Bayram
tatilinde yapılan mesai ve çalışanların hakları
nelerdir?
Çalışma hayatı ve sosyal
güvenlik alanında yazmanın avantajı olduğu kadar
bazı dezavantajları da var. Mesela bayram
günleri… İnsanlar işyerinden ve çalışma
hayatının sorunlarından biraz olsun uzaklaşmış.
Kafasını dağıtmaya, stresi sıfırlamaya fırsat
bulmuş. Sevdikleriyle bir araya gelmiş, herkes
bayram havasında. Bu arada eline gazeteyi
alıyor, bir bakıyor adamın birisi emeklilik,
çalışan sorunları, prim günü, iş kanunu vs.
döktürüyor. Ne kadar itici değil mi?
Neyse ki bayramda herkes tatil yapmıyor. Hatırı
sayılır sayıda kişi, bayram tatilinde mesai
yapıyor. Öyleyse biz de bayram mesaileri ve
çalışanların bu konudaki haklarına değinmiş
olalım.
Sözleşme şartları önemli
Bir işyerinde ulusal bayram veya genel tatil
günlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş
sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile
kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması
halinde söz konusu günlerde çalışılması için
işçinin onayı gereklidir.
Ücret %100 zamlı ödenir
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, işçilerin
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma
zorunlulukları yok. Dolayısıyla bugünlerde
çalışmayan yani tatil yapan işçilere, söz konusu
sürelere ait ücretleri tam olarak ödenir. Yok
eğer çalışanlar, tercihlerini çalışmaktan yana
kullanmışlarsa her gün için bir günlük ilave
ücret ödenir. Yani tatil günlerine denk gelen
ücretleri %100 zamlı olarak ödenir.
İşçi çalışmayı reddederse…
İşveren tarafından ulusal bayram veya genel
tatil gününde çalışması istendiği halde, işçi
çalışmayı reddederse ne olur? İşte burada toplu
veya bireysel iş sözleşmesindeki hükümler
devreye girer. Eğer sözleşmelerde bugünlerde
çalışılacağı veya buna benzer bir düzenleme
varsa, işçi işverenin emir ve talimatına uymak
zorundadır. Aksi halde iş akdini ve kıdeme bağlı
haklarını tehlikeye atmış olur. Ancak
sözleşmelerde, ulusal bayram ve genel tatil
günlerinde çalışılacağına dair bir düzenleme
yoksa işçi işverenin çalışma teklifini kabul
etmek zorunda değildir. Böyle bir durumda iş
akdinin sona ermesi halinde, işçi haklı fesih
hükümlerinden yararlanabilecektir.
Öte yandan ulusal bayram ve genel tatil
günlerinde çalışma konusunda iş sözleşmeleri
kadar, yapılan işin mahiyeti de önemlidir.
Örneğin sağlık alanında hizmet veren bir
işyerinde, tatil günleri de olsa en azından
nöbet usulü hizmet verilmesi zorunlu olduğundan,
bu işyerinin çalışanı ‘hayır, ben tatil günü
çalışmam’ diyemeyecektir. Hakkaniyete uygun bir
şekilde, nöbetleşe olarak işyerinin hizmet
vermesi sağlanacaktır.
Uzman çavuş olarak emeklilik koşulları
Soru: Sadettin Bey, ben 3269 Sayılı Uzman Erbaş
Kanunu’na göre görev yapmaktayım. 08.06.1993
tarihinde göreve başladım, 05.05 1968 doğum
tarihim. Halen çalışıyorum 04.02.1986 sigorta
başlangıcı 26.01.1987 bitiş arasında sigortam
var. 30.08.1990 askerlik başlangıcı 29.02.1992
askerlik bitiş.1996 tarihinde askerlik
borçlanmasını ödedim. Buna göre ne zaman emekli
olabilirim? Kamil Deregümülü
Cevap: Değerli okurum, normalde fiili hizmet
zammı dahil 25 yıl ve 52 yaş şartıyla emekli
olacaksınız. Ancak SSK’lı çalışmalarınız ve
askerlik borçlanmanız dikkate alındığında hizmet
başlangıcınız 1991 başına çekilecek. Ayrıca bu
tarih, kazandığınız yıpranma payı kadar daha
geri gidecek. Buna ilaveten yıpranma payınız,
emeklilikte tabi olduğunuz yaştan indirilecek.
Bütün bu avantajlarınızı dikkate aldığımızda,
13.06.2012 tarihinde emekliliğe hak
kazanacaksınız.
Çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanında
yazmanın avantajı olduğu kadar bazı
dezavantajları da var. Mesela bayram günleri…
İnsanlar işyerinden ve çalışma hayatının
sorunlarından biraz olsun uzaklaşmış. Kafasını
dağıtmaya, stresi sıfırlamaya fırsat bulmuş.
Sevdikleriyle bir araya gelmiş, herkes bayram
havasında. Bu arada eline gazeteyi alıyor, bir
bakıyor adamın birisi emeklilik, çalışan
sorunları, prim günü, iş kanunu vs. döktürüyor.
Ne kadar itici değil mi?
www.muhasebenet.net
Neyse ki bayramda herkes tatil yapmıyor. Hatırı
sayılır sayıda kişi, bayram tatilinde mesai
yapıyor. Öyleyse biz de bayram mesaileri ve
çalışanların bu konudaki haklarına değinmiş
olalım.
Sözleşme şartları önemli
Bir işyerinde ulusal bayram veya genel tatil
günlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş
sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile
kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması
halinde söz konusu günlerde çalışılması için
işçinin onayı gereklidir.
Ücret %100 zamlı ödenir
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, işçilerin
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma
zorunlulukları yok. Dolayısıyla bugünlerde
çalışmayan yani tatil yapan işçilere, söz konusu
sürelere ait ücretleri tam olarak ödenir. Yok
eğer çalışanlar, tercihlerini çalışmaktan yana
kullanmışlarsa her gün için bir günlük ilave
ücret ödenir. Yani tatil günlerine denk gelen
ücretleri %100 zamlı olarak ödenir.
www.muhasebenet.net
İşçi çalışmayı reddederse…
İşveren tarafından ulusal bayram veya genel
tatil gününde çalışması istendiği halde, işçi
çalışmayı reddederse ne olur? İşte burada toplu
veya bireysel iş sözleşmesindeki hükümler
devreye girer. Eğer sözleşmelerde bugünlerde
çalışılacağı veya buna benzer bir düzenleme
varsa, işçi işverenin emir ve talimatına uymak
zorundadır. Aksi halde iş akdini ve kıdeme bağlı
haklarını tehlikeye atmış olur. Ancak
sözleşmelerde, ulusal bayram ve genel tatil
günlerinde çalışılacağına dair bir düzenleme
yoksa işçi işverenin çalışma teklifini kabul
etmek zorunda değildir. Böyle bir durumda iş
akdinin sona ermesi halinde, işçi haklı fesih
hükümlerinden yararlanabilecektir.
Öte yandan ulusal bayram ve genel tatil
günlerinde çalışma konusunda iş sözleşmeleri
kadar, yapılan işin mahiyeti de önemlidir.
Örneğin sağlık alanında hizmet veren bir
işyerinde, tatil günleri de olsa en azından
nöbet usulü hizmet verilmesi zorunlu olduğundan,
bu işyerinin çalışanı ‘hayır, ben tatil günü
çalışmam’ diyemeyecektir. Hakkaniyete uygun bir
şekilde, nöbetleşe olarak işyerinin hizmet
vermesi sağlanacaktır.
Uzman çavuş olarak emeklilik koşulları
Soru: Sadettin Bey, ben 3269 Sayılı Uzman Erbaş
Kanunu’na göre görev yapmaktayım. 08.06.1993
tarihinde göreve başladım, 05.05 1968 doğum
tarihim. Halen çalışıyorum 04.02.1986 sigorta
başlangıcı 26.01.1987 bitiş arasında sigortam
var. 30.08.1990 askerlik başlangıcı 29.02.1992
askerlik bitiş.1996 tarihinde askerlik
borçlanmasını ödedim. Buna göre ne zaman emekli
olabilirim? Kamil Deregümülü
Cevap: Değerli okurum, normalde fiili hizmet
zammı dahil 25 yıl ve 52 yaş şartıyla emekli
olacaksınız. Ancak SSK’lı çalışmalarınız ve
askerlik borçlanmanız dikkate alındığında hizmet
başlangıcınız 1991 başına çekilecek. Ayrıca bu
tarih, kazandığınız yıpranma payı kadar daha
geri gidecek. Buna ilaveten yıpranma payınız,
emeklilikte tabi olduğunuz yaştan indirilecek.
Bütün bu avantajlarınızı dikkate aldığımızda,
13.06.2012 tarihinde emekliliğe hak
kazanacaksınız.
Saadettin ORHAN/Bugün |