması söz
konusu değil!
Sözgelimi, karısının adına açılmış bir hesaptan çek
düzenleyen kocasına bir şey olmayacak, karısı yargılanacak.
Hukuki ve cezai yönden karısı muhatap olacak. Daha ötesi,
karısı belki de hapse girecek.
SUÇ İŞLEMEYE TEŞVİK
Düşünebiliyor musunuz?
Birisi (bu eşiniz de olabilir) elindeki vekaletnameye
istinaden adınıza çekler imzalıyor.
Sonunda o çekler karşılıksız çıktığında, “Benim haberim yok.
İmza da bana ait değil” diyemiyorsunuz. Çeki imzalayana
hiçbir şey olmuyor. Gelip sizin yakanıza yapışıyorlar. Ondan
sonra, ayıkla pirincin taşını!
Para cezasını ödemeyene, karşılıksız çek nedeniyle hapis
cezasıda cabası...
KONU ANAYASA MAHKEMESİ’NDE
Vekaleten düzenlenen çeklerde, çeki düzenleyen vekilin
hukuki ve cezai sorumluluğunu ortadan kaldırıp, bir anlamda
suça teşvik eden yasa hükmü; Anayasa’nın, hukuk devletini
düzenleyen ikinci maddesine ve cezaların şahsiliğini
düzenleyen 38. maddesine açıkça aykırı.
Yasadaki bu çelişkiyi ve Anayasa’ya aykırılığı tespit eden
İzmir 26. Asliye Ceza Mahkemesi, Yeni Çek Yasası’ndaki
“Gerçek kişinin (...) vekili olarak çek düzenlemesi halinde,
bu çekten dolayı (...) cezai sorumluluk çek hesabı sahibine
aittir”şeklindeki düzenlemenin iptali için Anayasa
Mahkemesi’ne başvurdu (İzmir 26. As. Ceza Mah.’nin 21 Ocak
2010 Tarih ve 2009/396 sayılı kararı. Bu kararın gerekçesi
için Bkz. Av.Dr. Serkan AĞAR, Av. Evrim SANDAL, Karşılıksız
Çek Suçu Uygulaması, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2010,
s.62-64).
Şimdi Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karar, merakla
bekleniyor.
Şükrü Kızılot / hürriyet |