Teşvikle ilgili bir yanılgı

Gözlemlerimiz teşvik konusunda bir yanılgıya düşüldüğünü gösteriyor.

Geçen sene bizzat Başbakan tarafından açıklanan teşvik paketindeki bölgesel ve sektörel teşvik uygulaması belli ki kafaları karıştırmış.

Bir yatırımın teşvik belgesine bağlanabilmesi için mutlaka bölgeler bazında teşvik edilen yatırımlardan olması gerektiği gibi bir yanılgı var.

Bu doğru değil.

Şu an uygulanan teşvik rejimini “genel teşvik rejimi” ve “bölgesel ve sektörel teşvikler” olarak iki gruba ayırabiliriz.

Bir kere, belli bir yatırım büyüklüğünü şartını sağlamak kaydıyla ve genel olarak “teşvik edilmeyecek yatırım konuları” ndan olmamak kaydıyla her yatırım için teşvik belgesi alınabilir ve bu yatırımlar KDV istisnası teşviği ile gümrük muafiyeti teşviğinden yararlanabilir.

Bilindiği gibi KDV istisnası teşviği teşvik belgesi kapsamında uygun görülen makine ve teçhizatın ister yurtdışından olsun ister iç piyasadan olsun KDV ödenmeden alınmasını sağlar.

Gümrük muafiyeti ise teşvik belgesi kapsamı yatırım mallarının gümrük vergisinden muaf olarak ithaline imkan verir.

İşte genel teşvik rejimi dediğimiz bu.

Bu teşviklerden yararlanmak için yatırımın herhangi bir sektörde olması gibi bir zorunluluk yok. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bölgesel olarak asgari yatırım tutarı şartı var sadece. Asgarî sabit yatırım tutarının I inci ve II nci bölgelerde bir milyon TL, III üncü ve IV üncü bölgelerde ise beş yüz bin TL tutarında olması gerekiyor.

Bir de hiçbir şekilde teşvik edilemeyecek yatırımlar grubunda olmaması lazım yapılacak yatırımın. Bunlar da kararnamede tek tek belirtiliyor zaten.

Örneğin hazır yemek yatırımları, örneğin tuğla ve kiremit yatırımları, örneğin akaryakıt istasyonu yatırımları bu gün itibarıyla desteklenmeyecek yatırım konuları olarak belirlenmiş durumda.

Bölgesel ve sektörel teşvikler ise bu iki teşvik unsuru dışında ilave bazı destekler getiriyor. İşte bu desteklerden faydalanabilmek için bu kez yeni paketle açıklanmış olan bölgesel ve sektörel ilave şartlarında sağlanmış olması gerekiyor.

Eğer yatırım bu ilave şartları da sağlıyorsa bu kez vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, faiz desteği gibi daha etkili ve getirisi yüksek teşviklerde devreye giriyor.

Şartlar ise hem bölgesel olarak bazı asgari büyüklük şartlarının sağlanıyor olması hem de yatırımın o bölge içinde teşvik edilecek sektörlerden olması gerekiyor.

Teşvik edilecek sektörler bölgelere hatta illere göre değişiyor.

Örneğin İstanbul’da birinci bölge de İzmir de ama kimya sektörü İzmir’de destekleniyorken İstanbul’da desteklenmiyor.

Ya da asgari yatırım tutarları bölgelere göre farklılık gösteriyor. Örneğin süt inekçiliği entegre tesisleri hem ikinci bölgedeki Mersin’de hem üçüncü bölgedeki Manisa’da destekleniyor ama Mersindeki yatırım asgari 500 büyükbaş hayvan kapasiteli olması gerekirken Manisa’daki yatırımın 300 büyükbaş hayvan kapasiteli olması yetiyor.

Özetle, yatırımın teşvik belgesine bağlanabilmesi için mutlaka bölgeye bağlı ya da sektörel kısıtlılık yok.  Atilla DÖLARSLAN / atilladolarslan@yontemymm.com.tr / Gözlem