Gümrük
işlemlerinde itiraz yolu
Gümrük vergisinden doğan
uyuşmazlıklar; nitelikleri, çözüm yolları ve
sonuçları bakımından diğer vergi
uyuşmazlıklarından farklıdır. Bu farklılık,
verginin yapısından kaynaklanan teknik
nedenlerin yanı sıra, gümrük vergileri için bazı
sistematik düzenlemelerin yapılamamış olmasından
da kaynaklanıyor.
Gümrük vergileri, eşya üzerinden alınan tahakkuk
ve tahsilatı aynı anda gerçekleşen bir vergi
türü. Dolayısıyla vergilerin hesaplanmasında
çıkacak uyuşmazlıklar, diğer vergiler gibi
muhasebe kayıtları esas alınarak yapılan
incelemeler değil; eşyanın nitelik ve değeri
gibi unsurlar üzerinde yoğunlaşır.
Bu yapısı dikkate alınarak, gümrük vergileri ve
gümrüklerde uygulanan para cezaları için dava
açılmadan önce izlenmesi gereken bir idari süreç
benimsenmiş durumda. Bu süreç tamamlanmadan dava
açılması halinde, vergi mahkemeleri tarafından
'merci tecavüzü' nedeniyle dava reddedilir.
İTİRAZ MERCİLERİ
Gümrük vergilerine yönelik itirazlar, eşyanın
vergi hesaplamasına esas tutulan teknik mahiyet
ve niteliklerinin belirlenmesinde ve eşyanın
tarife uygulamasında hata olması, değer ve
miktar esaslarının uygulamasında hata yapılması
durumlarına yönelik olduğu takdirde, bir dilekçe
ile itiraza konu olan vergiyi hesaplamış olan
idare kanalı ile bu idarenin bir üst makamına,
üst makam yoksa aynı makama başvurulmaktadır.
İtiraz mercilerine ilişkin olan Gümrük
Kanunu'nun 242. maddesinde yer alan düzenleme,
5911 sayılı Kanun'la son şeklini almıştır. Buna
göre;
'Yükümlüler kendilerine tebliğ edilen gümrük
vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı
tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir
üst makama, üst makam yoksa aynı makama
verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilir.
İdareye intikal eden itirazlar otuz gün içinde
karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edilir.
İtiraz dilekçelerinin süresi içinde yanlış
makama verilmesi halinde, itiraz süresinde
yapılmış sayılır ve idarece yetkili makama
ulaştırılır.
İtirazın reddi kararlarına karşı işlemin
yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine
başvurulabilir.'
İtirazı reddedilenler, red kararının tebliği
tarihinden itibaren 30 gün içinde, uyuşmazlığa
konu işlemi yapan gümrük idaresinin bulunduğu
yerdeki vergi mahkemesine dava açabiliyorlar.
TAHLİL SONUÇLARINA
İTİRAZ
Kimyevi tahlile
tabi tutularak ithal edilen eşyalarda yapılan
tahlil, söz konusu eşyanın niteliklerinin
belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu
durum dikkate alınarak tahlil sonuçlarına itiraz
konusu Gümrük Kanunu'nun 243. maddesinde ayrıca
düzenlenmiştir. Anılan maddeye göre; ilgili
kişilere tebliğ edilen gümrük vergilerinin
hesaplanmasında esas alınan kimyevi tahlil
sonuçlarına karşı tebliğden itibaren 15 gün
içinde gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne yazılı
olarak itiraz edilebilir.
İtiraz üzerine, birinci tahlilin yapıldığı
gümrük laboratuarında görevli olan ve ilk
tahlili yapan kimyager dışındaki iki kimyager
tarafından ikinci tahlil yapılır. Yükümlünün
talebi halinde, gümrük idareleri, gümrük
kimyageri olmayan bir gözlemci kimyagerin de
ikinci tahlilde hazır bulunmasına izin verirler.
Üç kimyagerden fazla kimyager bulunmayan gümrük
laboratuvarında yapılan tahlile itiraz edilmesi
halinde, ikinci tahlil en az iki kimyager
bulunan en yakın gümrük idaresine ait
laboratuvarda yaptırılır.
İkinci tahlil sonucu, eşyanın teknik
özelliklerinin ve niteliklerinin
belirlenmesi yönünden kesindir.
Emekli ikramiyesi ile
ilgili davanın açılacağı mahkeme
20 yıl Emekli Sandığı'na tabi çalıştıktan sonra
ayrıldım ve isteğe bağlı olarak emekli oldum.
Anayasa Mahkemesi'nin 2829 sayılı kanunun 12/1.
maddesindeki 'son kez Emekli Sandığı'na tabi
görevden emekliye ayrılan' ibaresini iptal
etmesiyle, 20 yıllık hizmetim karşılığı olan
ikramiye için müracaat ettim, ancak SGK, 5997
sayılı Kanun'un 14. maddesini gerekçe göstererek
ödeme yapamayacağını bildirdi.
Bu aşamadan sonra mahkeme yoluna mı gitmeliyim?
Hangi mahkemeye dava açmalıyım? Ben Uşak'ta
oturuyorum, davayı Ankara'da mı açmalıyım?
Avukat tutmalı mıyım? İsmail Ertuğrul
Anayasa Mahkemesi'nin, Anayasaya aykırı bularak
iptal ettiği hüküm, bu defa da 5997 sayılı
Kanunla Emekli Sandığı Kanunu'nun 89. maddesine
koyuldu.
Emekli ikramiyesi talebinizin reddedildiği
yazının size tebliğ edildiği tarihten itibaren
60 gün içinde idare mahkemesinde dava açma
hakkınız var. Davanın Ankara İdare Mahkemesi'nde
açılması gerekiyor. Dava dilekçenizi Ankara
İdare Mahkemesi'ne gönderilmek üzere,
bulunduğunuz yerdeki idare mahkemesine de
verebilirsiniz.
Avukat tutmak zorunda değilsiniz. Ancak dava
dilekçesinin şekle uygun yazılması ve dava
gerekçesi ile talebin (emekli ikramiyenizin
ödenememesine gerekçe gösterilen hükmün
Anayasa'ya aykırı olduğu ve konunun Anayasa
Mahkemesi'ne götürülmesi talebinin) dilekçede
belirtilmesi gerekiyor.
İdari para cezalarının
ödenme şekli
İdari para cezaları, durumu tespit eden
görevliye makbuz karşılığı derhal ödenebilir.
Yetkililer tarafından para cezalarını hemen
ödemeyenler için, ceza tutanağı düzenlenir. Bu
ceza tutanaklarında yazılı cezalar Maliye
Bakanlığı'nın sayman mutemetlerine veya mal
sandıklarına ve yetkili kılınmış görevlilere
ödenebileceği gibi, Posta veya Maliye
Bakanlığı'nın yetkili kıldığı bankalara da
ödenebilir. Banka veya posta ile yapılan
ödemelerde paranın bankaya yatırılma veya
postaya veriliş tarihi ödeme tarihi sayılır.
Metin Taş-Sezgin Özcan
Kaynak;
http://www.aksam.com.tr/2010/11/11/yazar/19455/metin_tas_sezgin
_ozcan_/gumruk_islemlerinde_itiraz_yolu.html |
